«Όχι, ο Εμμανουέλ Μακρόν δεν είπε ψέμματα στους Γάλλους. Ξεκίνησε να υλοποιεί αυτά που υποσχέθηκε και που ο καθένας μπορούσε να διαβάσει στο πρόγραμμά του. Είναι δε ξεκάθαρο ότι οι μεταρρυθμίσεις της Γαλλίας αποτελούν σε μεγάλο βαθμό προϋπόθεση και για την πορεία της Ευρώπης, όπως την φαντάζεται ο Γάλλος πρόεδρος». Την διαπίστωση αυτή δεν την κάνει ένας φίλος του Εμμ. Μακρόν, αλλά ένας Βρετανός συνάδελφος, ο Μπάρρυ Μουρ, που τον περασμένο Μάϊο παρακολούθησε από κοντά στην Γαλλία κάθε βήμα της προεκλογικής εκστρατείας του σημερινού προέδρου.

Οι παρατηρήσεις του είναι σε μεγάλο βαθμό σωστές και καθημερινά επιβεβαιώνονται από πρωτοβουλίες και ενέργειες της γαλλικής κυβέρνησης. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι ο Εμμανουέλ Μακρόν και η υπό τον πρωθυπουργό Εντουάρ Σαρλ Φιλίπ (48 ετών) κυβέρνησή του, τέσσερις μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του τον Μάϊο 2017, άρχισε να απελευθερώνει την αγορά εργασίας. Αργά μεν, αλλά σταθερά.

Στην συνέχεια επιδιώκεται ο περιορισμός των δημοσίων υπαλλήλων και η άρση της μονιμότητάς τους. Ήδη έχουν κατατεθεί σε δημόσια διαβούλευση τα σχετικά νομοσχέδια και ο Εμμ. Μακρόν ανακοίνωσε ότι μέχρι το 2022 οι δημόσιοι υπάλληλοι στην Γαλλία θα πρέπει να έχουν μειωθεί κατά 160.000 άτομα.

Επίσης, η γαλλική κυβέρνηση, με την αναδιοργάνωση του γαλλικού κράτους και την μείωση των φόρων και άλλων περιορισμών για τις επιχειρήσεις, αναμένει να ενθαρρύνει την οικονομική ανάπτυξη και την δημιουργία θέσεων εργασίας. Θα αναμορφώσει τον αναποτελεσματικό προϋπολογισμό επαγγελματικής κατάρτισης, θα αυξήσει τον αριθμό των προγραμμάτων μαθητείας και θα αναβιώσει τα κέντρα απασχόλησης. Παράλληλα, η κυβέρνηση θα ξεκινήσει να επεξεργάζεται την μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος και την αναμόρφωση της παιδείας.

Οι κοινωνικές δαπάνες στην Γαλλία, άνω του 10% του ΑΕΠ, είναι δέκα ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τον μέσον όρο του ΟΟΣΑ –μίας ομάδας πλουσίων κυρίως εθνών. Αλλά τα σχέδια του Εμμανουέλ Μακρόν δεν θα συνεπάγονται τυφλές, οριζόντιες περικοπές. Αυτό που ελπίζει είναι να μετατρέψει την Γαλλία όχι σε μία απορυθμισμένη Αμερική ή Βρετανία, αλλά σε ένα είδος Σκανδιναβίας a la francaise.

Η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος θα είναι μία καλή δοκιμασία. Το γαλλικό σύστημα διέπεται από 35 διαφορετικά συνταξιοδοτικά καθεστώτα και δίνει στους εργαζόμενους διαφορετικά δικαιώματα, ενώ στερείται διαφάνειας και αποθαρρύνει την κινητικότητα. Ο Γάλλος πρόεδρος θα προσπαθήσει να το ενοποιήσει σε ένα σύστημα «μορίων συνταξιοδότησης», το οποίο ταιριάζει καλύτερα στον σημερινό, πιο απρόβλεπτο κόσμο της εργασίας. Η κατευθυντήρια φιλοσοφία θα είναι να ορίσει «φορητά» ατομικά συνταξιοδοτικά δικαιώματα που θα διευκολύνουν τους ανθρώπους να μετακινούνται από και προς συγκεκριμένες θέσεις εργασίας.

