Τα επόμενα περίπου 50 χρόνια, όσο η τεχνητή νοημοσύνη και η μηχανική μάθηση θα γίνονται πιο ισχυρές, η ανθρώπινη εργασία θα αποδυναμωθεί από τεχνολογίες που θα ξεπερνούν τους ανθρώπους σχεδόν σε κάθε δουλειά. Πώς θα πρέπει η τριτοβάθμια εκπαίδευση να προετοιμάσει τους νέους για αυτό το ενδεχόμενο;

Το πανεπιστήμιο πρέπει να επικεντρώσει στους κλάδους που δημιουργούν το υπόβαθρο, αλλά και το επιστέγασμα της νέας γνώσης. Δηλαδή, οικονομικά, δίκαιο και οπωσδήποτε ανθρωπιστικές σπουδές, κοινωνικές επιστήμες και φυσικές επιστήμες, πληροφορική, καθώς και στατιστική.

Εκείνο όμως που συνιστά εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση είναι η διεπιστημονική προσέγγιση των παραπάνω επιστημών στη νέα εποχή. Ο λόγος είναι η ανάγκη να προετοιμαστούν οι μελλοντικοί πτυχιούχοι για έναν κόσμο στον οποίο η τεχνητή νοημοσύνη και η τεχνολογία θα παίζει όλο και πιο κυρίαρχο ρόλο. Για να πετύχουν στον χώρο εργασίας τού «αύριο», οι μαθητές τού «σήμερα» θα χρειαστούν νέες δεξιότητες.

Η τεχνητή νοημοσύνη θα μεταμορφώσει το μέλλον της εργασίας στη διάρκεια της ζωής των σημερινών μαθητών, οι εκπαιδευτικοί πρέπει να εξετάσουν ποιες δεξιότητες θα χρειάζονται οι απόφοιτοι όταν οι άνθρωποι δεν θα μπορούν πλέον να ανταγωνιστούν τα ρομπότ σε όλους τους κλάδους. 

Δεν είναι δύσκολο να προβλέψουμε ότι οι δουλείες «ρουτίνας» θα εκλείψουν πρώτες.

Καθώς η τεχνητή νοημοσύνη θα κινείται βαθύτερα στον εργασιακό χώρο, θέσεις εργασίας θα εξαφανιστούν, άλλες θα δημιουργηθούν.

Για τον λόγο αυτόν, η επόμενη γενιά -οι σημερινοί φοιτητές- χρειάζονται νέα προσόντα για να ευδοκιμήσουν επαγγελματικά. Ισως περισσότερο από ποτέ, χρειάζονται το είδος της εκπαίδευσης που τους επιτρέπει να σκέπτονται ευρέως και να κάνουν ασυνήθιστες και απροσδόκητες συνδέσεις και συνθετικές σκέψεις σε πολλούς τομείς. Οι πολίτες του αύριο θα χρειαστούν εξοικείωση με τους υπολογιστές -από τον βασικό προγραμματισμό έως τα νευρωνικά δίκτυα- για να καταλάβουν πώς λειτουργούν τα μηχανήματα που επηρεάζουν την παραγωγικότητα και τις αναλυτικές διαδικασίες. Αλλά οι απόφοιτοι θα χρειαστούν, επίσης, γνώσεις ψυχολογίας, μόνο και μόνο για να κατανοήσουν πώς ο «εγκέφαλος» ενός υπολογιστή διαφέρει από τον δικό τους. Και οι εργαζόμενοι του μέλλοντος θα χρειαστούν εκπαίδευση στην ηθική, για να τους βοηθήσει να πλοηγηθούν σε έναν κόσμο στον οποίο η αξία των ανθρώπων δεν θα μπορεί πλέον να θεωρείται δεδομένη, ίσως και η υπέρτατη.

Κανείς δεν ξέρει πώς θα εξελιχθεί το μέλλον της απασχόλησης, αλλά η τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει την ευθύνη να προετοιμάσει τους φοιτητές για κάθε πιθανό σενάριο - ακόμη και εκείνο που σήμερα φαίνεται να είναι το πιο απίθανο.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος»