Η ταχύτατη ανάπτυξη των ΑΠΕ έχει φέρει το ελληνικό ηλεκτρικό σύστημα στα όριά του και η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί απειλεί να στερήσει από τη βιομηχανία το φθηνό ρεύμα που εξασφαλίζουν οι διμερείς συμβάσεις με τους παραγωγούς ΑΠΕ. Το δίκτυο ηλεκτρισμού μπορεί να υποδεχθεί συνολικά 29 GW ΑΠΕ έως το 2030, με τα εγκατεστημένα έργα να καταλαμβάνουν 11,5 GW, ενώ 15,5 GW καταλαμβάνουν έργα που έχουν λάβει όρους σύνδεσης. Η δυναμικότητα του δικτύου έχει εξαντληθεί, ενώ στην «ουρά» για όρους σύνδεσης βρίσκονται έργα ισχύος 30 GW, μεταξύ αυτών και έργα 1.500 MW που έχουν υπογράψει διμερείς συμβάσεις (PPΑs) με μεγάλες βιομηχανίες. Το ΥΠΕΝ αναζητεί τρόπους για να απελευθερώσει χώρο, αλλά οι προτάσεις δεν πείθουν την ενεργοβόρο βιομηχανία και οι εταιρείες ΑΠΕ ζητούν ξεσκαρτάρισμα των «βαλτωμένων» έργων που δεσμεύουν πολύτιμο ηλεκτρικό χώρο.

Η ραγδαία ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και το ισχυρό ενδιαφέρον για έργα ενεργειακής μετάβασης οδηγούν με εκπληκτική ταχύτητα το ελληνικό ηλεκτρικό σύστημα στα όριά του, τεχνικά και οικονομικά. Ταυτόχρονα δημιουργούν σοβαρά εμπόδια στην προσπάθεια του παραγωγικού δυναμικού της χώρας και ιδιαίτερα της ενεργοβόρου βιομηχανίας να αποκτήσει πρόσβαση σε βιώσιμο ενεργειακό κόστος και να παραμείνει ανταγωνιστική. Ο ηλεκτρικός χώρος για υποδοχή νέων έργων ΑΠΕ έχει καλυφθεί και η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ αναζητάει τρόπους για να μην οδηγηθεί η αγορά σε «πάγωμα». Μαγικές λύσεις, ωστόσο, δεν υπάρχουν και τα σενάρια που εξετάζει το επιτελείο του αρμόδιου υπουργού Θεόδωρου Σκυλακάκη έχουν σημάνει συναγερμό στην αγορά των ΑΠΕ και στους κόλπους της βιομηχανίας, καθώς ανατρέπουν επενδυτικά σχέδια χιλιάδων πράσινων GW και συμβάσεις μεγάλων βιομηχανιών με παραγωγούς ΑΠΕ. Το γραφείο του κ. Σκυλακάκη έχει βομβαρδιστεί τις τελευταίες ημέρες από επιστολές διαμαρτυρίας, ενώ μεγάλοι βιομήχανοι φέρονται να έχουν επισκεφθεί και το Μαξίμου προκειμένου να επικοινωνήσουν το μείζον πρόβλημα που δημιουργείται για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής βιομηχανίας, ζήτημα που θα θέσει και η Επιτροπή Ενέργειας του ΣΕΒ στη συνάντηση που έχει προγραμματιστεί για αύριο με τον αρμόδιο υπουργό. Η κατάσταση σήμερα έχει ως εξής:

Το δίκτυο ηλεκτρισμού μπορεί να υποδεχθεί συνολικά 29 GW ΑΠΕ έως το 2030, βάσει του προγραμματισμού που έχει κάνει ο ΑΔΜΗΕ, ο οποίος έλαβε υπόψη του αποκλειστικά τους στόχους του ΕΣΕΚ για ισχύ περίπου 24 GW ΑΠΕ το 2030 και όχι τη δυναμική της αγοράς. Δυναμικότητα ισχύος περίπου 11,5 GW καταλαμβάνουν έργα ΑΠΕ που έχουν ήδη εγκατασταθεί στο σύστημα, ενώ έχουν δοθεί όροι προσφορών σύνδεσης για έργα ισχύος 15,5 GW (13,5 GW από τον ΑΔΜΗΕ και 2 GW από τον ΔΕΔΔΗΕ), τα οποία αναμένεται να λειτουργήσουν σε ορίζοντα

