Περισσότερο από ένα χρόνο αναμένουν χιλιάδες επιχειρήσεις να λάβουν τα χρωστούμενα από την εφορία, ενώ την ίδια στιγμή το ελληνικό Δημόσιο... ξεχνάει να πληρώσει τους προμηθευτές. Το χειρότερο μάλιστα είναι ότι το Δημόσιο έχει πάρει από το 2015  (μέσω του «προγράμματος») μέχρι και σήμερα το ποσό των 6 δισ. ευρώ για να αποπληρώσει τις οφειλές του.

Το παράδοξο είναι ότι στα τέλη του 2014 οι οφειλές του Δημοσίου ανέρχονταν στα 3,8 δισ. ευρώ, ενώ σήμερα (σύμφωνα με τα στοιχεία του Φεβρουαρίου 2019) τα χρέη, τα οποία θα έπρεπε να έχουν μηδενιστεί, φθάνουν τα 2,15 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι από τη μία τσέπη πλήρωνε το ελληνικό Δημόσιο και από την άλλη δημιουργούσε νέα «φέσια». Εν ολίγοις η κυβέρνηση την περίοδο 2015-2019 δημιούργησε νέα χρέη ύψους 4,35 δισ. ευρώ. Και όπως φαίνεται, ο μηδενισμός των οφειλών θα καθυστερήσει καθώς το υπουργείο Οικονομικών πριν από λίγες μέρες κατέθεσε τροπολογία στη Βουλή με την οποία ορίζει ως νέα προθεσμία για την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης των ληξιπρόθεσμων την 31η Μαΐου 2019.

Είχαν προηγηθεί άλλες πέντε προθεσμίες για τον μηδενισμό των ληξιπρόθεσμων οφειλών, που παρήλθαν άπρακτες. Η πρώτη ήταν στο τέλος του 2016, ακολούθησε ο Ιούνιος του 2017 και στη συνέχεια νέα προθεσμία ορίστηκε το τέλος του μνημονίου, τον Αύγουστο του 2018. Πολύ πριν από τη λήξη της έγινε φανερό ότι ούτε και αυτή θα τηρηθεί. Ακολούθησε ο προσδιορισμός με υπουργικές αποφάσεις νέας προθεσμίας, της 31ης Δεκεμβρίου 2018, και με νομοθετική ρύθμιση δόθηκε νέα παράταση έως τις 31 Μαρτίου 2019. Το εντυπωσιακό είναι ότι η κυβέρνηση αποδίδει την καθυστέρηση αυτή στην «παραδοσιακή ανεπάρκεια στη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών της Ελλάδας». Ωστόσο, δεν γίνεται καμία αναφορά για τα νέα χρέη που δημιουργήθηκαν.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων (ΦΠΑ) σε επιχειρήσεις αγγίζουν τα 891 εκατ. ευρώ. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία, από τα 891 εκατ. ευρώ που ανέρχονται οι εκκρεμείς επιστροφές φόρου, για τα 734 εκατ. ευρώ καταγράφεται μεγάλη καθυστέρηση για την απόδοση των χρημάτων στους δικαιούχους. Συγκεκριμένα, 4.407 επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα περιμένουν την επιστροφή ΦΠΑ για διάστημα μεγαλύτερο των 90 ημερών. Ενα ακόμα εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι ο μέσος χρόνος επιστροφής των σχετικών ποσών από το Δημόσιο σε μια επιχείρηση είναι 357 ημέρες. Δηλαδή, ένας ολόκληρος χρόνος! Φανταστείτε, λοιπόν, μία επιχείρηση που έχει αιτηθεί επιστροφή ΦΠΑ 100.000 ευρώ και το Δημόσιο της χρωστά για τις παρεχόμενες υπηρεσίες, για παράδειγμα προς ένα νοσοκομείο, 150.000 ευρώ.

