Ο Συνήγορος του Καταναλωτή εξέδωσε νέο δελτίο τύπου την Τετάρτη 11 Νοεμβρίου σχετικά με τις ηλεκτρονικές αγορές καθώς και με τα όσα πρέπει να προσέχουν οι καταναλωτές όταν πραγματοποιούν εξ αποστάσεως αγορές καταναλωτικών αγαθών. 

Αφορμή για το συγκεκριμένο δελτίο τύπου υπήρξαν οι 2770 αναφορές που δέχτηκε η Ανεξάρτητη Αρχή και αφορούσαν σε online αγορές που πραγματοποιήθηκαν τους πρώτους δέκα μήνες του 2020. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι φετινές αναφορές είναι υπερδιπλάσιες σε σχέση με αυτές παλαιότερων ετών.

Πηγή: sinigoroskatanaloti.gr

Μετά τα τελευταία μέτρα που ανακοινώθηκαν από την κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της πανδημίας Covid 19 και ενόψει της αναμενόμενης στροφής των καταναλωτών προς τις ηλεκτρονικές συναλλαγές μέσω ίντερνετ, η Ανεξάρτητη Αρχή του Συνηγόρου του Καταναλωτή μας κρούει τον κώδωνα και μας υπενθυμίζει ότι πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν πραγματοποιούμε ηλεκτρονικές συναλλαγές. Το διαδίκτυο είναι ένα σπουδαίο εργαλείο στα χέρια μας ιδιαίτερα την περίοδο της καραντίνας αλλά πρέπει να θυμόμαστε ότι ενέχει και πολλούς κινδύνους.

Στην περίοδο της καραντίνας οι Έλληνες στρέφονται στις νέες τεχνολογίες και τις χρησιμοποιούν ως μέσα επικοινωνίας, πληροφόρησης και ηλεκτρονικού εμπορίου για να περιορίσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τις μετακινήσεις τους. Ακόμα και όσον αφορά αγορές τροφίμων από σούπερ μάρκετ οι καταναλωτές χρησιμοποιούν πολλές φορές το διαδίκτυο για να συγκρίνουν τις τιμές ανάμεσα στα διάφορα καταστήματα με βάση τα φυλλάδια προσφορών που υπάρχουν πλέον διαθέσιμα και online. Σύμφωνα μάλιστα με έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ ήδη κατά το πρώτο τρίμηνο του 2020 η χρήση του διαδικτύου είχε αυξηθεί κατά 2,4% σε σχέση με το 2019. Μάλιστα οι ηλεκτρονικές αγορές κατά 15,2% φτάνοντας το 47,8% όπως φαίνεται και στο γράφημα παρακάτω. 

Πηγή: Statistics.gr

Για το λόγο αυτό ας δούμε βήμα βήμα όσα πρέπει να προσέχουμε σύμφωνα με τις συστάσεις του Συνήγορου του καταναλωτή:

