Εν αναμονή των προτάσεων που θα παρουσιάσει η Κομισιόν για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, οι τιμές του φυσικού αερίου υποχώρησαν χθες για τέταρτη συναπτή ημέρα. Αιτία της θετικής εξέλιξης είναι κατά κύριο λόγο τα ευχάριστα νέα των τελευταίων ημερών για την πληρότητα των ευρωπαϊκών ταμιευτήρων που λειτουργούν κατευναστικά σε κάθε ανησυχία για τη νέα διακοπή της παροχής του καυσίμου μέσω του Nord Stream 1. Τα προθεσμιακά συμβόλαια υποχώρησαν κατά 7,2%, με αποτέλεσμα η τιμή τους να έχει μειωθεί κατά περίπου 33% από τα υψηλά επίπεδα της περασμένης εβδομάδας. Στη Γερμανία, άλλωστε, οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας υποχώρησαν τις τελευταίες τρεις ημέρες κατά 54% σε σύγκριση με τα υψηλά επίπεδα της περασμένης εβδομάδας. Εχουν υποχωρήσει στα 486 ευρώ η μεγαβατώρα από τα 1.000 ευρώ στα οποία είχαν εκτοξευθεί προ ημερών. Οι τρέχουσες τιμές είναι, πάντως, και πάλι περίπου 10 φορές υψηλότερες από τον μέσο όρο της περασμένης δεκαετίας.

Στους παράγοντες που συνέδραμαν στην πτώση της τιμής συγκαταλέγονται η μείωση της ζήτησης για το καύσιμο αλλά και η αύξηση των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Citigroup, ακόμη κι αν διακοπεί η παροχή ρωσικού αερίου μετά τον Σεπτέμβριο, η πληρότητα των αποθηκευτικών χώρων της Ευρώπης θα έχει ως αποτέλεσμα να παραμείνουν οι τιμές υπό έλεγχο αν η ζήτηση παραμένει μειωμένη κατά 10% και συνεχιστούν οι εισαγωγές LNG. Η Citigroup υπολογίζει πως στη διάρκεια του Αυγούστου η κατανάλωση αερίου στην Ευρώπη σημείωσε πτώση 12% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους.

Στο μεταξύ, οικονομικοί αναλυτές της Gzero προειδοποιούν για το ενδεχόμενο να αντιστραφεί αυτή η μείωση της κατανάλωσης στην περίπτωση που επιλεγεί ως μέσον αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης η επιβολή πλαφόν στις τιμές του αερίου. Οπως επισημαίνουν, το φθηνό αέριο θα μπορούσε, για παράδειγμα, να ενθαρρύνει τους Ευρωπαίους να καταναλώνουν περισσότερο από το καύσιμο μόλις ένα μήνα αφότου τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. συμφώνησαν να μειώσουν εθελοντικά την κατανάλωση κατά 15% μέχρι τον Απρίλιο του επόμενου έτους. Στην περίπτωση αυτή, επισημαίνουν οι αναλυτές, η αυξημένη ζήτηση θα οδηγούσε σε άνοδο των τιμών καθιστώντας, έτσι, σταδιακά την επιδότηση μη βιώσιμη για τις κυβερνήσεις. Παράλληλα, θα εγκυμονούσε τον κίνδυνο για υπερχρεωμένες χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία να δανεισθούν περαιτέρω στην προσπάθειά τους να προστατεύσουν τους πολίτες τους από τους υψηλούς λογαριασμούς.

Μέτρα για τη στήριξη των νοικοκυριών ανακοίνωσε, άλλωστε, χθες και η Φινλανδία και πρόκειται για πακέτο ύψους 800 εκατ. ευρώ που προορίζεται για τα οικονομικά ασθενέστερα νοικοκυριά. Εντάσσονται στον προϋπολογισμό που συμφώνησαν τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού για το επόμενο έτος, με στόχο να αμβλύνουν τον αντίκτυπο από τον διαρκώς επιταχυνόμενο πληθωρισμό και το δυσθεώρητο κόστος της ενέργειας. Ανακοινώνοντας τις προβλεπόμενες δαπάνες, η κυβέρνηση τόνισε χθες πως ο προϋπολογισμός του 2023 θα παρουσιάσει έλλειμμα ύψους 8,1 δισ. ευρώ με συνολικές δαπάνες 80,5 δισ. ευρώ. Είχε προηγηθεί την Τετάρτη η ανακοίνωση του Βερολίνου για πακέτο στήριξης των γερμανικών νοικοκυριών με προβλεπόμενες δαπάνες 40 δισ. ευρώ.

Στο μεταξύ, διεθνείς οίκοι και οικονομικοί αναλυτές βλέπουν την ύφεση προ των πυλών της Ευρωζώνης και προειδοποιούν ότι θα είναι βαθύτατη. Σε έκθεσή της, η Fitch Ratings τονίζει πως εξαιτίας της κρίσης του φυσικού αερίου, το ΑΕΠ της Ευρωζώνης θα πληγεί χάνοντας 1,5 έως 2 εκατοστιαίες μονάδες μέσα στο επόμενο έτος, με τη Γερμανία και την Ιταλία να πλήττονται σε μεγαλύτερο βαθμό. Χαρακτηρίζει, άλλωστε, πιθανό να αρχίσει η ύφεση μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του 2022 και τονίζει ότι παρά τη δυναμική προσπάθεια που καταβάλλεται για διαφοροποίηση των προμηθευτών ενέργειας, οι οικονομικές επιπτώσεις σε περίπτωση διακοπής της παροχής του ρωσικού αερίου θα είναι σημαντικές. Ευελπιστεί, πάντως, πως ο οικονομικός αντίκτυπος του σοκ από το φυσικό αέριο θα υποχωρήσει απότομα μέσα στο 2024, καθώς θα έχουν έως τότε προσαρμοστεί δεόντως οι δομές παραγωγής και η κατανάλωση, ενώ θα έχουν τεθεί σε λειτουργία οι νέες υποδομές φυσικού αερίου.

Μάλλον δυσοίωνες είναι και οι εκτιμήσεις της Pictet Wealth Management που αναθεωρεί προς τα κάτω την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη της Ευρωζώνης και εκτιμά ότι από το 2,9% του τρέχοντος έτους θα μηδενισθεί το επόμενο. Προειδοποιεί, άλλωστε, πως δεν έχει ακόμη σημειωθεί η κορύφωση του πληθωρισμού, που πιθανολογεί πως θα εκτοξευθεί σε διψήφια ποσοστά ακόμη και μέσα στο 2022 και θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Bloomberg, Reuters - kathimerini