Σε μία περίοδο όπου η αβεβαιότητα διαπερνά ακόμα την οικονομία και παράλληλα κινδυνεύουν τα εθνικά μας συμφέροντα, είτε λόγω των γενικότερων ανακατατάξεων που σημειώνονται στην περιοχή είτε ειδικότερα εξαιτίας της κλιμακούμενης επιθετικότητας της Τουρκίας, η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερο από ποτέ να παλέψει σήμερα για να ανακτήσει τη χαμένη της αξιοπιστία. Το μεγάλο έλλειμμα εμπιστοσύνης το οποίο βαραίνει τη χώρα για πολλά χρόνια αποτελεί τη στιγμή αυτή και τον υπ’ αριθμόν ένα υπονομευτικό παράγοντα κάθε προοπτικής. Τόσο για την πολυπόθητη ανάπτυξη της οικονομίας (πώς αλλιώς θα έρθουν επενδύσεις;) όσο και για τη θωράκιση της θέσης της Ελλάδας στην περιοχή. Η εμπιστοσύνη, ειδικά έπειτα από τόσες τραυματικές εμπειρίες που προκάλεσε στον τόπο η αναξιοπιστία του πολιτικού μας συστήματος (όλων των αποχρώσεων), αποτελεί πλέον μείζον εθνικό ζήτημα. Προϋπόθεση ανάταξης και ανάκαμψης. Χωρίς τη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης, η χώρα δεν έχει μέλλον.
Η εμπιστοσύνη είναι, έτσι κι αλλιώς, κορυφαίο θέμα για την εξέλιξη των πραγμάτων σε όλα τα επίπεδα, και αυτό επειδή στη χώρα μας το ξεχάσαμε πολύ εύκολα, το πληρώσαμε και πολύ ακριβά… Με δέκα χρόνια οικονομικής κρίσης, που μεταφράστηκαν σε τεράστιες απώλειες περιουσίας (δημόσιας και ιδιωτικής) και μεγάλες μειώσεις εισοδημάτων και θέσεων εργασίας. Η εμπιστοσύνη αφορά τις συναλλαγές και την ανάπτυξη της οικονομίας, αφορά όμως και τις σχέσεις του κράτους με το πολίτη, όπως επίσης βεβαίως και τις διεθνείς σχέσεις του κράτους. Τις σχέσεις μεταξύ των κρατών, μεταξύ των κρατών και των διεθνών οργανισμών, των θεσμών και των συμμάχων, φίλων, εταίρων ή δανειστών. Εμείς σε όλα τα πήγαμε λάθος! Στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, όλες αυτές τις κρίσιμες σχέσεις τις διαχειριστήκαμε, δυστυχώς, πολύ άσχημα. Ως σύστημα και ως χώρα. Και χάλασε αυτό το μείζον αγαθό, την αξιοπιστία μας. Επισκιάζει την Ελλάδα μια κακή φήμη, αυτή είναι η αλήθεια, η οποία επιβάλλεται να αλλάξει.
Η μεγαλύτερη ευθύνη για την πολιτική ηγεσία του τόπου, για την ελληνική πολιτική τάξη συνολικά, είναι η αλλαγή νοοτροπίας για την ανάκτηση της εμπιστοσύνης. Δεν χωρούν πλέον η διγλωσσία, οι ψεύτικες υποσχέσεις, οι λαϊκισμοί και οι λεονταρισμοί. Συνέπεια απόλυτη χρειάζεται στους στόχους και τις συμφωνίες. Εμπιστοσύνη είναι να πράττεις αυτό που υπόσχεσαι, να τηρείς τις δεσμεύσεις σου, να εμπνέεις σταθερότητα. Στην ελληνική οικονομία δεν θα γίνουν σημαντικές επενδύσεις αν δεν υπάρχει εμπιστοσύνη, αν συνεχίσουν, π.χ., κάθε χρόνο να αυξάνονται οι φορολογικές επιβαρύνσεις και να αλλάζουν οι όροι του παιγνιδιού χάρη ας πούμε κομματικών σκοπιμοτήτων. Η οικονομία δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς το ισχυρό υπόβαθρο που λέγεται εμπιστοσύνη. Η τιμολόγηση των δανείων, για παράδειγμα, τι αντικατοπτρίζει; Την εμπιστοσύνη. Αν και πόσα λεφτά θα σηκώσεις, με τι όρους κ.ο.κ., με ποιον γνώμονα κρίνεται; Την εμπιστοσύνη. Οταν εκτινάσσονται τα spreads, π.χ., τι σημαίνει; Δεν σημαίνει τίποτε άλλο, εκτός από ένα μεγάλο έλλειμμα εμπιστοσύνης στην οικονομία. Τα σκληρά μνημόνια και η αυστηρή εποπτεία των τελευταίων χρόνων τι είναι; Δεν είναι τίποτα πέρα από την πολιτική έκφραση της απώλειας της εμπιστοσύνης στο διεθνές και το ευρωπαϊκό σου περιβάλλον.
Η Ελλάδα πρέπει να κερδίσει τη χαμένη της αξιοπιστία. Διατρέχει τη χώρα μια πάγια καχυποψία, μια αναντιστοιχία λόγων και πράξεων, όρων και επιδιώξεων. Αυτό δεν ωφελεί ιδίως σήμερα. Αντιθέτως, επιτείνει τους συσχετισμούς των δυνάμεων και στα εθνικά μας θέματα, τα οποία οξύνονται και απαιτούν μεγάλη προσοχή και προπάντων αξιοπιστία. Φερέγγυες συμμαχίες, σχέδιο κινήσεων, σύμπνοια με τους εταίρους και εθνική συνεννόηση. Κλίμα εμπιστοσύνης, δηλαδή, σε κάθε κατεύθυνση. Είναι το κορυφαίο κεφάλαιο στην πολιτική ατζέντα. Δεν είναι (απλώς) θέμα ηθικής! Δεν μιλάμε σήμερα γι’ αυτό. Μιλάμε για τη μεγάλη ανάγκη υποστήριξης που έχει ο τόπος για την επιβίωσή του, τη στοιχειώδη θωράκιση σε οικονομικό και εθνικό επίπεδο.
Γιάννης Κοτόφωλος (Καθημερινή)
.gif)
