Startup παρουσίασε μοντέλο ΑΙ εφάμιλλο των αμερικανικών, αλλά πολύ φθηνότερο

Η παρουσίαση από τη μέχρι χθες άγνωστη κινεζική startup DeepSeek μιας εφαρμογής τεχνητής νοημοσύνης ισάξιας των αμερικανικών εταιρειών, αλλά πολύ χαμηλότερου κόστους, αιφνιδίασε την παγκόσμια αγορά τεχνολογίας και προκάλεσε κραδασμούς στις χρηματιστηριακές αγορές, που πιέστηκαν από τις έως και διψήφιες απώλειες των μετοχών κολοσσών της ΑΙ. Η DeepSeek ανακοίνωσε ότι οι μηχανικοί της έφτιαξαν υπερσύγχρονη εφαρμογή ΑΙ χρησιμοποιώντας 2.000 μικροεπεξεργαστές Η800 της Nvidia, όταν οι κορυφαίες δυτικές εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης χρησιμοποιούν τουλάχιστον 16.000. Το DeepSeek R1 απαντάει σε ερωτήσεις, λύνει προβλήματα λογικής, γράφει προγράμματα, ενώ έχει τη δυνατότητα να μαθαίνει χωρίς ανθρώπινη συνδρομή.

Πραγματικός Αρμαγεδδών χθες στις αγορές με κραδασμούς από το Τόκιο μέχρι το Αμστερνταμ και τις μετοχές των εταιρειών υψηλής τεχνολογίας σε ελεύθερη πτώση, ενώ οι αμερικανικοί κολοσσοί των μικροεπεξεργαστών σημείωναν έως και διψήφιες απώλειες. Αιτία ήταν η εμφάνιση μιας μικρής κινεζικής εταιρείας, απολύτως άγνωστης έως χθες και από χθες διάσημης στα πέρατα του κόσμου, της DeepSeek, που παρουσίασε μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης ισάξιο των αμερικανικών εταιρειών, αλλά πολύ χαμηλότερου κόστους. Η είδηση θέτει υπό αμφισβήτηση την αμερικανική κυριαρχία στην πλέον στρατηγικής σημασίας τεχνολογία της εποχής μας, αλλά θέτει επίσης και ένα τεράστιο ερώτημα σε ό,τι αφορά το μέλλον των ιλιγγιωδών δαπανών για την τεχνητή νοημοσύνη. Εν μέσω της κλιμακούμενης αντιπαλότητας και του εντεινόμενου τεχνολογικού ανταγωνισμού ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη, το επίτευγμα της Κίνας μοιάζει πραγματικά με αναβίωση του τραύματος που γνώρισε η υπερδύναμη όταν οι Σοβιετικοί προηγήθηκαν στην κούρσα του Διαστήματος τη δεκαετία του 1950. Αποτελεί, επίσης, και μια ηχηρή κρούση σε ό,τι αφορά τις παρενέργειες των αλλεπάλληλων περιορισμών και απαγορεύσεων στις εξαγωγές αμερικανικής τεχνολογίας προς την Κίνα.

«Επικρατεί ανησυχία πως ίσως αρχίζει να αναθεωρείται η επικρατούσα αντίληψη ότι υπερέχουν σε παγκόσμιο επίπεδο οι πλέον προηγμένες τεχνολογίες της Αμερικής, όπως της Nvidia και της εφαρμογής ChatGPT», σχολίασε στο Reuters ο Μασαχίρο Ιτσικάουα, στέλεχος της Sumitomo Mitsui DS Asset Management, που ωστόσο χαρακτήρισε πρόωρο κάτι τέτοιο. Ο λόγος για το μοντέλο DeepSeek R1 που απαντάει σε ερωτήσεις, λύνει προβλήματα λογικής, γράφει προγράμματα και γενικώς παρουσιάζει όλες τις δυνατότητες οποιουδήποτε αντίστοιχου έχει παρουσιαστεί έως τώρα, ενώ έχει τη δυνατότητα να μαθαίνει και να βελτιώνεται χωρίς ανθρώπινη εποπτεία και συνδρομή. «Το DeepSeek R1 είναι ένα από το πιο εκπληκτικά και εντυπωσιακά επιτεύγματα που έχω δει», σχολίασε στη Wall Street Journal ο Μαρκ Αντρεσεν, επενδυτής στη Silicon Valley που έχει διατελέσει και σύμβουλος του Ντόναλντ Τραμπ.

Και μόνο το γεγονός ότι μια κινεζική εταιρεία έφθασε στο ίδιο επίπεδο με την αμερικανική τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης θα ήταν ήδη ένας αιφνιδιασμός. Οταν στα τέλη του 2021 η OpenAI παρουσίασε την εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης ChatGPT επικράτησε η πεποίθηση πως τίποτε και κανείς δεν θα μπορούσε να φθάσει την αμερικανική τεχνολογία. Ομως οι μηχανολόγοι της DeepSeek υποστηρίζουν σε γραπτή εργασία τους για το επίμαχο μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης ότι για να το κατασκευάσουν χρειάστηκαν πολύ λιγότερους προηγμένους μικροεπεξεργαστές από όσους χρειάζονται οι αμερικανικές εταιρείες. Συγκεκριμένα χρειάστηκαν 2.000 εξειδικευμένους μικροεπεξεργαστές Η800 της Nvidia, όταν οι κορυφαίες εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης χρησιμοποιούν τουλάχιστον 16.000. Υποστηρίζουν, επίσης, πως χρειάστηκαν μόνο υπολογιστική δύναμη αξίας περίπου 6 εκατ. δολ., που σημαίνει σχεδόν 10 φορές λιγότερη από εκείνη που χρησιμοποίησε ο κολοσσός της Meta στην τελευταία τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης.

