Αλγεινές εντυπώσεις και προβληματισμό για το μέλλον των ελληνικών προϊόντων προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ) έχει δημιουργήσει η αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην επιβολή κυρώσεων σε γαλακτοβιομηχανία που βρέθηκε να έχει διαθέσει φέτα με περιεκτικότητα αγελαδινού γάλακτος έως και 80%.

Αν και έχουν περάσει περισσότεροι από δυο μήνες όταν και ξέσπασε η υπόθεση της νοθευμένης φέτας που είχε σταλεί στη Γερμανία από την εταιρεία Όμηρος, εξαιτίας «βιομηχανικού λάθους» όπως δήλωνε η γαλακτοβιομηχανία για να δικαιολογήσει την περιεκτικότητα αγελαδινού γάλακτος σε ποσοστό 50% - 80%, ακόμα δεν έχει υπάρξει απόφαση για την επιβολή κυρώσεων, ενώ αναμενόταν να εκδοθεί με καθυστέρηση στις 2 Ιουνίου καθώς είχαν ζητηθεί περαιτέρω στοιχεία. Η γαλακτοβιομηχανία, παρά το γεγονός ότι της είχε επιβληθεί προσωρινή ανάκληση αδείας ΠΟΠ, κατάφερε μέσω δικαστικής εντολής να την ανακτήσει και συνεχίζει να παράγει κανονικά προϊόντα με τον χαρακτηρισμό ΠΟΠ καθώς ακόμα δεν υπάρχει απόφαση εναντίον της.

Πηγές της αγοράς αναφέρουν στο BusinessDaily πως είναι πολύ πιθανό να πέσει «στα μαλακά» η γαλακτοβιομηχανία, παρά το γεγονός ότι από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης είχε ανακοινωθεί πως θα φτάσει η υπόθεση στο κόκκαλο προδιαθέτοντας για βαριές ποινές. Παράλληλα επισημαίνουν πως η συγκεκριμένη εταιρεία είχε κατηγορηθεί και στο παρελθόν για παραβάσεις και είχε παραπεμφθεί χωρίς όμως να έχουν γνωστοποιηθεί τυχόν πρόστιμα που μπορεί να είχαν επιβληθεί. Έτσι, δεν κινδυνεύει να θεωρηθεί υπότροπη και να χάσει την άδεια ΠΟΠ.

Τώρα το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, με την αρμόδια υφυπουργό, Φωτεινή Αραμπατζή έρχεται με αρκετά χρόνια καθυστέρηση να προαναγγείλει πιο αυστηρούς ελέγχους και επιτάχυνση των διαδικασιών ώστε να εξεταστούν όλες οι εκκρεμείς υποθέσεις που δείχνουν «βαλτωμένες» τα τελευταία χρόνια. Η υφυπουργός έχοντας διαπιστώσει το μεγάλο χρονικό διάστημα, που παρατηρείται μέχρι τώρα μεταξύ της διαπίστωσης της παράβασης και της επιβολής των κυρώσεων, σχεδιάζει να φέρει αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο της Επιτροπής Εξέτασης Παρατυπιών και Παραβάσεων του υπουργείου που επιβάλλει τις ποινές για τις παραβάσεις στα Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης και Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΟΠ-ΠΓΕ).

Η ελληνική γαλακτοβιομηχανία «πυροβολεί τα πόδια της»

Την ίδια στιγμή που πολλές χώρες κάνουν αγώνα για να αποχαρακτηριστεί ως ΠΟΠ η ελληνική φέτα, η ελληνική γαλακτοβιομηχανία μοιάζει να «πυροβολεί τα πόδια της» με τις παραβάσεις που καταγράφονται και κλονίζουν την αξιοπιστία των προϊόντων. Το 2020 είχαν παραχθεί 118.000 τόνοι φέτας ΠΟΠ στην Ελλάδα με το 50% να εξάγεται έχοντας μέση τιμή 5,2 ευρώ ανά κιλό. Υπενθυμίζουμε πως το ζήτημα της ελληνικής φέτας σαν προϊόν ΠΟΠ απασχολεί την ΕΕ από το 1999 όταν Γερμανία, Γαλλία και Δανία θέλησαν να ανατρέψουν την απόφαση της ΕΕ για την προστατευόμενη ονομασία προέλευσης της φέτας.

Η Δανία και οι άλλες χώρες θέλουν να θέσουν ζήτημα σχετικά με την πρόσμειξη αγελαδινού γάλακτος στην φέτα, καθώς για τα πρόσθετα που χρησιμοποιούνται, όπως η ουσία τρανσ-γλουταμινάση, που αν και απαγορεύεται να χρησιμοποιείται, φέρεται ότι ανιχνεύτηκε στη φέτα που πωλείται στο εξωτερικό.

«Τέτοιες ενέργειες μπορούν να είναι καταστροφικές για τον κλάδο και να δώσουν το έναυσμα σε χώρες όπως η Δανία, η Γερμανία και η Γαλλία να διεκδικήσουν την άδεια παραγωγής φέτας», επισημαίνουν στελέχη της αγοράς,  υπογραμμίζοντας πως «είναι πολλά τα χρήματα από την νοθεία και τα πρόστιμα που επιβάλλονται, όταν επιβάλλονται, είναι τόσο χαμηλά που ουσιαστικά δίνουν την άδεια για να συνεχίζεται αυτή η πρακτική».

