Στο 1 δισ. ευρώ του αποθεματικού που προβλέπει ο προϋπολογισμός για την αντιμετώπιση της πανδημίας είναι αποφασισμένο να περιοριστεί φέτος το οικονομικό επιτελείο, αποφεύγοντας παρεμβάσεις, εκτός από τις εξαιρετικά στοχευμένες, όπως τονίζουν στελέχη του, αλλά και όπως φανέρωσαν οι ανακοινώσεις της περασμένης Παρασκευής, για περιορισμένης έκτασης αναστολές εργαζομένων, σε περιορισμένους κλάδους.

Η κυβέρνηση έχει πάρει στροφή, μαζί με την υπόλοιπη Ευρώπη, απομακρυνόμενη από τις παρεμβάσεις και επιστρέφοντας σιγά σιγά στη δημοσιονομική εξυγίανση. Οπως μεταδίδουν πηγές του οικονομικού επιτελείου, «έχει αδυνατίσει πλέον η σχέση της πανδημίας με την οικονομική δραστηριότητα. Η οικονομία έχει προσαρμοστεί, με εξαίρεση κάποιους κλάδους που πράγματι πλήττονται, όπως οι παιδότοποι ή η οργάνωση συνεδρίων. Δεν θα χρειαστούν, επομένως, μέτρα, παρά περιορισμένα. Το 2022, η χώρα θα περιορίσει το έλλειμμα, με σκοπό το 2023 να επιστρέψει σε πλεονάσματα».

Στο ίδιο πνεύμα, ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Λουίς ντε Γκίντος σημείωνε την περασμένη εβδομάδα πως η οικονομία «συνηθίζει» τον κορωνοϊό και δεν θα χάσει τη δυναμική της. Και παρότι ο πληθωρισμός έδειξε να τον ανησυχεί κάπως, όταν είπε ότι «ίσως να μην είναι τόσο παροδικός», επέμεινε ότι θα πέσει σίγουρα και θα είναι κάτω από τον στόχο το 2023 και το 2024.

Η Ελλάδα έχει πολύ περισσότερους λόγους απ’ όλα σχεδόν τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη να επιδείξει δημοσιονομική σύνεση το 2022. Ισως γι’ αυτό η διάψευση της δήλωσης του υπουργού Ανάπτυξης Αδ. Γεωργιάδη, ότι εξετάζεται μείωση των συντελεστών ΦΠΑ για να καταπολεμηθεί η ακρίβεια, ήρθε με αστραπιαία ταχύτητα τόσο από στόματα κυβερνητικών στελεχών, όσο δημοσίως από τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα. Η Ελλάδα, είπε ο κ. Σταϊκούρας, έχει το υψηλότερο χρέος, το τρίτο υψηλότερο δημοσιονομικό έλλειμμα το 2021, περίπου 7% του ΑΕΠ, δεν είναι σε επενδυτική βαθμίδα και βρίσκεται σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας. Επιπλέον, η ΕΚΤ μπορεί να προχωρήσει σε πιο περιοριστική πολιτική και η Ευρωπαϊκή Ενωση αλλάζει τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας, μια διαπραγμάτευση στην οποία η χώρα πρέπει να προσέλθει με αξιοπιστία για να διασφαλίσει τα καλύτερα αποτελέσματα.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η κυβέρνηση έκρινε ότι θα ήταν ανεύθυνο να προχωρήσει σ’ ένα μέτρο υψηλού κόστους, όπως οι μειώσεις συντελεστών ΦΠΑ και μάλιστα στις αρχές του χρόνου, εξαντλώντας τις εφεδρείες της για ενδεχόμενες ανάγκες που θα προκύψουν στη συνέχεια.

Το ρίσκο είναι μεγάλο

Το στοίχημα για την οικονομία, αλλά και για το πολιτικό μέλλον της κυβέρνησης είναι μεγάλο. Αν δεν καταφέρει να μειώσει το χρέος, ως ποσοστό του ΑΕΠ, επομένως να διατηρήσει τη δυναμική της ανάπτυξης, μειώνοντας ταυτοχρόνως και το έλλειμμα, ο ενάρετος κύκλος που επιδιώκει, θα μετατραπεί σε φαύλο. Θα καθυστερήσει η επενδυτική βαθμίδα, θα αυξηθεί το κόστος δανεισμού της, θα παραμείνει σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας και ίσως της επιβληθεί ένα νέο πλαίσιο λιτότητας, την ώρα που οι άλλες χώρες θα ανακάμπτουν. Το ρίσκο αυτό δεν το παίρνει το οικονομικό επιτελείο και τα στελέχη του το καθιστούν πλέον σαφές.

Στο πλαίσιο αυτό διαμηνύουν ότι τελειώνουμε με τα μέτρα στήριξης και επιστρέφουμε στις μεταρρυθμίσεις. Αλλωστε, η κυβέρνηση, όπως είπε και ο κ. Σταϊκούρας, πήρε το 4ο υψηλότερο πακέτο μέτρων στήριξης παγκοσμίως. Πριν προλάβει να της καταλογισθεί αυτό ως μειονέκτημα, καθότι υπερχρεωμένη, σπεύδει να το αποσύρει.

«Το παιχνίδι θα το κάνει πλέον η οικονομία, όχι η κυβέρνηση, όπως το 2020 και το 2021, όταν δεν μπορούσαν να λειτουργήσουν οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Η κυβέρνηση έχει κάνει δουλειά, ώστε να διευκολύνει αυτή την προοπτική», διαμηνύει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης.

Ο πληθωρισμός, που σκαρφάλωσε στο 5,1% τον Δεκέμβριο, ασφαλώς αποτελεί πηγή προβληματισμού και τα μέτρα στήριξης των ευάλωτων, κυρίως, νοικοκυριών από τις υψηλές τιμές ενέργειας θα παραμείνουν στο προσκήνιο, αλλά η κυβέρνηση εξακολουθεί να ποντάρει στον προσωρινό χαρακτήρα του φαινομένου. Αλλωστε, αν κάτι αλλάξει, αυτό θα αφορά όλη την Ευρώπη.

Ερχονται οι θεσμοί

Προς το παρόν, έχει μπροστά της τις δικές της υποχρεώσεις, ως υπερχρεωμένη χώρα, που εκλήθη από το Eurogroup του Δεκεμβρίου του 2021 να λάβει τα απαραίτητα μέτρα και να ακολουθήσει συνετή δημοσιονομική πολιτική. Σε εννέα μέρες θα πραγματοποιηθεί η 13η αξιολόγηση της ενισχυμένης εποπτείας, σε επίπεδο επικεφαλής των θεσμών, και εκεί αναμένεται να προσδιορίσει τις εναπομένουσες εκκρεμότητές της, ώστε να βγει από το ειδικό αυτό καθεστώς τον Ιούνιο, όπως θα ήθελε. Μια πρόγευση θα πάρει ενδεχομένως ο κ. Σταϊκούρας αύριο στο Eurogroup, στις κατ’ ιδίαν επαφές του με τους ομολόγους του και την Κομισιόν.

Σε σχέση με την εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών, μία από τις βασικότερες εκκρεμότητες της ενισχυμένης εποπτείας, ο ίδιος μιλώντας στο moneyreview. gr είπε, την περασμένη εβδομάδα, ότι «πολύ σύντομα θα πετύχουμε τον στόχο που είναι ορόσημο για το τέλος της ενισχυμένης εποπτείας».

Ειρήνη Χρυσολωρά Καθημερινή