πενταετίας. Οι δύο αυτές κατηγορίες (εγκατεστημένης ισχύος και ισχύος με όρους σύνδεσης) αθροίζουν συνολικά ισχύ 27 GW, ενώ τα 2 GW ηλεκτρικού χώρου που απομένουν στο δίκτυο έχουν δεσμευτεί για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα. Η δυναμικότητα του δικτύου δηλαδή έχει ήδη εξαντληθεί, ενώ στην «ουρά» για όρους σύνδεσης βρίσκονται έργα συνολικής ισχύος 30 GW, μεταξύ αυτών και έργα περίπου 1.500 MW που έχουν υπογράψει διμερείς συμβάσεις (PPΑs) με μεγάλες βιομηχανικές επιχειρήσεις, εκ των οποίων τα 1.000 MW της ΔΕΗ με βιομηχανίες όπως η Βιοχάλκο, η Τιτάν και η ΑΓΕΤ Ηρακλής.

Η λύση που εξετάζεται

Η βέλτιστη αξιοποίηση του υφιστάμενου ηλεκτρικού χώρου προβάλλει ως λύση αυτή τη στιγμή, με το ΥΠΕΝ να σχεδιάζει την υποχρέωση προσθήκης μπαταρίας και παράλληλα περικοπών ισχύος στα έργα των 15 GW που έχουν δεσμεύσει χώρο στο δίκτυο, αλλά δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί. Και τα δύο μέτρα ανατρέπουν τους σχεδιασμούς των επενδυτών, αφού η προσθήκη μπαταρίας επιβαρύνει σημαντικά το κόστος και οδηγεί σε καθυστερήσεις στην υλοποίηση των έργων, και οι περικοπές ισχύος απομειώνουν τις αποδόσεις των επενδύσεων, γι’ αυτό και το ΥΠΕΝ σχεδιάζει να τα συνδέσει με λειτουργική ενίσχυση και αποζημιώσεις αντίστοιχα, που θα δίνονται μέσω δημοπρασιών. Επιπροσθέτως, οι λύσεις που προωθεί το ΥΠΕΝ ανατρέπουν τα υφιστάμενα PPAs της βιομηχανίας με τους παραγωγούς φωτοβολταϊκών και ακυρώνουν τη δυνατότητα για νέα PPAs με έργα έως και 4.000 MW που θα πάρουν κατά προτεραιότητα όρους σύνδεσης βάσει υπουργικής απόφασης που εκδόθηκε τον περασμένο Αύγουστο, στερώντας από τη βιομηχανία το μοναδικό εργαλείο μείωσης του ενεργειακού κόστους.

«Θα κοιτάξουμε να προστατέψουμε αυτά τα PPAs και να ενθαρρύνουμε γενικότερα τα PPAs με τη βιομηχανία. Δεν μπορούμε όμως να μην πάρουμε κάποια πρωτοβουλία να διαχειριστούμε μια αντικειμενική πραγματικότητα. Ο ηλεκτρικός χώρος έχει τελειώσει, δεν υπάρχουν δίκτυα, οπότε κάποια έργα θα μπούνε στο σύστημα είτε με περικοπές ισχύος είτε με προσθήκη μπαταρίας είτε και με τα δύο», δηλώνει στην «Κ» ο υπουργός Θεόδωρος Σκυλακάκης, αναγνωρίζοντας ότι πρόκειται για ένα «πολυσύνθετο πρόβλημα που απαιτεί μεγάλη προσοχή και μελέτη».

Χρύσα Λιάγγου, Καθημερινή