Δηλαδή, το σύνολο της οφειλής ανέρχεται στις 250.000. Τον ΦΠΑ θα τον λάβει στην καλύτερη περίπτωση σε 357 ημέρες πίσω, ενώ το νοσοκομείο θα ξεπληρώσει την οφειλή του σε περίπου έξι μήνες. Στο διάστημα αυτό η επιχείρηση θα πρέπει να πληρώσει φόρο εισοδήματος, ενδεχομένως ΕΝΦΙΑ, φόρο μισθωτών υπηρεσιών, τις ασφαλιστικές εισφορές καθώς και τα λειτουργικά της έξοδα (ΔΕΚΟ και μισθούς). Το πιθανότερο είναι αυτή η επιχείρηση να καθυστερήσει να πληρώσει τους εργαζομένους, να καθυστερήσει την πληρωμή του φόρου εισοδήματος και εντέλει να καταλήξει να είναι ληξιπρόθεσμος οφειλέτης του ελληνικού Δημοσίου. Το επόμενο βήμα είναι η επιχείρηση αυτή να καταστεί προβληματική και να ενταχθεί σε κάποια ρύθμιση για την αποπληρωμή χρεών προς το Δημόσιο. Ενα τρίτο εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι η κυβέρνηση δεν έχει καταφέρει να συμψηφίσει οφειλές προς την εφορία με επιστροφές φόρων γενικώς. Δηλαδή, μία επιχείρηση που έχει επιστροφή ΦΠΑ θα μπορούσε να μην πληρώσει φόρο εισοδήματος ή τις ασφαλιστικές εισφορές.

Οπως προκύπτει από τα στοιχεία:

α) 6.568 επιχειρήσεις αναμένουν την επιστροφή ΦΠΑ που ανέρχεται στο ποσό των 891 εκατ. ευρώ.

β) 4.407 επιχειρήσεις περιμένουν την επιστροφή ΦΠΑ ύψους 734,85 εκατ. ευρώ για διάστημα μεγαλύτερο των 90 ημερών.

γ) Ο μέσος χρόνος αναμονής ανέρχεται στις 357 ημέρες.

δ) Υπάρχουν εφορίες που καθυστερούν τις επιστροφές φόρων για διάστημα πάνω από 4,5 χρόνια. Ειδικότερα:

• Ο μέσος χρόνος επιστροφών ΦΠΑ από το Κέντρο Ελέγχου Μεγάλων Επιχειρήσεων ανέρχεται στις 1.663 ημέρες. Αυτό σημαίνει ότι ορισμένες επιχειρήσεις περιμένουν την επιστροφή ΦΠΑ για περισσότερα από 5 χρόνια.

• Η Α΄ Εφορία Θεσσαλονίκης επιστρέφει τα αιτούμενα ποσά έπειτα από 1.395 ημέρες κατά μέσον όρο.

• Η ΔΟΥ Ψυχικού έχει αναμονή 1.222 ημερών κατά μέσον όρο και η ΔΟΥ Γ΄ Πειραιά έχει μέσο χρόνο επιστροφής τις 1.109 ημέρες.

Παρά το γεγονός ότι οι θεσμοί πιέζουν για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του ελληνικού Δημοσίου, η κυβέρνηση φαίνεται ότι δεν... ιδρώνει. Το γεγονός ότι σε κάθε έκθεση γίνεται ιδιαίτερη αναφορά από τους πιστωτές δεν προβληματίζει επίσης το υπουργείο Οικονομικών. Και αυτό προκύπτει από τα πρόσφατα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν και τα οποία δείχνουν ότι αντί να μειώνονται τα χρέη του Δημοσίου αυτά αυξάνονται.

Από 2,066 δισ. ευρώ που ήταν στα τέλη Ιανουαρίου έφθασαν στα τέλη Φεβρουαρίου τα 2,15 δισ. ευρώ. Δηλαδή, αυξήθηκαν κατά 83 εκατ. ευρώ. Από αυτά, τα περισσότερα χρωστούν οι Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης (636 εκατ. ευρώ), τα νοσοκομεία 446 εκατ. ευρώ, οι δήμοι 221 εκατ. ευρώ, διάφορα νομικά πρόσωπα του Δημοσίου οφείλουν 320 εκατ. ευρώ και τα υπουργεία 46 εκατ. ευρώ.

Προκόπης Χατζηνικολάου