• Επιλέξτε αξιόπιστα και γνωστά ηλεκτρονικά καταστήματα. Σημαντική ένδειξη αξιοπιστίας είναι η μακρόχρονη λειτουργία των καταστημάτων στην αγορά και η ύπαρξη φυσικής έδρας τους.
• Ελέγξτε τις βασικές πληροφορίες που παρέχονται για το ηλεκτρονικό κατάστημα από τον ιστότοπό του όπως την επωνυμία της εταιρείας και τα πλήρη στοιχεία επικοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης ταχυδρομικής διεύθυνσης. Η ύπαρξη μόνο ηλεκτρονικής διεύθυνσης (e-mail) και κινητού τηλεφώνου δεν αρκεί και αποτελεί ένδειξη απάτης.
• Αναζητήστε σχόλια, εμπειρίες ή συστάσεις άλλων καταναλωτών που έχουν ήδη συνδιαλλαγεί με το κατάστημα. Αυτό γίνεται εύκολα, πληκτρολογώντας το όνομα της εταιρείας ή του ηλεκτρονικού καταστήματος σε μία μηχανή αναζήτησης. Φυσικά προσεγγίστε τις συστάσεις με κριτικό μάτι, διότι μπορεί να είναι παραπλανητικές ή κατασκευασμένες.
• Ελέγξτε, οπωσδήποτε, πριν από την πληρωμή ότι ο ιστότοπος παρέχει ασφαλή σύνδεση για τη μετάδοση ευαίσθητων δεδομένων, όπως στοιχείων πιστωτικών καρτών. Βεβαιωθείτε ότι το σύμβολο ασφαλούς μετάδοσης δεδομένων εμφανίζεται στο πεδίο ''διεύθυνση του προγράμματος περιήγησης" - browser με τη μορφή HTTPS. Με αυτό τον τρόπο διασφαλίζετε ότι το e-shop διαθέτει SSL (Secure Sockets Layer), δηλαδή πρωτόκολλο ασφαλούς μετάδοσης ευαίσθητων δεδομένων στο διαδίκτυο, ειδικά για αγορές με πιστωτικές-χρεωστικές κάρτες και paypal.
• Τα αναγνωρισμένα ηλεκτρονικά καταστήματα διαθέτουν σήματα εμπιστοσύνης των ενώσεων ηλεκτρονικού εμπορίου και των οργανισμών που διαθέτουν πιστοποιητικά ασφάλειας και απορρήτου προσωπικών δεδομένων. Αυτό δείχνει ότι η εταιρεία είναι αξιόπιστη και τηρεί τους βασικούς κανόνες στις ηλεκτρονικές συναλλαγές, οπότε ο καταναλωτής μπορεί να αγοράσει από αυτήν με ασφάλεια.
• Επισημαίνεται ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να λειτουργούν και ως χώροι διαφήμισης αλλά δεν είναι ηλεκτρονικά καταστήματα.
• Μην πείθεστε από υπερβολικά δελεαστικές τιμές των προϊόντων σε σχέση με τον ανταγωνισμό. Η χαμηλή τιμή δεν πρέπει από μόνη της να είναι κριτήριο για αγορά ενός προϊόντος ηλεκτρονικά. 
• Προτιμήστε την πραγματοποίηση αγορών από ηλεκτρονικά καταστήματα που διαθέτουν την αντικαταβολή ως εναλλακτικό τρόπο πληρωμής.
• Αν έχετε σοβαρές ενδείξεις προβληματικής συναλλαγής, προβείτε άμεσα σε επικοινωνία με την τράπεζά σας ή τον οργανισμό διενέργειας ηλεκτρονικών πληρωμών (πχ. paypal) και αμφισβήτηση της συναλλαγής, εφόσον η εξόφληση των αγαθών έχει γίνει μέσω κάρτας (χρεωστικής ή πιστωτικής).
• Τέλος βεβαιωθείτε ότι λάβατε επιβεβαίωση της παραγγελίας, και φυλάξτε την μαζί με κάθε άλλο έγγραφο που σχετίζεται με αυτή. Αν χρειάζεται να επικοινωνήσετε με τον έμπορο, προτιμήστε το ηλεκτρονικό μήνυμα. Με αυτό τον τρόπο, σε περίπτωση προβλήματος, θα έχετε στη διάθεσή τους έμπρακτες αποδείξεις της επαφής-επικοινωνίας σας, καθώς και όλες τις λεπτομέρειες της συναλλαγής που έχει συμφωνηθεί.

Κατανοούμε λοιπόν ότι όλοι πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη σημασία στις συστάσεις του Συνηγόρου του Καταναλωτή, αφού πρόκειται να διανύσουμε ένα διάστημα στο οποίο θέλοντας και μη θα αναγκαστούμε να στραφούμε στο διαδίκτυο για μεγάλο μέρος των αγορών μας όπως κάναμε και τον Μάρτιο.