Ο Τομ Περιέλο έβλεπε το κακό να έρχεται αλλά δεν μπορούσε να κάνει τίποτε για να το αποτρέψει. Το ίδιο και ο Αντρέ Καπάνγκα. Παρά τα απελπισμένα τηλεφωνήματα και μέιλ και τις αλλεπάλληλες προσωπικές παρακλήσεις παρακολουθούσαν και οι δύο ανήμποροι να αντιδράσουν τη μετάβαση ενός από τα μεγαλύτερα ορυχεία κοβαλτίου στον κόσμο από τα αμερικανικά χέρια στην κινεζική κυβέρνηση.

Ηταν το 2016 όταν ο κολοσσός των ορυχείων της Αριζόνα, η Freeport - Mcmoran, έκλεισε συμφωνία για να πουλήσει το ορυχείο Τένκε Φουνγκουρούμε στη Δημοκρατία του Κονγκό που σήμερα διασφαλίζει στην Κίνα την πρωτοκαθεδρία στην παγκόσμια προσφορά κοβαλτίου. Το μέταλλο συγκαταλέγεται ανάμεσα στις αναγκαίες πρώτες ύλες για την παραγωγή μπαταριών ηλεκτροκίνητων οχημάτων και σήμερα είναι καθοριστικό για την εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων.

Ο κ. Περιέλο, Αμερικανός διπλωμάτης στην Αφρική εκείνη την εποχή, απηύθυνε εκκλήσεις στο υπουργείο Εξωτερικών. Ο κ. Καπάνγκα, τότε γενικός διευθυντής του ορυχείου εκλιπαρούσε τον πρέσβη των ΗΠΑ στο Κονγκό να μεσολαβήσει. Ο ίδιος θυμάται πως προειδοποιούσε ότι οι Αμερικανοί εκχωρούσαν έτσι μια σχέση που είχαν καλλιεργήσει επί γενεές με το Κονγκό, την πηγή τουλάχιστον των 2/3 των παγκόσμιων αποθεμάτων κοβαλτίου. Οι πρόεδροι των ΗΠΑ, αρχής γενομένης από τον Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, έχουν στείλει στη χώρα με αυτόν τον ορυκτό πλούτο εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε βοήθεια, σε επιβατικά αεροσκάφη και στρατιωτικό εξοπλισμό.

Προκειμένου να διατηρηθεί αυτή η σχέση είχε παρέμβει ο Ρίτσαρντ Νίξον και αργότερα το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών υπό τη Χίλαρι Κλίντον. Και η Freeport - Mcmoran είχε επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια προτού πουλήσει το ορυχείο στην κινεζική εταιρεία. Το αγόρασε τους τελευταίους μήνες της δεύτερης θητείας Ομπάμα η China Molybdenum που τέσσερα χρόνια αργότερα στο λυκόφως της προεδρίας Τραμπ αγόρασε επίσης και ένα ακόμα πιο εντυπωσιακό κοίτασμα κοβαλτίου που και πάλι είχε αξιοποιήσει η Freeport - Mcmoran.

Τα πλούσια κοιτάσματα κοβαλτίου του Κονγκό αποτελούσαν μέρος ευρύτερου προγράμματος της Κίνας που της προσέφερε προβάδισμα έναντι των ΗΠΑ στην κούρσα για την κυριαρχία στην ηλεκτροκίνηση, που εδώ και καιρό αποτελεί κύριο μοχλό της παγκόσμιας οικονομίας. Ερευνα των ΝΥΤ, όμως, αποκάλυψε μια κρυφή ιστορία των εξαγορών κοβαλτίου που έγιναν επειδή οι ΗΠΑ ουσιαστικά εκχώρησαν τα κοιτάσματά του στην Κίνα μην μπορώντας να περιφρουρήσουν τις δεκαετίες διπλωματικής προσέγγισης με το Κονγκό και αμερικανικών επενδύσεων στη χώρα.

Η πώληση των δύο ορυχείων, που εκτός από κοβάλτιο προσφέρουν και χαλκό, σκιαγραφεί το πώς αλλάζει ο χάρτης και η πολιτική της στροφής σε καθαρή ενέργεια καθώς ξαφνικά τον ρόλο των πετρελαϊκών κολοσσών διαδραματίζουν πλέον όσες χώρες είναι πλούσιες σε κοβάλτιο, λίθιο και άλλες πρώτες ύλες αναγκαίες για τις μπαταρίες. Τα ορυχεία χάθηκαν ενώ ο τότε πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα είχε στραμμένο το ενδιαφέρον του στο Αφγανιστάν και στο Ισλαμικό Κράτος ενώ ο διάδοχός του, Ντόναλντ Τραμπ, αμφισβητούσε την κλιματική αλλαγή και αναλάμβανε δεσμεύσεις έναντι του κλάδου των ορυκτών καυσίμων. 

ERIC LIPTON και DIONNE SEARCEY THE NEW YORK TIMES (kathimerini)