Σε αδιέξοδο βρίσκονται οι εγχώριες ενεργοβόρες βιομηχανίες, καθώς στις 31 Δεκεμβρίου λήγουν οι σταθερές συμβάσεις χαμηλού κόστους ρεύματος που είχαν υπογράψει με τη ΔΕΗ πριν ξεσπάσει η ενεργειακή κρίση και μένουν έκθετες στις απρόβλεπτες διακυμάνσεις τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς. Οι μεγάλες και εκτεθειμένες στον διεθνή ανταγωνισμό επιχειρήσεις της χώρας δεν μπορούν να αξιοποιήσουν το μοναδικό εργαλείο διασφάλισης σταθερών τιμών ρεύματος σε μακροπρόθεσμη βάση, που είναι τα διμερή συμβόλαια με παραγωγούς ΑΠΕ ή και με καθετοποιημένες εταιρείες που μπορούν να σταθμίσουν το κόστος παραγωγής τους και να προσφέρουν μια καλύτερη τιμή. Η δυνατότητα αυτή βρίσκει «τοίχο» στο πλαφόν που έχει επιβληθεί στην τιμή αποζημίωσης των ΑΠΕ στη χονδρεμπορική αγορά στο πλαίσιο του μηχανισμού που τέθηκε σε εφαρμογή από 1ης Ιουλίου για την ανάκτηση των υπερεσόδων και τη χρηματοδότηση των επιδοτήσεων. Το ζήτημα έχει θέσει με σειρά επιστολών στο ΥΠΕΝ η ΕΒΙΚΕΝ, ζητώντας παρέμβαση για την εξαίρεση της παραγωγής που δεσμεύεται μέσω διμερών συμβολαίων από το πλαφόν. Στην περίπτωση των διμερών συμβάσεων τα έσοδα του παραγωγού ταυτίζονται με τη συμβατική και σταθερή κατά κανόνα τιμή που έχει συμφωνηθεί με τον αγοραστή. Η τιμή που θα προσφέρει ο παραγωγός θα πρέπει να αποκλίνει σημαντικά από τις διακυμάνσεις της τιμής της αγοράς για να υπάρχει κίνητρο και για τον αγοραστή. Με δεδομένο το πλαφόν, όμως, ο παραγωγός δεν μπορεί να προσφέρει τέτοιες τιμές, αφού το έσοδό του περιορίζεται.

Για παράδειγμα, έστω ότι ένας παραγωγός ΑΠΕ έχει συμφωνήσει να πωλεί σε μια βιομηχανία στην τιμή των 60 ευρώ/mwh. Με το πλαφόν των 85 ευρώ/ MWH που ισχύει για τις ΑΠΕ, ο παραγωγός εισπράττει 85 ευρώ/mwh από την αγορά και επιστρέφει στον αγοραστή τα 25 ευρώ της διαφοράς. Ο αγοραστής, στο μεταξύ, θα έχει πληρώσει στον προμηθευτή του 250 ευρώ/ MWH (χονδρεμπορική τιμή), που σημαίνει ότι το τελικό κόστος θα διαφέρει κατά μόλις 25 ευρώ από την τιμή της αγοράς. Ο μηχανισμός του πλαφόν ουσιαστικά αφαιρεί από τον παραγωγό εκείνα τα έσοδα που θα του επέτρεπαν να αναλάβει το ρίσκο της μακροχρόνιας διακύμανσης της χονδρεμπορικής τιμής και να προσφέρει μέσω διμερούς συμβολαίου χαμηλές και σταθερές τιμές. Αν και η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ φαίνεται να αναγνωρίζει το πρόβλημα, δεν είναι έτοιμη να παρέμβει, επί του παρόντος τουλάχιστον. Ο κύριος λόγος είναι η επίπτωση της εξαίρεσης των διμερών συμβολαίων στα έσοδα του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης, τα οποία θα μειωθούν σημαντικά. Η πλευρά της βιομηχανίας πάντως εκτιμά ότι το υπουργείο θα υποχρεωθεί σε μια τέτοια παρέμβαση, κι αυτό γιατί θα πρέπει να προσαρμοστεί με τον πρόσφατο κανονισμό του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που καθιστά σαφές ότι το πλαφόν στα διμερή συμβόλαια πρέπει να επιβάλλεται στα πραγματικά έσοδα του παραγωγού, τα οποία προφανώς προκύπτουν μετά την τελική εκκαθάριση της διμερούς σύμβασης, και όχι επί των προσωρινών εσόδων που αποκομίζει από το χρηματιστήριο.

Το πρόβλημα με τα διμερή συμβόλαια, πέραν της βιομηχανίας, επισημαίνουν και εκπρόσωποι της αγοράς των ΑΠΕ. Τα διμερή συμβόλαια μακροπρόθεσμης διάρκειας αποτελούν το «διαβατήριο» για τη χρηματοδότηση νέων έργων από τις τράπεζες. Στην αγορά η κινητικότητα είναι μεγάλη μεταξύ παραγωγών ΑΠΕ και επιχειρήσεων και σύμφωνα με πληροφορίες έχουν υπογραφεί προσύμφωνα για πολλά μεγαβάτ, τα οποία όμως δεν μπορούν να προχωρήσουν εάν δεν απεμπλακούν από το πλαφόν.

Καθημερινή