Η σχέση του Μανώλη Κυπριανίδη µε τη Μαρίνα Φλέγγα, η οποία είχε περάσει από χίλια κύµατα, έληξε µε έναν µεγάλο καβγά στο προσωπικό γραφείο του πρώτου - ένα γραφείο µε βαριά επίπλωση, πίνακες εποχής, αµέτρητα memorabilia και άρωµα ακριβού πούρου στον πεζόδροµο της Κοραή. 

∆εν είναι πολλοί αυτοί που θυµούνται τη σκηνή αλλά όσοι βρέθηκαν εκεί ή έµαθαν τα γεγονότα αµέσως µετά από αυτόπτες µάρτυρες κάνουν λόγο για µία έξω από τα όρια αντίδραση. Ηταν η εποχή όπου ο Μανώλης Κυπριανίδης ολοκλήρωνε µε άκρα µυστικότητα το σχέδιο της απαλλαγής του από τις µετοχές της εισηγµένης Καπνοβιοµηχανίας Κεράνης, η οποία συνοδευόταν από κέρδη µε ουρά... 

Η Σοφοκλέους ήταν ήρεµη -τίποτα δεν έδειχνε στον ορίζοντα ότι οι τιµές θα χτυπούσαν πολύ σύντοµα ταβάνι- και η µετοχή της Κεράνης ήταν ένα «τσαχπίνικο χαρτί», όπως θυµούνται παλιοί παίκτες, µε ανεξάντλητες προσδοκίες. Τελικά το σχέδιο Κυπριανίδη πέτυχε - εκείνος µε κινήσεις που δεν άφησαν αποτυπώµατα στο ταµπλό «την έκανε» αφήνοντας πίσω του µια πολυµετοχική εταιρεία που έψαχνε απεγνωσµένα να βρει κυβερνήτη!  Η τύχη της είναι γνωστή, ίδια για τα περιουσιακά της στοιχεία, αλλά και για τους εργα- ζοµένους της. Ας πάµε όµως πίσω στον χρόνο. 

Ο Μανώλης Κυπριανίδης στην Αθήνα της δεκαετίας του ’80 είναι ένας περιζήτητος γαµπρός, κοσµοπολίτης, µε καλές σπουδές στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης και µε µια αδιόρατη παλιοµοδίτικη -αγγλικής καταγωγής- φινέτσα που συγκινούσε τις γυναίκες. Κάποια στιγµή βρέθηκε στη ζωή της Μαρίνας Φλέγγα και, το κυριότερο, έγινε αναπόσπαστο κοµµάτι του δικού της κόσµου. Μπήκε στην οικογένειά της και πέρασε στα ενδότερα της επιχείρησης. Μιας επιχείρησης -µιλάµε για την Καπνοβιοµηχανία Κεράνης- που αν και είχε υποστεί σοβαρά πλήγµατα ως προς την οικο- νοµική θέση και τα µερίδιά της στην αγορά, διατηρούσε µεγάλο µέρος απο την παλιά της αίγλη. Η εταιρεία είχε το προνόµιο να έχει µια συγκεντρωµένη µετοχική βάση, µια θέση στο ταµπλό της Σοφοκλέους, αλλά και µια αξιόλογη ακίνητη περιουσία. 

Εξαρχής τα πράγµατα ήταν χωρισµένα: η Μαρίνα είχε αναλάβει τα θέµατα της βιοµηχανίας, ενώ ο Μανώλης κρατιόταν σε απόσταση µε δική του επιλογή. Αλλωστε δεν του άρεσε η καθηµερινή συναναστροφή µε τα «µικρά», τη λάντζα... Εκείνος ήταν για τα «µεγάλα» - πάντα συνδυασµένα µε κέρδη. 

