H ζοφερή οικονομική πραγματικότητα που βίωσαν το 2016 και –κατά πάσα πιθανότητα βιώνουν και φέτος– εκατομμύρια φορολογούμενοι αποκαλύπτουν τα στοιχεία από την επεξεργασία των φετινών φορολογικών δηλώσεων που μόλις ολοκληρώθηκε. Παρά την οριακή ανάπτυξη που έδειξαν τα στατιστικά στοιχεία του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, στην πραγματική οικονομία, δηλαδή αυτή που αποτυπώνεται στα πορτοφόλια των φορολογούμενων, τα πράγματα δεν πήγαν και τόσο καλά. Πρόκειται για στοιχεία που αποκαλύπτει το Capital.gr και σε καμία περίπτωση δεν αφήνουν περιθώρια για θριαμβολογίες και μεγάλη αισιοδοξία. Μάλιστα, ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι ότι τα εισοδήματα πολύ μεγάλων κατηγοριών των φορολογούμενων μειώθηκαν, το 2016, σε μια χρονιά που είχε κλείσει η πρώτη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος και είχε υπογραφεί η σχετική συμφωνία που προέβλεπε τα βήματα για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους.

Πιο συγκεκριμένα από τα στοιχεία των φετινών φορολογικών δηλώσεων προκύπτουν τα εξής:

- το συνολικό εισόδημα που δήλωσαν ότι απέκτησαν οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι το 2016 διαμορφώθηκε στα 57,886 δισ. ευρώ, έναντι 58,750 δισ. ευρώ που ήταν το 2015. Δηλαδή την πρώτη χρονιά μετά το καταστροφικό για την οικονομία 2015 και ενώ έχει κλείσει η πρώτη αξιολόγηση το εισόδημα των μισθωτών, των πιο ευάλωτων δηλαδή έναντι των αρνητικών εξελίξεων στην αγορά και την οικονομία, μειώθηκε κατά 864 εκατομμύρια ευρώ (ποσοστό 1,5%). Μάλιστα με δεδομένο ότι οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι κατά κανόνα δεν φοροδιαφεύγουν, η μείωση αυτή αντανακλά πραγματική μείωση διαθέσιμου εισοδήματος είτε μέσω μειώσεων μισθών και συντάξεων είτε μέσω μείωσης θέσεων εργασίας

- νέο χαστούκι δέχθηκαν και οι ιδιοκτήτες ακινήτων που είδαν για ακόμη μια φορά τα εισοδήματά τους να μειώνονται. Το συνολικό εισόδημα που δηλώθηκε από ενοίκια διαμορφώθηκε το 2016 στα 5,962 δισ. ευρώ, έναντι 6,083 δισ. που ήταν το 2015. Πρόκειται για μια μείωση της τάξης των 121 εκατομμυρίων ευρώ που αντανακλά τη συνεχιζόμενη υποχώρηση των μισθωμάτων αλλά και την επανάκαμψη των άδειων καταστημάτων λόγω της αναζωπύρωσης της κρίσης το 2015 και το 2016

- η μόνη κατηγορία εισοδημάτων που αυξήθηκαν ήταν αυτή των αγροτών από τα 1,258 δισ. ευρώ το 2015 σε 1,547 δισ. ευρώ το 2016. Η αύξηση αυτή δεν αντανακλά πραγματική αύξηση εισοδήματος. Αντανακλά δήλωση υψηλότερων εισοδημάτων από τους αγρότες επειδή επανέκαμψε το αφορολόγητο όριο και έτσι μπορούσαν να δηλώσουν υψηλότερο εισόδημα καταβάλλοντας μάλιστα λιγότερο φόρο. 

- το εισόδημα των ελευθέρων επαγγελματιών το 2016 εμφανίζεται μειωμένο κατά 20%. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες δήλωσαν για το 2016 (φορολογική δήλωση 2017) συνολικά εισοδήματα 3,8 δισ. ευρώ, έναντι 4,7 δισ. ευρώ πέρυσι (εισόδημα 2015). Η μείωση αυτή αντανακλά κυρίως απόκρυψη εισοδημάτων λόγω της σύνδεσης των εισφορών με το εισόδημα αλλά και πτώση της αγοράς.

Σπύρος Δημητρέλης (Capital.gr)