Χρόνια κατάσταση η ασυδοσία

Από την πλευρά τους, οι εργαζόμενοι στον ΕΛΓΟ Δήμητρα αλλά και ο Σύνδεσμος Ελληνικής Κτηνοτροφίας ζητούν να μπει τέλος στην ασυδοσία που επικρατεί στην παραγωγή των γαλακτοκομικών προϊόντων στην Ελλάδα, τονίζοντας πως μέχρι σήμερα δεν υπήρχε ουσιαστικός έλεγχος, και το αίσθημα ατιμωρησίας που επικρατεί πλήττει σοβαρά τα προϊόντα ΠΟΠ της χώρας.

Όπως σημειώνει ο ΣΕΚ, «αναρωτιόμαστε όλοι, ποιος  είναι ο λόγος που καθυστερεί το πόρισμα ελέγχου εδώ και δύο μήνες, ενώ όλοι ανεξαιρέτως οι εμπλεκόμενοι ζητούν την διαλεύκανση της υπόθεσης». Παράλληλα, υπογραμμίζει πως «φτάσαμε στο σημείο να δυσφημείται η φέτα ως εθνικό ΠΟΠ προϊόν στο εξωτερικό και το εσωτερικό χωρίς να υπάρχει επίσημο πόρισμα, δίνοντας όπλα στους ανταγωνιστές του εξωτερικού να αμφισβητούν την φέτα ΠΟΠ».

Ο Σύλλογος των Εργαζόμενων στον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ (ΣΥΛΕΕΓΟ), ζητά να αυστηροποιηθούν οι κυρώσεις για τις εταιρείες που παραβιάζουν τους κανόνες στην παραγωγή προϊόντων ΠΟΠ. Ζητά να μην δίνεται πιστοποίηση για την παραγωγή φέτας και ΠΟΠ προϊόντων σε γαλακτοβιομηχανίες που έχουν μηχανήματα εφαρμογής της μεθόδου της υπερδιήθησης, αλλά ούτε να επιτρέπεται η παραγωγή φέτας στην ίδια γραμμή παραγωγής με άλλα προϊόντα.

Υπογραμμίζουν πως ο ΕΛΓΟ Δήμητρα παραμένει υποστελεχωμένος με αποτέλεσμα να μην μπορούν να διεξάγονται έλεγχοι και το τελευταίο περιστατικό αποτελεί «αποτέλεσμα της πολιτικής της ατιμωρησίας που εφαρμόζουν διαχρονικά οι κυβερνήσεις. Είναι κοινό μυστικό ότι υπάρχει ασυδοσία στην παραγωγική διαδικασία γαλακτοκομικών προϊόντων από μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες για τα προϊόντα ΠΟΠ».

Στην ανακοίνωση τους σημειώνουν πως ο ανταγωνισμός μεταξύ των εταιρειών «για την κατάκτηση των αγορών, με την πώληση ΦΕΤΑΣ ΠΟΠ στο εξωτερικό σε εξευτελιστικές τιμές και τη μεγιστοποίηση του κέρδους τους, στην πράξη σημαίνει αφενός μείωση του κόστους παραγωγής, άρα μείωση της τιμής του γάλακτος με συνέπεια την "εξαφάνιση" των μικρών και μεσαίων παραγωγών και αφετέρου την ποιοτική υποβάθμιση ακόμη και νοθεία του ΠΟΠ προϊόντος με τη χρήση συμπυκνωμένου ή νωπού εισαγομένου γάλακτος και την εφαρμογή των παράνομων τεχνικών όπως της υπερδιήθησης στην παραγωγική διαδικασία».

Εκκαθάριση εκκρεμών υποθέσεων

Η πρωτοβουλία που έχει αναλάβει η κ. Αραμπατζή κινείται προς δύο κατευθύνσεις: Αρχικά θα πρέπει να ξεκαθαρίσει το στοκ των παλαιών υποθέσεων, κάτι που έχει ζητήσει από τον πρόεδρο της Επιτροπής να γίνει με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Επίσης, με ερώτημα που απηύθυνε στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους η αρμόδια υφυπουργός ζητά να αποσαφηνισθούν ζητήματα που άπτονται της εκκαθάρισης των εκκρεμών υποθέσεων και συγκεκριμένα:

• Αν προβλέπεται παραγραφή υποθέσεων
• Αν μπορεί να προηγηθεί η εξέταση από την Επιτροπή των σοβαρότερων υποθέσεων
• Αν μπορεί να υπάρξει ομαδοποίηση των υποθέσεων, με βάση το είδος της παράβασης (όπως μη ένταξη στο μητρώο, παρατυπίες στην επισήμανση, παραβάσεις στην παραγωγική διαδικασία) προκειμένου να επιταχυνθεί ο ρυθμός εξέτασής τους.
• Δεύτερον, να επανεξετάσει το θεσμικό πλαίσιο που διέπει την Επιτροπή με στόχο τη σύντμηση του χρόνου μεταξύ της διαπίστωσης της παράβασης και της επιβολής κυρώσεων.

Στέφανος Τσουλάκης - Businessdaily.gr