Μια εν δυνάμει ωρολογιακή βόμβα στην αγορά συνιστούν οι επιταγές ύψους 4 δισ. που μένουν «παγωμένες» επί μήνες και κάποια στιγμή θα πρέπει να πληρωθούν μαζί με συσσωρευμένες υποχρεώσεις 40 δισ. H αναστολή των προθεσμιών λήξης, εμφάνισης και πληρωμής των επιταγών παρατείνεται για άλλο ένα τρίμηνο και συγκεκριμένα έως το τέλος Οκτωβρίου. Ειδικότερα, με τροπολογία που κατατέθηκε σε νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών παρατείνεται μέχρι 31.10.2021 η προθεσμία που έληγε 31.8.2021 για τη μη «σφράγιση» επιταγών σε επιχειρήσεις που επλήγησαν από την εμφάνιση και διάδοση της COVID-19.

Μέχρι 31.10 αναστέλλεται και η έκδοση διαταγής πληρωμής, καθώς και η λήψη πάσης φύσεως μέτρων ή η διενέργεια πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης. Οπως προβλέπει η σχετική τροπολογία, «κατά παρέκκλιση, επίσης, αξιόγραφα επί των οποίων έχει βεβαιωθεί ή πρόκειται να βεβαιωθεί αδυναμία πληρωμής από την πληρώτρια τράπεζα από την 1η Νοεμβρίου 2020, δεν καταχωρίζονται σε αρχεία δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς, που τηρούνται από τα πιστωτικά και εν γένει χρηματοδοτικά ιδρύματα, εάν αποδεδειγμένα εξοφληθούν έως τις 31 Οκτωβρίου 2021».

Πρόκειται για μία ακόμα φορά από τον Μάρτιο του 2020 που η κυβέρνηση παρατείνει την αναστολή της πληρωμής των επιταγών, αυτή τη φορά για συγκεκριμένες επιχειρήσεις, με συνέπεια τη διαρκή μετακύλιση της υποχρέωσης πληρωμής τους στο μέλλον. Το μέτρο που υιοθετήθηκε για πρώτη φορά με το ξέσπασμα της πανδημίας, συνιστά μια εν δυνάμει βόμβα για την αγορά όποτε οι οφειλές αυτές καταστούν απαιτητές, καθώς συσσωρεύει ένα χρέος μαζί με πλήθος άλλων υποχρεώσεων που έχουν ανασταλεί λόγω COVID-19.

Αν και το ακριβές μέγεθος δεν είναι γνωστό, εκτιμήσεις από τις τράπεζες που είναι οι αποδέκτες των δηλώσεων από τους εκδότες αυτών των επιταγών, κάνουν λόγο για οφειλές ύψους 4 δισ. ευρώ, χωρίς ωστόσο η εκτίμηση αυτή να είναι ασφαλής, καθώς δεν υπάρχουν στοιχεία για τα ποσά που έχουν στο μεταξύ «τραβηχθεί» και έχουν πληρωθεί έστω και μερικώς από τους εκδότες τους. Εκπρόσωποι της αγοράς με δηλώσεις τους κάνουν λόγο για ντόμινο επιπτώσεων, όταν οι επιταγές της πανδημίας θα χρειαστεί να πληρωθούν και έχουν διατυπώσει μάλιστα και προτάσεις να υπάρξει πρόγραμμα χρηματοδότησης με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου.

Σε κάθε περίπτωση, η διαιώνιση του προβλήματος και η παρέμβαση στο συναλλακτικό κύκλωμα έχει απαξιώσει τις επιταγές ως μέσο συναλλαγής, κάτι που αποτυπώνεται και στην αυστηροποίηση των κριτηρίων για την αποδοχή τους από τις τράπεζες ως μέσο προεξόφλησης στη χρηματοδότηση επιχειρήσεων για κεφάλαια κίνησης. Σύμφωνα με απόψεις τραπεζικών στελεχών, η αναστολή πληρωμής που έχει επιβληθεί για περίπου 1,5 χρόνο, αυξάνει το ρίσκο και καθιστά ακριβότερο τον δανεισμό για επιχειρήσεις που κάνουν χρήση των επιταγών για το άνοιγμα ή την επέκταση πιστωτικών γραμμών.

Αν και η μείωση των μεταχρονολογημένων επιταγών οδηγεί εμμέσως στην εξυγίανση του συναλλακτικού κυκλώματος, στελέχη της αγοράς επισημαίνουν επίσης ότι οι συνεχιζόμενες παρατάσεις καθιστούν πλέον τις επιταγές αβέβαιο τρόπο πληρωμής και για αυτό σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων δεν δέχεται πλέον την προμήθεια πρώτων υλών ή προϊόντων με τη χρήση επιταγής. Οι επιταγές καθίστανται με αυτόν τον τρόπο βασικό μέσο συναλλαγής για τις μεγάλες επιχειρήσεις που έχουν διαπραγματευτική ισχύ σε αντίθεση με τις μικρότερες που αποτελούν τον αδύναμο κρίκο της αλυσίδας.

Ευγενία Τζώρτζη Καθημερινή