Και βέβαια η είδηση ότι μπορεί ένα τέτοιο επίτευγμα να γίνει με πολύ λιγότερους εξειδικευμένους μικροεπεξεργαστές ήταν αυτή που οδήγησε σε πτώση περίπου 16% τη μετοχή της σημαντικότερης εταιρείας των πλέον προηγμένων μικροεπεξεργαστών που χρησιμοποιούνται στα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, της Nvidia, βυθίζοντας την κεφαλαιοποίησή της κατά 560 δισ. δολ. Την ακολούθησαν στην πτώση της και οι άλλες βιομηχανίες του είδους, όπως η AMD, ενώ στην Ευρώπη υποχώρησε σχεδόν 7% η ASML που έχει στο πελατολόγιό της τις εταιρείες μικροεπεξεργαστών TSMC, Intel και Samsung. Παράλληλα σημείωσαν πτώση από 4% έως 8% και οι μετοχές των κολοσσών Meta, Amazon, Microsoft, Alphabet, που έχουν επενδύσει δισ. δολάρια στην τεχνητή νοημοσύνη, καθώς οι επενδυτές τους ζητούν επίμονα αποδόσεις από τις τοποθετήσεις τους. Και στην Ιαπωνία υποχώρησε πάνω από 8% η μετοχή του ομίλου SoftBank Group που επενδύει σε νεοφυείς επιχειρήσεις και την περασμένη εβδομάδα ανακοίνωσε ότι θα επενδύσει 19 δισ. δολ. στο επενδυτικό ταμείο Stargate, κοινοπραξία κέντρου δεδομένων με την OpenAI. Με την πτώση των τεχνολογικών κολοσσών που είχαν οδηγήσει στα ύψη τους σημαντικότερους δείκτες της Wall Street, ο δείκτης εταιρειών υψηλής τεχνολογίας Nasdaq υποχωρούσε χθες από την αρχή της συνεδρίασης καταγράφοντας απώλειες της τάξης του 3% ή και περισσότερο.

Ο αιφνιδιασμός από την DeepSeek και οι τεκτονικοί κραδασμοί που προκάλεσε στις αγορές αποτελεί ένα είδος διάψευσης της πολιτικής που εφαρμόζει η υπερδύναμη και έρχεται μία εβδομάδα μετά την ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ. Πολιτικοί και οικονομικοί αναλυτές έσπευσαν να ερμηνεύσουν την εξέλιξη ως μοιραίο συνεπακόλουθο των αλλεπάλληλων περιορισμών που επέβαλε η Ουάσιγκτον στις εξαγωγές τεχνολογίας προς την Κίνα. Μιλώντας για το θέμα στους New York Times ο Τζέφρεϊ Ντινγκ, βοηθός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσιγκτον, εξέφρασε την εκτίμηση πως οι περιορισμοί στις εξαγωγές μικροεπεξεργαστών ανάγκασαν την Κίνα να γίνει πολύ πιο επινοητική και δημιουργική, και εξώθησαν τους μηχανολόγους της DeepSeek «να εξειδικευθούν περισσότερο και να γίνουν πολύ πιο αποτελεσματικοί για να είναι ανταγωνιστική η εταιρεία». Δεν έχουν περάσει πολλές ημέρες από τότε που, στο τέλος της θητείας της, η απελθούσα κυβέρνηση Μπάιντεν επέβαλε νέους, αυστηρότερους κανόνες με στόχο να εμποδίσει την πρόσβαση της Κίνας στους πλέον προηγμένους μικροεπεξεργαστές. Οι κινεζικές βιομηχανίες, όμως, είτε είχαν προλάβει να δημιουργήσουν μεγάλο απόθεμα από χιλιάδες μικροεπεξεργαστές, είτε κατέφυγαν σε μια ιδιότυπη «μαύρη αγορά» μικροεπεξεργαστών και κατόρθωσαν να τους προμηθευτούν.

Σύμφωνα, πάντως, με τη Wall Street Journal, η τεχνολογία της DeepSeek δεν έχει φθάσει στο επίπεδο της OpenAI και της Google, αλλά είναι πάρα πολύ κοντά και σίγουρα αποτελεί ανταγωνιστή τους εφόσον χρησιμοποιεί λιγότερους μικροεπεξεργαστές. Η αμερικανική εφημερίδα επικαλείται, επίσης, χρήστες του τελευταίου μοντέλου της DeepSeek, σύμφωνα με τους οποίους αρνείται να απαντήσει σε ερωτήσεις με ευαίσθητο πολιτικό περιεχόμενο σχετικά με την Κίνα και τον ηγέτη της, Σι Τζινπίνγκ. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα οι απαντήσεις του φαίνονται πλήρως εναρμονισμένες με την επίσημη προπαγάνδα του Πεκίνου και φυσικά δεν περιέχουν τίποτε από την επιχειρηματολογία που χρησιμοποιούν οι επικριτές της κινεζικής ηγεσίας, όπως συμβαίνει με το ChatGPT της OpenAI.

Πάντως χθες, κι ενώ οι αναταράξεις στις αγορές συνεχίζονταν, η DeepSeek ανακοίνωσε πως η δημοφιλής εφαρμογή της δέχθηκε μεγάλης κλίμακας κυβερνοεπίθεση, η οποία την υποχρέωσε να περιορίσει προσωρινά τις εγγραφές.

Καθημερινή