Η πληροφορία για τις καιρικές συνθήκες των επόμενων ωρών και ημερών είναι παντού πλέον. Δεν περιορίζεται στα δελτία ειδήσεων ή στις εξειδικευμένες ιστοσελίδες, που έχουν πληθύνει. Υπολογιστές, κινητά, κάθε είδους συσκευές, φυσικά τηλεόραση και ραδιόφωνο, παρέχουν πληροφορίες για τον καιρό. Στην εποχή της κλιματικής κρίσης, όλο και περισσότεροι θέλουν να γνωρίζουν τι καιρό θα κάνει. Και όντως, η σωστή ενημέρωση είναι απαραίτητη ή και σωτήρια ορισμένες φορές. Αλλά δεν είναι μόνον οι πολίτες· από την Πυροσβεστική μέχρι την Πολιτική Προστασία, κάποιες δημόσιες υπηρεσίες πρέπει να γνωρίζουν όσο γίνεται πιο συγκεκριμένα το μετεωρολογικό δελτίο.

Το εύρος όμως όσων επιθυμούν πρόσβαση σε αξιόπιστες προγνώσεις για τον καιρό αυξάνεται. Διοργανωτές αθλητικών συναντήσεων, συναυλιών, αγρότες, εταιρείες με ανεμογεννήτριες ή φωτοβολταϊκά, ακόμη και αλυσίδες εφοδιασμού και δίκτυα διανομής φαγητού ή άλλων ειδών θέλουν να ξέρουν τις επερχόμενες καιρικές συνθήκες. Σε πολλές περιπτώσεις η σωστή πληροφόρηση είναι πολύ σημαντική. Για παράδειγμα, για το πότε θα γίνει μια δουλειά στο χωράφι ή πώς θα ρυθμιστούν τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, ανάλογα με αυξημένες ή όχι παροχές από συστήματα ΑΠΕ.

«Το μεγάλο έλλειμμα στην Ελλάδα, πριν συζητήσουμε για πιο προηγμένες μεθόδους, είναι η σχεδόν ανυπαρξία μετεωρολογικών ραντάρ, δηλώνει στην Καθημερινή o Κώστας Λαγουβάρδος διευθυντής ερευνών στο Αστεροσκοπείο Αθηνών. Είναι απαράδεκτο αυτό, καθώς η συγκεκριμένη πρόγνωση των πιο επικίνδυνων για την κοινωνία φαινομένων, όπως μιας καταιγίδας ή μιας έντονης βροχόπτωσης, μπορεί να γίνει με ασφάλεια με χρήση ραντάρ. Δεν χρειάζονται πολλά, ούτε το κόστος είναι απαγορευτικό. Από κει και πέρα πρέπει να λυθεί και το πρόβλημα της συνεργασίας των διαφορετικών φορέων, της πρόσβασης στην πληροφορία, του να μοιράζονται τα στοιχεία και οι γνώσεις», υπογραμμίζει ο κ. Λαγουβάρδος. Δεν έχουν λυθεί βασικά πράγματα δηλαδή...

Την ίδια ώρα υπάρχει δίψα για μετεωρολογική πληροφορία. «Η παγκόσμια αγορά πρόγνωσης καιρού αποτιμάται στα 2,5 δισ. δολάρια ΗΠΑ το 2022 και αναμένεται να φθάσει τα 6 δισ. δολάρια σε μια δεκαετία. Αυτό τροφοδοτείται από την αυξανόμενη ζήτηση για εξειδικευμένες προβλέψεις για τις επιχειρήσεις, που είναι περισσότερες από ό,τι μπορούν να παρασχεθούν από δημόσιους φορείς, όπως οι Εθνικές Μετεωρολογικές Υπηρεσίες. Οι ιδιωτικές εταιρείες καλύπτουν τα κενά», αναφέρει ο κ. Κόλλιας.

«Ο ιδιωτικός τομέας πρόγνωσης αξιοποιείται σε πιο εξειδικευμένες υπηρεσίες, όπου υπάρχουν πελάτες που μπορούν να πληρώσουν, όπως για παράδειγμα αγροτικοί όμιλοι, εταιρείες ΑΠΕ κ.λπ. Οι ιδιώτες παίρνουν τα παγκόσμια μοντέλα από τους δημόσιους φορείς –είτε δωρεάν όπως στις ΗΠΑ είτε επί πληρωμή όπως στην Ευρώπη– και τα εξειδικεύουν ανάλογα με τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντά τους», εξηγεί ο κ. Λαγουβάρδος.

Αυτή η κατάσταση μπορεί να αλλάξει, σημειώνει ο κ. Κόλλιας, καθώς αυξάνονται οι δυνατότητες των ιδιωτικών εταιρειών και οι επιχειρήσεις εξαρτώνται περισσότερο από τις πληροφορίες για τον καιρό, το νερό και το κλίμα. «Οι ιδιωτικές εταιρείες αναπτύσσουν ικανότητες, ιδιαίτερα στις αναδυόμενες τεχνολογίες παρατήρησης στο Διάστημα και το έδαφος, καθώς και στη μηχανική μάθηση, με δυνατότητα να βελτιώσουν σημαντικά την πρόγνωση του καιρού. Η ιδιωτική εταιρεία Tomorrow.io σκοπεύει να δημιουργήσει το δικό της ιδιωτικό παγκόσμιο δίκτυο δορυφορικών παρατηρήσεων και να εκτοξεύσει σε πέντε χρόνια τριπλάσιο αριθμό διαστημικών ραντάρ από όσα έχουν εκτοξεύσει όλες οι εθνικές διαστημικές υπηρεσίες μαζί. Είναι ένα σχέδιο εντυπωσιακό», λέει στην «Κ» ο καθηγητής του Stony Brook. «Επιπλέον, ο ιδιωτικός τομέας χρησιμοποιεί μειωμένο κόστος υπερυπολογιστών και τεχνικές μηχανικής μάθησης, ενσωματώνει προηγμένες τεχνικές οπτικοποίησης και εκμεταλλεύεται τις έξυπνες συσκευές».

Βλέπει σύγκρουση δημοσίου - ιδιωτικού στον τομέα αυτό; «Η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (NWS στις ΗΠΑ) διαδραματίζει σημαντικό ρόλο ως η αμερόληπτη και έγκυρη φωνή για τη δημόσια ασφάλεια και είναι ένας αξιόπιστος συνεργάτης των διαχειριστών έκτακτης ανάγκης. Υπάρχει χώρος τόσο για τον κρατικό όσο και για τον ιδιωτικό τομέα, μπορούν να έχουν συμπληρωματικό ρόλο», απαντάει ο κ. Κόλλιας.

Το σίγουρο είναι πως βρισκόμαστε μπροστά σε σημαντικές επιστημονικές, τεχνολογικές και επιχειρησιακές εξελίξεις στον τομέα της πρόγνωσης του καιρού σε παγκόσμιο επίπεδο. Στην Ελλάδα, ακόμη να λύσουμε το θέμα των ραντάρ...

Λ.Ε thessaliaeconomy.gr (από το ρεπορτάζ του Γιάννη Ελαφρού στην Καθημερινή)