Στο σηµείο αυτό δύο απαραίτητες διευκρινίσεις: η Μαρίνα Φλέγγα, η σύζυγος του Μανώλη Κυπριανίδη, είναι κόρη της Ευγενίας Κεράνη (χήρας του ιδρυτή της καπνοβιοµηχανίας Γεωργίου Κεράνη) και του Σοφοκλή Φλέγγα (συνέταιρος του ιδρυτή). Ο ιδρυτής της καπνοβιοµηχανίας φεύγει απο τη ζωή σε ηλικία 45 ετών το 1948. Η περιουσία του µαζί και οι µετοχές της εταιρείας (εισηγµένη από το 1939) πέρασαν στην Ευγενία, η οποία λίγα χρόνια αργότερα -τη δεκαετία του ’50- παντρεύεται τον Σοφοκλή Φλέγγα. Ο τελευταίος από τον πρώτο του γάµο έχει έναν γιο, τον Σπύρο Φλέγγα (γεννηµένος το 1939), ο οποίος διετέλεσε επί πολλά χρόνια γενικός διευθυντής και συνδιευθύνων σύµβουλος της Καπνοβιοµηχανίας Γ.Α. Κεράνης Α.Ε. Είναι ο µεγάλος αδελφός της Μαρίνας. 

Η οικογένεια Φλέγγα ήταν ο αδιαµφισβήτητος κυρίαρχος της βιοµηχανίας µέχρι που έκανε την εµφάνισή του ο Μανώλης Κυπριανίδης. Ως γνωστόν, η εισηγµένη εταιρεία έγινε δική του, αποκλειστικά δική του. Οχι από κληρονοµιά, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι, αλλά από εξαγορά. Ναι, από εξαγορά. Το βασικό πακέτο της πλειοψηφίας, παρά τους γάµους και το πέρασµα του χρόνου, είχε παραµείνει στα χέρια της Ευγενίας, χήρας Γεωργίου Κεράνη. Εκείνη πούλησε στον Μανώλη Κυπριανίδη, και όχι στον δεύτερο σύζυγό της Σοφοκλή Φλέγγα ή στον γιο από τον πρώτο του γάµο, Σπύρο, ο οποίος πέρασε τα επόµενα χρόνια του ως επικεφαλής του κλαδικού Συνδέσµου Ελληνικών Καπνοβιοµηχανιών. 

Με τις µετοχές ανά χείρας ο Κυπριανίδης άρχισε να... βλέπει µπροστά. Το τι συνέβαινε εντός του δαιδαλώδους παραγωγικού συγκροτήµατος στον Πειραιά ελάχιστα τον απασχολούσε. 

Το project µε τις παλιές αποθήκες 

Στη δεκαετία του ’90, για παράδειγµα, όταν είχε προχωρήσει η διαδικασία µετασχηµατισµού της εισηγµένης, ο Κυπριανίδης µπήκε µπροστά µε ένα σχέδιο που ελάχιστοι πίστεψαν στην αρχή, αλλά εκείνος τα κατάφερε - µάλιστα βγήκε από το project αποκοµίζοντας κέρδη µε ουρά. Πρόκειται για το project των παλιών αποθηκών της καπνοβιοµηχανίας στη λεωφόρο Θηβών που έγιναν -µε την παρέµβαση της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ του Νίκου Κάµπα- ένα σύγχρονο κτιριακό συγκρότηµα για τη στέγαση του υπουργείου ΠΕΧΩ∆Ε (επί εποχής Κώστα Λαλιώτη).

 Το έργο παραδόθηκε µε το κλειδί στο χέρι, το χρήµα έπεσε στην ώρα του, αλλά το κτίριο δεν βρήκε ποτέ µόνιµο ένοικο. Αλλά η συνέχεια και η κατάληξη του κτιρίου ουδόλως αφορούσαν τον Μανώλη Κυπριανίδη που... καθόταν πάνω στα κέρδη της δουλειάς.

Οι πρώην αποθήκες συγκέντρωσης και επεξεργασίας καπνού, μεικτής ωφέλιμης επιφάνειας 45.000 τ.μ., αγοράστηκαν από την Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου (ΚΕΔ) αντί 11,9 δισ. δραχμών και με κλειστή συμφωνία όλων των εμπλεκόμενων μερών να ανακατασκευαστούν από την κοινοπραξία των τεχνικών εταιρειών ΓΕΚ - Καραγιάννης και να παραδοθούν στο ΥΠΕΧΩΔΕ με το κλειδί στο χέρι εντός 18 μηνών σύμφωνα με τους όρους και τις προδια- γραφές της προκήρυξης. 

