Μεγάλο στοίχηµα θα αποτελέσει η έγκαιρη ολοκλήρωση των έργων και µεταρρυθµίσεων του Ταµείου Ανάκαµψης, όπως προκύπτει από τις επαφές στην Αθήνα των αρµοδίων στελεχών του µε κυβερνητικούς αξιωµατούχους και το σχετικό συνέδριο που πραγµατοποιήθηκε χθες στην Αθήνα, καθώς ο χρόνος που αποµένει είναι µόλις 2,5 χρόνια και οι ευελιξίες για παρατάσεις πολύ περιορισµένες, έως ανύπαρκτες.

Οπως επισήµανε χθες στο συνέδριο του ΙΟΒΕ, της Κοµισιόν και του υπουργείου Εθνικής Οικονοµίας και Οικονοµικών ο υπουργός Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης, «το πιο δύσκολο είναι το δεύτερο µέρος του προγράµµατος». Εξήγησε ότι στο δεύτερο αυτό µέρος, που µόλις ξεκίνησε, είναι πιο πιθανό να σηµειωθούν καθυστερήσεις π.χ. στην παράδοση µηχανηµάτων ή να υπάρξουν προσφυγές σε διαγωνισµούς. Σηµειώνεται ότι στο πρώτο µέρος τα ορόσηµα για τις εκταµιεύσεις ήταν κυρίως µεταρρυθµίσεις, δηλαδή βασικά ψήφιση νόµων, ενώ στο εξής είναι η ανάθεση διαγωνισµών και η υλοποίηση έργων. Ετσι, για παράδειγµα, για την υποβολή του 4ου αιτήµατος χρηµατοδότησης, το οποίο ο αρµόδιος αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονοµίας και Οικονοµικών Νίκος Παπαθανάσης τοποθέτησε χθες έως το τέλος Απριλίου, εκκρεµούν τρία ορόσηµα που αποτελούν πρόκληση: ο Βόρειος Αξονας Κρήτης, τα έργα αστικής ανάπλασης σε Αθηναϊκή Ριβιέρα και Βοτανικό, καθώς και το «Εξοικονοµώ» για επιχειρήσεις. Το αίτηµα για την 3η δόση θα είναι ύψους 2,3 δισ. ευρώ και θα αφορά επιχορηγήσεις και δάνεια, ενώ η 4η δόση τοποθετείται στο τέλος Σεπτεµβρίου µε αρχές Οκτωβρίου.

Οι δύο «ευελιξίες»

Οι «ευελιξίες» που προβλέπονται, σύµφωνα και µε όσα διαµηνύθηκαν κατά την παρουσία εδώ των κοινοτικών αξιωµατούχων, είναι οι εξής:

1. Σε περίπτωση καθυστέρησης ενός οροσήµου, η χώρα έχει τη δυνατότητα να ζητήσει µερική εκταµίευση της δόσης, εξαιρώντας ένα ποσό ανάλογο µε το ορόσηµο που δεν ικανοποιήθηκε και να πάρει παράταση 6 µηνών για την ικανοποίησή του, ώστε να µη χαθούν τελείως οι πόροι.

2. Σε πολύ ειδικές περιπτώσεις, αν ένα έργο δεν µπορεί να ολοκληρωθεί αντικειµενικά, µπορεί να τροποποιηθεί έπειτα από διαπραγµατεύσεις, χωρίς αυτό να σηµαίνει συνολική αναθεώρηση του προγράµµατος, όπως αυτή που έγινε τον περασµένο χρόνο.

Το σηµαντικό, πάντως, σύµφωνα µε τα µηνύµατα που έλαβαν οι Ελληνες κυβερνητικοί, είναι να µη χαθεί ο ρυθµός των δύο δόσεων ανά έτος για το φετινό και τα επόµενα δύο χρόνια. Αυτό µεταφράζεται σε «αγώνα δρόµου», αν ληφθεί υπόψη ότι πέρυσι –και λόγω εκλογών– υποβλήθηκε ένα αίτηµα λιγότερο από τον προγραµµατισµό.

Η σηµασία της πλήρους απορρόφησης προκύπτει από τα στοιχεία που κατατέθηκαν χθες στο συνέδριο: σύµφωνα µε τον κ. Παπαθανάση, το 60% του φετινού ρυθµού ανάπτυξης θα προκύψει από το ΤΑΑ, ενώ σύµφωνα µε τον υπουργό Επικρατείας Ακη Σκέρτσο, χωρίς το ΤΑΑ η Ελλάδα δεν θα είχε πετύχει ρυθµό 2% το 2023 και η Ευρώπη θα ήταν σε ύφεση. Συνολικά, όπως είπε και η επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Κοµισιόν στην Αθήνα, Νιόβη Ρίγκου, τα κονδύλια του ΤΑΑ που θα πάρει η Ελλάδα αντιστοιχούν στο 17% του ΑΕΠ, ενώ κατά µέσον όρο στην Ε.Ε. είναι 4,1%.

Το ζήτηµα της στόχευσης

Εκτός από την απορρόφηση, σηµασία έχει και η ποιότητα των έργων και προγραµµάτων και οι οµιλητές χθες επισήµαναν δυσκολίες και αδυναµίες. Ετσι, ο Μάρκος Βερέµης, εταίρος της Big Pi Ventures, σχολίασε ότι το 1 δισ. ευρώ που προορίζεται για επανακατάρτιση σκορπίζεται εδώ κι εκεί µε βάση το σύστηµα των κουπονιών, ενώ χρειάζεται τεκµηριωµένη κατάρτιση. Ο Τάσος Αναστασάτος, επικεφαλής οικονοµολόγος της Eurobank, µίλησε για την ανάγκη επιτάχυνσης των επενδύσεων, ώστε να αυξάνονται µε ετήσιο ρυθµό 8% για να καλυφθεί το επενδυτικό κενό των 100 δισ. ευρώ και επισήµανε υστέρηση σε τοµείς όπως η ψηφιακή ετοιµότητα. Αλλοι οµιλητές αναφέρθηκαν στις ανάγκες προώθησης αλλαγών στη ∆ικαιοσύνη και τη δηµόσια διοίκηση.

Το δανειακό σκέλος αναδείχθηκε επιτυχηµένο, καθώς – όπως είπε η Φελίσια Στανέσκου, στέλεχος της Κοµισιόν–, µε µέσο επιτόκιο 2,1% και διάρκεια 13,8 έτη, τα δάνεια του ΤΑΑ είναι πολύ συµφέροντα, µε αποτέλεσµα πάνω από το 50% των δανείων προς επιχειρήσεις στην Ελλάδα να είναι δάνεια του ΤΑΑ.

Ειρήνη Χρυσολωρά, Καθημερινή