Μία νέα οικονομία αναπτύσσεται σε παγκόσμιο επίπεδο όπου το σημαντικότερο περιουσιακό στοιχείο για οργανισμούς και επιχειρήσεις θα είναι τα δεδομένα. Στο πολύ άμεσο μέλλον σχεδόν κάθε επιχείρηση στον κόσμο θα αγοράζει ή θα πουλάει δεδομένα. Facebook, Amazon, Uber αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα εταιρειών που έχουν χτίσει την αξία τους πάνω στα δεδομένα των κοινοτήτων που δημιουργούν. Η Microsoft έδωσε 26,2 δισ. δολάρια εξαγοράζοντας τη LinkedIn, προκειμένου να αξιοποιήσει τα δεδομένα για τους επαγγελματίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Κεντρικό ρόλο σε αυτό το αναδυόμενο ψηφιακό οικοσύστημα παίζουν τα δίκτυα 5G, το Internet of Things (IoT) και η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI). Στα δίκτυα 5G η ταχύτητα από mega θα γίνει giga. Πάνω στα δίκτυα αυτά θα κάτσει το IoT, το οποίο από την αρχή της επόμενης δεκαετίας θα συνδέει περίπου 50 δισ. συσκευές που θα ανταλλάσσουν δεδομένα και πληροφορίες. Αυτά τα δεδομένα θα μετατρέπονται σε έξυπνες και αποτελεσματικές αποφάσεις μέσω της τεχνητής νοημοσύνης. Σε αυτό το πλαίσιο, τα δεδομένα αποκτούν πρωταγωνιστικό ρόλο και βρίσκονται στο κέντρο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. 

Πού βρίσκεται η χώρα μας 

Την ώρα που οι εξελίξεις τρέχουν με ιλιγγιώδεις ταχύτητες η χώρα μας βρίσκεται χαμηλά σε όλους τους δείκτες ψηφιακής ωριμότητας (26η σε 27 χώρες της Ε.Ε. στο δείκτη DESI). Η υλοποίηση της εθνικής ψηφιακής στρατηγικής δεν έχει βρει ακόμα βηματισμό, ενώ ο πλούτος πληροφοριών που έχει συσσωρευθεί στις δημόσιες υπηρεσίες παραμένει αναξιοποίητος και κατακερματισμένος. Οι ελληνικές επιχειρήσεις απ’ την άλλη δυσκολεύονται να κεφαλαιοποιήσουν τις ευκαιρίες της ψηφιακής εποχής και να βρουν αναπτυξιακά υποδείγματα «έξω από το κουτί». Η υιοθέτηση μιας πολιτικής ανοιχτότητας, ως στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης, θα αποτελούσε μία ευκαιρία, έναν επιταχυντή και ένα πρότυπο για την κινητοποίηση και του ιδιωτικού τομέα. Τα ανοιχτά δεδομένα είναι ικανά να αλλάξουν τον κόσμο που ζούμε, βελτιώνουν την ποιότητα της διακυβέρνησης, δίνουν τη δυνατότητα συμμετοχής των πολιτών στη λήψη αποφάσεων, δημιουργούν ευκαιρίες και αναπτύσσουν την καινοτόμο επιχειρηματικότητα, επιλύοντας παράλληλα προβλήματα δημόσιου ενδιαφέροντος.

Τι συμβαίνει στην Ευρώπη

Την ελεύθερη ροή δεδομένων προωθεί και η Ε.Ε., με στόχο να δημιουργήσει κοινούς ευρωπαϊκούς χώρους δεδομένων και να καταστήσει τη διασυνοριακή ανταλλαγή δεδομένων απρόσκοπτη, διασφαλίζοντας παράλληλα πλήρη συμμόρφωση με τον γενικό κανονισμό για την προστασία των δεδομένων. Ο τομέας της Υγείας για παράδειγμα μπορεί να ωφεληθεί ιδιαιτέρως από την τεχνητή νοημοσύνη, εάν αναπτυχθεί μία ευρωπαϊκή βάση δεδομένων υγείας με ανωνυμοποιημένες πληροφορίες ασθενών, σχετικά με τη διάγνωση και τη θεραπεία ασθενειών, όπως ο καρκίνος. Επιπλέον, 19 από τις 28 χώρες της Ε.Ε. έχουν, ήδη, υιοθετήσει εθνικά προγράμματα για την επιτάχυνση της ψηφιοποίησης της βιομηχανίας και η Ελλάδα δυστυχώς δεν είναι μία από αυτές. Οι βιομηχανίες, διεθνώς, προσπαθούν να αξιοποιήσουν στον μέγιστο βαθμό τα δεδομένα, για να δώσουν επιπλέον αξία στους πελάτες τους και να γίνουν πιο ανταγωνιστικές στην αγορά. Η Rolls Royce για παράδειγμα μέσω της τεχνολογίας IoT κατόρθωσε να βελτιστοποιήσει την απόδοση των κινητήρων της στα αεροπλάνα, εξοικονομώντας 250.000 δολάρια ανά αεροπλάνο. Οι αεροπορικές εταιρείες, προκειμένου να παραμείνουν ανταγωνιστικές μπροστά στις τεράστιες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν, στοχεύουν, με την επεξεργασία μεγάλου όγκου δεδομένων, στη βελτιστοποίηση της εμπειρίας των πελατών τους και στην εξατομικευμένη ικανοποίηση των αναγκών τους, μέσω αξιόπιστων προβλέψεων για τα επόμενα ταξίδια τους.

Εθνική προτεραιότητα ο ψηφιακός μετασχηματισμός

Ο ΣΕΒ αναδεικνύει σταθερά τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας, της κοινωνίας και της επιχειρηματικότητας σε εθνική προτεραιότητα. Η αρνητική εικόνα της χώρας μας θα μπορούσε να αναστραφεί με ένα ολοκληρωμένο σύνολο δράσεων, που να περιλαμβάνει τα εξής: 

1) καθιέρωση πολιτικών ανοιχτότητας στη χρήση των δημόσιων δεδομένων, ώστε μέχρι το 2020 να είναι πλήρως ανοικτά τα δεδομένα χαρτών, κτηματολογίου, δημοσίων προϋπολογισμών και μητρώων επιχειρήσεων, 

2) καθιέρωση πολιτικών διαλειτουργικότητας μεταξύ των συστημάτων του Δημοσίου, ώστε να διασφαλίζεται η ελεύθερη ανταλλαγή δεδομένων και να καταργηθούν τα υφιστάμενα «σιλό»,

3) σχεδιασμό και εφαρμογή προγράμματος για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της βιομηχανίας (Industry 4.0) που να υποστηρίζεται από συγκεκριμένα αναπτυξιακά εργαλεία, 

4) σχεδιασμό εξειδικευμένων προγραμμάτων σπουδών και μεταπτυχιακών για Industry 4.0, και, τέλος,

5) αναθεώρηση της νομοθεσίας για το ηλεκτρονικό έγκλημα και την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο.

Για τον ΣΕΒ, η μετάβαση στην ψηφιακή οικονομία μπορεί να αποτελέσει σημείο καμπής για τη βελτίωση των παραγωγικών μας δυνατοτήτων, την προσέλκυση επενδύσεων και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής. 

*Η Μάγκυ Αθανασιάδη είναι senior advisor του ΣΕΒ σε θέματα Καινοτομίας και Ψηφιακής Οικονομίας / Τομέας Βιομηχανίας, Αναπτυξιακών Πολιτικών & Δικτύων

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