Σε ένα σχετικό άρθρο σε κυριακάτικη εφημερίδα των Αθηνών (αρχές Απριλίου του 1998) διαβάζουμε: «Ετσι, το ΥΠΕΧΩΔΕ όχι μόνο λύνει το κτιριακό του πρόβλημα με τη συγκέντρωση σε ενιαία στέγη των διασκορπισμένων σε 15 σημεία του ορίζοντα υπηρεσιών του, αλλά εξοικονομούνται σε ετήσια βάση γύρω στα 500 εκατ. δραχμές, ποσό που απαιτείται για μισθώματα κ.λπ., χωρίς να υπολογίζεται στο ποσό αυτό το κόστος για τα επιπλέον λειτουργικά έξοδα ή τα έξοδα συντήρησης των ενοικιασμένων χώρων και κτιρίων. Πολύ δε περισσότερο, το πρόσθετο κόστος που υπάρχει από μετακινήσεις (χαμένες εργατοώρες κ.λπ.) των πολιτών και των υπαλλήλων για επισκέψεις και συνεργασίες από κτίριο σε κτίριο». 

Σε κάθε περίπτωση, την ίδια ώρα όπου τα projects του Κυπριανίδη πήγαιναν καλά και άφηναν κέρδη, η παραδοσιακή καπνοβιομηχανία βυθιζόταν στα χρέη. 

Η ΑΕΜΕΤ, χρυσή μετοχή 

Στην αρχή -τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’90, τα χρόνια της αθωότητας για τη Σοφοκλέους- ο Μανώλης Κυπριανίδης αγοράζει από τον όμιλο της Εμπορικής Τράπεζας μια παλιά -ξεχασμένη από τον Θεό και τον κόσμο- εισηγμένη εταιρεία άνευ αντικειμένου. Την πρώην ΕΗΣ του Ανδρεάδη, που τότε μετονομάστηκε σε ΑΕΜΕΤ και από σκέτο κουφάρι έγινε μια holding company σύμφωνα με την κυρίαρχη τάση της εποχής. 

Η ΑΕΜΕΤ στέγασε αφενός τις νέες δραστηριότητες του Κυπριανίδη -από εισαγόμενες μπίρες και σαμπάνιες μέχρι ψάρια ιχθυοτροφείου και διανομή ζαχαρωδών στα ψιλικατζίδικα- και αφετέρου την επίσης εισηγμένη καπνοβιομηχανία. Και όλα αυτά με έδρα τον πεζόδρομο της Κοραή, μακριά από τη βαριά ατμόσφαιρα του τσιγάρου. 

Στην ΑΕΜΕΤ βρέθηκαν οι μπίρες Stella Artois από τη Λουβέν του Βελγίου, το νερό Κύμη, γαλλικές σαμπάνιες, ψάρια από τα ιχθυοτροφεία του Γαλαξιδιού, μέχρι και μια εταιρεία διανομής για ψιλικατζίδικα. 

Η ΑΕΜΕΤ ήταν το τέλειο όχημα για υπερπτήσεις μέχρι τον... Αρη, με τα limit up να στροβιλίζονται πέριξ της Σοφοκλέους. Με αφορμή την ιστορία της ΑΕΜΕΤ και τον μετασχη- ματισμό της παραδοσιακής καπνοβιομηχανίας έγινε και η πρώτη σύγκρουση εντός της οικογένειας. Από τη μια μεριά ήταν ο Μανώλης Κυπριανίδης και από την άλλη ο Σπύρος Φλέγγας. Μάλιστα όπως θυμούνται υψηλόβαθμα τραπεζικά στελέχη εκείνης της εποχής, ο Κυπριανίδης τους είχε εξομολογηθεί ότι το σχέδιό του είχε κολλήσει για πολλούς μήνες στο γραφείο του τότε υπουργού Εμπορίου. 

Ο Κυπριανίδης ωστόσο, χωρίς ποτέ να μιλά για τις πολιτικές απόψεις του -άλλωστε θεωρούσε περιττή πολυτέλεια να προσέρχεται στην κάλπη και φρόντιζε να βρίσκεται πάντα σε ταξίδι στο εξωτερικό την περίοδο των εκλογών-, δεν ήταν κρυφό ότι βολευόταν με τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. Μάλιστα δεν είναι κρυφό ότι η δουλειά στις αποθήκες της λεωφόρου Θηβών έγινε την εποχή που στο ΥΠΕΧΩΔΕ ήταν υπουργός ο Κώστας Λαλιώτης. Αλλά δεν ήταν μόνο αυτό. 

Λέγεται ότι ο Κυπριανίδης έβγαλε με άνεση από την τσέπη του ένα καλό ποσό για την εποχή (τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’90) για να υποστηρίξει βετεράνο δημοσιογράφο, πρώην υπουργό, που έδινε δύσκολη μάχη σε περιφέρεια του Πειραιά και δεν μπορούσε καν να ανοίξει εκλογικό κέντρο σε κάποια από τις μεγάλες συνοικίες όπως η Νίκαια και ο Κορυδαλλός. 

Στην ΑΓΕΤ Ηρακλής 

Χρόνια μετά, ο Μανώλης Κυπριανίδης επανέρχεται στο προσκήνιο. Είναι πρόεδρος -μη εκτελεστικός- σε ένα από τα μεγαλύτερα βιομηχανικά συμπλέγματα στην Ελλάδα, την ΑΓΕΤ Ηρακλής, το οποίο βρίσκεται υπό τον έλεγχο των Γάλλων της Lafarge. Παρ’ όλα αυτά ο Κυπριανίδης -εμφανίζεται να υπογράφει μία από τις πρώτες σελίδες του απολογισμού του 2006 της εισηγμένης εταιρείας και να συνοδεύει το κείμενο με μια φωτογραφία του (γεγονός πρωτάκουστο για τις συνήθειές του)- δεν έμεινε στην αφάνεια. 

Με τον ερχομό της τρόικας -εκπροσωπώντας και τους Γάλλους- γίνεται επίμονος και συστηματικός συνομιλητής των ανθρώπων της. Βρίσκει την ευκαιρία να περάσει μια σειρά θεμάτων στην ατζέντα της διαπραγμάτευσης που αξιοποιούνται καταλλήλως και αφορούν κατά κύριο λόγο εργασιακά δικαιώματα, αλλά και την αντιμετώπιση των ξένων επενδύσεων από την ελληνική κυβέρνηση. Στο στόχαστρό του βρέθηκε πολλές φορές ο Σωκράτης Ξυνί- δης, αναπληρωτής υπουργός στο υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας στην πρώτη κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου, πόστο που διατήρησε και στην κυβέρνηση Παπαδήμου. 

Στην ΑΓΕΤ μένει μέχρι το 2014 και είναι το πρόσωπο της εταιρείας προς τα έξω. Στο ενεργητικό του πιστώνεται -πέραν των όποιων οικονομικών και άλλων διευθετήσεων- το άνοιγμα προς την κατεύθυνση της συμμετοχής της σε μεγάλα projects. 

Πολλές φορές έλεγε ότι η ΑΓΕΤ, σύμφωνα και με τις στρατηγικές της μαμάς Lafarge, δεν πουλάει τσιμέντα, αλλά ολοκληρωμένες λύσεις αναδιάρθρωσης για κτίρια και πόλεις. Ταυτόχρονα πιστώνεται τη συμφωνία της ΑΓΕΤ με το Μουσείο Μπενάκη προκειμένου το τελευταίο να αξιοποιήσει τους θησαυρούς της πλούσιας συλλογής της μεγάλης τσιμεντοβιομηχανίας.

Κώστας Τασαούσης (Πρώτο Θέμα)