NICHOLAS KULISH / THE NEW YORK TIMES
Συνηθίζεται οι πιο πλούσιοι άνθρωποι στον κόσμο να αφιερώνουν μέρος της τεράστιας περιουσίας τους σε αγαθοεργίες. Ούτως ή άλλως, αυτό είναι το ζητούμενο και το προσδοκώμενο.
Ο Τζεφ Μπέζος, μέχρι προσφάτως ο πλουσιότερος του κόσμου, έχει αφοσιωθεί στο συγκεκριμένο έργο με αίσθηση καθήκοντος, αν και με κάπως προσεκτικά βήματα, προσφέροντας χρήματα σε τράπεζες τροφίμων και οικογένειες αστέγων. Εκ παραλλήλου, υποσχέθηκε ότι θα διαθέσει 10 δισ. δολάρια από τον πλούτο που σώρευσε μέσω της εταιρείας του Amazon στη μάχη για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Σήμερα ο Ελον Μασκ, ο οποίος έχει τον τίτλο του πλουσιότερου, ακολουθεί άλλη ατραπό. Είχε μια δημόσια διαφωνία με τον διευθυντή του Παγκόσμιου Προγράμματος Τροφίμων (ΠΠΤ) στο κοινωνικό δίκτυο Τwitter, δηλώνοντας πως «εάν το ΠΠΤ μου εξηγήσει εδώ πώς ακριβώς 6 δισ. δολάρια μπορούν να λύσουν το πρόβλημα της παγκόσμιας πείνας, τότε επιτόπου θα πουλήσω μετοχές της Tesla και θα το κάνω».
Επίσης, είχε διεξαγάγει δημοσκόπηση στο ίδιο κοινωνικό δίκτυο, ρωτώντας τους ακολούθους του εάν θα έπρεπε να πουλήσει το 10% των μετοχών του στην Tesla, ώστε να πληρώσει τους φόρους επί τουλάχιστον ενός μέρους του πλούτου του, όπως κάνουν οι περισσότεροι, χωρίς να πρέπει να οργανώσουν έρευνα. Και, φυσικά, υπάρχει και η συνεχής υπενθύμιση ότι οι προσπάθειές του για να σωρεύσει πλούτο, όπως το να διοικεί και την αυτοκινητοβιομηχανία του Τesla και την αεροδιαστημική εταιρεία του, SpaceX, ήδη συμβάλλουν στο να γίνει καλύτερος ο κόσμος.
Ο ιδρυτής της Tesla δεν ενδιαφέρεται να χρησιμοποιήσει την αγαθοεργό δράση του για να εξασφαλίσει την έξωθεν καλή μαρτυρία.
Ο Ελον Μασκ διακωμωδεί τις αγαθοεργίες ή, με απλά λόγια, «τρολάρει τη φιλανθρωπία», όπως επισημαίνει ο Μπέντζαμιν Σόσκις, βοηθός ερευνητής στο Κέντρο Μη Κερδοσκοπικών Φορέων και Φιλανθρωπίας στο Αστικό Ινστιτούτο. Επίσης, προσέθεσε ότι ο Ελον Μασκ φαίνεται να το διασκεδάζει με αυτή την καινούργια προσέγγιση στα πράγματα. «Δεν δείχνει να ενδιαφέρεται πολύ να χρησιμοποιήσει την αγαθοεργό δράση του για να εξασφαλίσει την έξωθεν καλή μαρτυρία», παρατηρεί ο κ. Σόσκις. «Στην πραγματικότητα φαίνεται να διασκεδάζει, χρησιμοποιώντας την ταυτότητά του ως φιλάνθρωπου και για να ανταγωνιστεί τον κόσμο, ώς ένα βαθμό». Εκτιμήσεις έως και το 2020 έφεραν τις δωρεές του στα επίπεδα των 100 εκατ. δολαρίων, ποσό ιδιαίτερα υψηλό με όποιο κριτήριο και αν χρησιμοποιήσει κανείς. Μόνο που αυτό ισχύει για όλους τους άλλους, εκτός από τους πολυδισεκατομμυριούχους όπως ο Ελον Μασκ.
Οι πιο πολλοί στην κατηγορία αυτή κάνουν το ακριβώς αντίθετο. Χρησιμοποιούν τις αγαθοεργίες για να βελτιώσουν την εικόνα τους ή να αποστρέψουν την προσοχή του κοινού από επιχειρηματικές πρακτικές που τους εξασφάλισαν τον αμύθητο πλούτο τους εξαρχής. Το πότε, το πώς και το γιατί οι ζάπλουτοι επιλέγουν να διαθέσουν την περιουσία τους έχει σήμερα σημασία περισσότερο από ποτέ, διότι πάρα πολλά έχουν στα χέρια τους και πολύ λίγα φορολογούνται με το υπάρχον καθεστώς.
Ο Χόμι Κάρας, ερευνητής στο Κέντρο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ινστιτούτου Μπρούκινγκς, παρατηρεί ότι «οι πιο πολλοί δισεκατομμυριούχοι σώρευσαν πλούτο λόγω της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, αλλά για να παραμείνει έτσι η οικονομία, χρειαζόμαστε πιο συμπεριληπτική ανάπτυξη». Η πρώην σύζυγος του Τζεφ Μπέζος, Μακένζι Σκοτ, επικεντρώνεται στη διαφορετικότητα και στην ισότητα, οι αυτοαποκαλούμενοι «αποτελεσματικοί αλτρουιστές», όπως ο συνιδρυτής του Facebook Ντάστιν Μόσκοβιτς και η σύζυγός του Κάρι Τιούνα, ερευνούν τα πεδία όπου τα χρήματά τους θα έχουν αποτέλεσμα, ενώ υπάρχουν και οι παραδοσιακοί Μπιλ Γκέιτς και Μάικλ Μπλούμπεργκ με τα φιλανθρωπικά τους ιδρύματα.
Κι ενώ, τέλος, ο Τζεφ Μπέζος συμμετείχε σε συνέδριο μαζί με την αναπληρώτρια γενική γραμματέα του ΟΗΕ, Αμίνα Μοχάμεντ, και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Κέρι, τον συνέχαιρε για τις αγαθοεργίες του, ο Ελον Μασκ, σε αίτημα του γερουσιαστή Μπέρνι Σάντερς να «πληρώνουν οι ζάπλουτοι το μερίδιό τους σε φόρους», απάντησε: «Ολο ξεχνάω πως ακόμη είσαι ζωντανός».
.gif)
