Η άφιξη του νέου έτους υποτίθεται ότι θα βελτίωνε την τύχη των ευρωπαϊκών οικονομιών, από τη στιγμή που τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού έχουν ξεκινήσει να διανέμονται. Αντ’ αυτού, η οικονομία στην Ευρωζώνη συρρικνώθηκε προς τα τέλη του 2020, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν την περασμένη Τρίτη, αυξάνοντας τον φόβο για καταγραφή διψήφιου ποσοστού ύφεσης αλλά και για συνέχιση της πανδημίας για τουλάχιστον μερικούς μήνες ακόμη. 

Η παραγωγή στις 19 χώρες της Ευρωζώνης μειώθηκε 0,7% το τέταρτο τρίμηνο του 2020 σε σύγκριση με το τρίμηνο που προηγήθηκε, σύμφωνα με κάποιες πρώτες εκτιμήσεις της Eurostat, ενώ για το σύνολο του έτους η παραγωγή μειώθηκε 5,1%. Τώρα η Ευρώπη είναι πολύ πιθανό να έρθει αντιμέτωπη με οικονομική συρρίκνωση κατά τους τρεις πρώτους μήνες του 2021 αλλά και το πρώτο μισό του επόμενου τριμήνου, καθώς οι κυβερνήσεις υποχρεώνονται να διατηρήσουν τους περιορισμούς, σύμφωνα με σχετική έκθεση που δημοσίευσε την περασμένη Τρίτη η Oxford Economics. 

«Είναι σίγουρο ότι υπάρχει κίνδυνος η διανομή των εμβολίων να εξακολουθήσει να είναι απογοητευτική», επεσήμανε ο Τόμας Ντβόρακ, οικονομολόγος της Oxford Economics. «Είναι πιθανό πως το δεύτερο τρίμηνο η οικονομία δεν θα πάει καλά». Προηγουμένως, αρκετοί οικονομολόγοι είχαν προβλέψει στασιμότητα το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους και σημαντική βελτίωση την ερχόμενη άνοιξη. 

Η παραπάνω άποψη προέκυψε από την υπόθεση ότι τα εμβόλια θα διανεμηθούν παντού, επιτρέποντας αντίστοιχα και στις Αρχές των χωρών να άρουν τους περιορισμούς. Καθώς ο κόσμος θα επιστρέφει στα καταστήματα και τα εργοστάσια θα βάζουν ξανά μπροστά τις μηχανές τους, οι οικονομίες θα αναπτυχθούν και πάλι. Αυτή η προσδοκία δεν φαίνεται να επαληθεύεται προς το παρόν, καθώς η Ευρώπη δυσκολεύεται να εξασφαλίσει τις δόσεις του εμβολίου και να τις διανείμει. Πάντως, μονάδες παραγωγής στην Ευρώπη προσαρμόστηκαν σε μεγάλο βαθμό στις συνθήκες που διαμόρφωσε η επέλαση της πανδημίας και έχουν καταφέρει να λειτουργούν σχεδόν κανονικά. 

Ωστόσο, οι εργαζόμενοι των οποίων οι δουλειές βασίζονται στην επαφή με τους άλλους βρίσκονται σε δεινή θέση. Σύμφωνα με τον οργανισμό ερευνών Ifo Institute, έδρα του οποίου είναι το Μόναχο, περισσότεροι από τους μισούς εργαζομένους στη Γερμανία που δουλεύουν σε ξενοδοχεία ή εστιατόρια, ήτοι περίπου 600.000 άτομα, λαμβάνουν ειδική αποζημίωση και είναι σε αναστολή. Η δε γερμανική οικονομία αναπτύχθηκε ελάχιστα το τέταρτο τρίμηνο του 2020, όταν οι οικονομίες της Ιταλίας και της Γαλλίας συρρικνώθηκαν. Σημειωτέον ότι και οι τρεις χώρες έχουν επιβάλει πολύ αυστηρά περιοριστικά μέτρα. 

«Οι σκληροί περιορισμοί έχουν για ακόμη μία φορά βυθίσει την οικονομία της Ευρωζώνης σε ύφεση», ανέφερε σε σημείωμά του ο Κρίστοφ Γουέιλ, οικονομολόγος στην Commerzbank. Προέβλεψε μάλιστα ότι η ύφεση το τρέχον τρίμηνο θα είναι ακόμη πιο απότομη. Οι Ευρωπαίοι φιλοδοξούσαν ότι η οικονομία θα παρουσιάσει σταθερότητα μετά τις διακυμάνσεις που σημειώθηκαν κατά την προηγούμενη χρονιά. Το δεύτερο τρίμηνο του 2020, όταν η πανδημία άρχισε να εξαπλώνεται, το ευρωπαϊκό ΑΕΠ συρρικνώθηκε 11,7%.

Επειτα, το επόμενο τρίμηνο η οικονομία ανέκαμψε 12,4%, καθώς άρχισαν να αίρονται οι περιορισμοί, με τις επιχειρήσεις να προσαρμόζονται στο περιβάλλον που διαμόρφωσε η πανδημική κρίση. Oι οικονομολόγοι δεν αναμένουν τέτοιου είδους μεταβολές το 2021, ωστόσο λίγοι εξ αυτών εκτιμούν πως η Ευρωζώνη θα επανακτήσει την οικονομική δύναμη που είχε πριν από την πανδημία έως το 2022. Ανεξάρτητα από τη χρονική στιγμή που η Ευρωζώνη θα επιστρέψει σε ρυθμούς ανάπτυξης, η πρόχειρη δουλειά του ευρωπαϊκού εμβολιαστικού προγράμματος απειλεί επίσης το μέγεθος της ανάκαμψης.

JACK EWING, PETER S. GOODMAN / THE NEW YORK TIMES - KATHIMERINI