Με άλλα λόγια, πρόκειται για σχέδια που θα στρέφονται προς το αύριο, σε μία χώρα η οποία πάσχει από τις αγκυλώσεις ενός ναπολεόντειου κρατισμού –την ανατροπή του οποίου πλήρωσε ακριβά ο φιλελεύθερος Βαλερύ Ζισκάρ ντ’ Εσταίν όταν την επιχείρησε την περίοδο 1974-1981.

Κατά συνέπεια, όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό, τα μακρόπνοα σχέδια Μακρόν είναι απαιτητικά, χρειάζονται πολιτικό σθένος και προκαλούν ήδη ανησυχία και αντιστάσεις. Οι εκπαιδευτικοί ιδίως θα φθάσουν στα όριά τους λόγω ορισμένων από τα σχέδια Μακρόν για την εκπαίδευση. Και φυσικά θα υπάρξουν κατά καιρούς και οι ανάλογες διαμαρτυρίες. Ωστόσο, πρέπει να τονιστεί ότι μετά τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, το εύθραυστο –αλλά πιστό στον εμπνευστή του– νέο κόμμα του Εμμ. Μακρόν, La Republique en Marche, θα αντιμετωπίσει μηδαμινή σοβαρή κοινοβουλευτική αντιπολίτευση.

Οι σοσιαλιστές θα παλεύουν για την επιβίωσή τους, η Μαρίν Λε Πεν θα αγωνίζεται να ενώσει το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο. Ενδεχομένως να υπάρξει κάποια μετατόπιση των κομματικών ορίων στην κεντροδεξιά, καθώς οι Ρεπουμπλικάνοι κινούνται πιο δεξιά υπό τον νέο ηγέτη τους Λωράν Βωκιέ, ο οποίος θα γίνει μία από τις κύριες φωνές της αντιπολίτευσης. Η άλλη θα είναι ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν, της ακροαριστερής Ανυπότακτης Γαλλίας, που θα δράττεται κάθε ευκαιρίας να παρουσιάσει τον Εμμ. Μακρόν ως πράκτορα του υπερφιλελεύθερου καπιταλισμού.

Η πρόκληση για τον Γάλλο πρόεδρο θα είναι να πείσει την αρχική εκλογική του βάση, η οποία κλίνει προς τα αριστερά και το κέντρο, ότι δεν κυβερνά μόνον για τις επιχειρήσεις και τους εύπορους.

Αν λοιπόν ο Εμμανουέλ Μακρόν κρατήσει τον λόγο του στο εσωτερικό, θα κερδίσει μερίδια αξιοπιστίας και για την υλοποίηση του ευρωπαϊκού του οράματος. Κάποιες από τις ιδέες του θα αντιμετωπιστούν με σκεπτικισμό στην Γερμανία –κυρίως οι ελπίδες του για έναν προϋπολογισμό, έναν υπουργό Οικονομικών και ένα κοινοβούλιο της ευρωζώνης. Αλλά θα υπάρξουν περιθώρια για συναίνεση σε άλλους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της κοινής άμυνας, της ασφάλειας, των μέτρων ανταλλαγής πληροφοριών και των εκπαιδευτικών ανταλλαγών.

Σε μία προσπάθεια η Ευρώπη να έχει περισσότερο νόημα για τους πολίτες της, οι οποίοι είναι εξοργισμένοι από την ξύλινη γλώσσα της διαχείρισης των κρίσεων, ο Εμμ. Μακρόν θα ξεκινήσει μία προσέγγιση διαβούλευσης «από τα κάτω προς τα πάνω» με τους απλούς πολίτες, ανάλογα με αυτήν που τον βοήθησε να δημιουργήσει το νέο του κόμμα.

Συμπερασματικά, ο Γάλλος πρόεδρος θα επιχειρήσει μία αναδιάταξη της ευρωπαϊκής πολιτικής σκακιέρας, ελπίζοντας ότι, ενόψει των ευρωεκλογών τού 2019, και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες θα βρεθούν μιμητές του, ικανοί να ταράξουν λιμνάζοντα ύδατα. Όπως και να έχουν τα πράγματα, πάντως, για τον Εμμ. Μακρόν η γερμανική στήριξη είναι η πιο ζωτική προϋπόθεση εμπέδωσης του… μακρονισμού.

Αθανάσιος Χ. Παπανδρόπουλος