*Του Αδάμ Αδαμόπουλου

Αλήθεια, τί θα σκεφτόταν ο κάθε νουνεχής άνθρωπος σε αυτή τη χώρα εάν άκουγε σοβαρούς ανθρώπους της αγοράς Ενέργειας της χώρας να μιλούν για «κανιβαλισμό», «καταστροφή» και «πορεία προς τα βράχια»;  Τι συναισθήματα θα του γεννούσε η σχεδόν συντονισμένη αναφορά όλων όσοι συγκεντρώθηκαν την προηγούμενη Πέμπτη στο κτήριο της Ote Academy, στο Μαρούσι, με αφορμή  την Ημερίδα που οργάνωσε - ποιος άλλος; - το Ινστιτούτο Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης  με τίτλο «Ευκαιρία ή Τροχοπέδη οι Στόχοι της Ενεργειακής Μετάβασης για ΑΠΕ και Ενεργειακή Αποδοτικότητα;» 

Ο “έντονος προβληματισμός” -ήπιος χαρακτηρισμός- για τα όσα συμβαίνουν σήμερα  στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας με την “ανεξέλεγκτη” ανάπτυξη των ΑΠΕ, ιδίως των φωτοβολταϊκών, σε συνδυασμό με τη κάθετη μείωση της ζήτησης, τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα, κυριάρχησε στις ομιλίες, τις παρουσιάσεις και στις συζητήσεις στα πάνελ της εκδήλωσης.   

Άβολες αλήθειες που σε κάνουν να αναρωτιέσαι για το πόσο βαθύ είναι το χάσμα που χωρίζει τα “κέντρα λήψης αποφάσεων» με την πραγματική αγορά - εκτός των καθετοποιημένων stakeholders που αποτελούν, ούτως ή άλλως, μια κατηγορία από μόνοι τους.

Ο Ανδρέας Πετροπουλέας, Διευθυντής Διαχείρισης Ενέργειας της Elpedison και Πρόεδρος της Επιτροπής Ηλεκτρισμού του ΙΕΝΕ έφθασε σε σημείο να αναφερθεί στο απόφθεγμα του Επίκτητου, «όταν κάποιος υπερβαίνει το μέτρο, τα πιο ευχάριστα γίνονται τα πιο δυσάρεστα» για να καταδείξει τη σοβαρότητα της κατάστασης στην εγχώρια αγορά ενέργειας.

Μίλησε για “κανιβαλισμό» της αγοράς από την υπέρμετρη παραγωγή ΑΠΕ σε μηδενικές τιμές, υποστήριξε ότι οι Έλληνες καταναλωτές πληρώνουν από την τσέπη τους τις εξαγωγές πράσινης ενέργειας, επιδοτώντας εμμέσως τους καταναλωτές των γειτονικών χωρών, τόνισε ότι η αγορά οδηγείται “στα βράχια” και ζήτησε να υπάρξει πραγματικός σχεδιασμός των αναγκών και της προσφοράς ενέργειας προκειμένου να αποτραπεί η καταστροφή της αγοράς ενέργειας, της βιομηχανίας αλλά και των επενδύσεων στην πράσινη ενέργεια.

Δεν έλειψαν οι αναφορές στα περίφημα PPAs τα οποία παρουσιάζονται, τα τελευταία χρόνια, ως η μαγική λύση που θα βοηθήσει τη βιομηχανία να ξεφύγει από τη μέγγενη των ασύμφορων  τιμών στην ηλεκτρική ενέργεια. Αυτές οι Διμερείς Συμβάσεις Πώλησης Ηλεκτρικής Ενέργειας καθίστανται, τελικά, ασύμφορες για τους μεγάλους ενεργοβόρους καταναλωτές, αφού η προοπτική σημαντικών απωλειών σε βάθος δεκαετίας εγείρει ερωτηματικά για τη βιωσιμότητα των ίδιων των επιχειρήσεων.

Αλλά ακόμη και το ζήτημα των εξαγωγών πράσινης ενέργειας που υποτίθεται ότι αποτελεί μια αξιόπιστη εναλλακτική επιλογή για τη διαχείριση του  πλεονάσματος παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας, μοιάζει προβληματικό. Για παράδειγμα, στις 25 Μαρτίου, οι εξαγωγές έφθασαν στις 7.700 MWh με μηδενικό έσοδο, ενώ oι πληρωμές των φωτοβολταϊκών έφθασαν στα 900.900 ευρώ. Επίσης από την 1η Μαρτίου έως τις 15 Απριλίου, οι εξαγωγές ανήλθαν σε 72.375 MWh με τιμή κάτω από 15 ευρώ/MWh. Έτσι τα έσοδα της αγοράς από τις εξαγωγές έφθασαν σε 290.827 ευρώ, ενώ οι Έλληνες καταναλωτές πλήρωσαν 8.467.875 ευρώ για αυτές τις πράσινες MWh που εξήχθησαν!

Η ανάλυση της κατάστασης προχώρησε ακόμη περισσότερο όταν παρουσιάστηκαν στοιχεία του ΑΔΜΗΕ που έδειχναν ότι το πρώτο δεκαπενθήμερο του Απριλίου το συνολικό πλεόνασμα ενέργειας έφθασε σε 159.494 MWh, ενώ μόνο το μεσημέρι της 13ης Απριλίου, το περίσσευμα της παραγωγής ανερχόταν στις 3.500 MWh. 

«Είναι τρομερό το νούμερο. Είναι καταστροφή. Είναι απαράδεκτο», ήταν οι χαρακτηρισμοί που ακούστηκαν!  

Σύμφωνα με τα στελέχη της αγοράς, η μόνη ρεαλιστική λύση σε αυτή τη φάση, είναι το πάγωμα όλων των αδειοδοτημένων έργων ΑΠΕ, και όχι απλώς η παύση έκδοσης νέων αδειών. Αυτό το μέτρο θα ήταν μεν επώδυνο από πολιτικής άποψης, αλλά κρίνεται απαραίτητο προκειμένου να υπάρξει ένας σταδιακός εξορθολογισμός της ελληνικής ενεργειακής αγοράς.

Οι άβολες αλήθειες είχαν συνέχεια καθώς ειπώθηκε ότι η πράσινη μετάβαση θα κοστίσει και ότι αυτό θα πρέπει οι πολίτες να το καταλάβουν , αν δεν το έχουν ήδη αντιληφθεί, επειδή, όπως ειπώθηκε, δόθηκε αρχικά –τεχνηέντως; -η εντύπωση ότι η πράσινη ενέργεια είναι δωρεάν, με αποτέλεσμα ο καταναλωτής να θεωρήσει ότι αφού ο ήλιος και ο άνεμος είναι δωρεάν, άρα και η ενέργεια που θα του προσφερόταν θα ήταν και αυτή, με τη σειρά της, δωρεάν –κάτι που δεν ισχύει!

Για ορισμένους άλλους από τους ομιλητές στην Ημερίδα του ΙΕΝΕ, όπως ο κ Παπασταματίου της ΕΛΕΤΑΕΝ, η χώρα είναι σχεδόν αδύνατο να γίνει εξαγωγική χώρα πράσινης ενέργειας, λόγω της διάρθρωσης των τιμών στις διασυνδεδεμενες αγορές με τις γειτονικές χώρες. Ήταν ο ίδιος ο οποίος επανέλαβε την ανάγκη για απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδοτήσεων και της απόρριψης ή της έγκρισης έργων ΑΠΕ σε «εύλογο» χρονικό διάστημα.

Για τον κ. Παπασταματίου, θα πρέπει να υπάρξει ισορροπία στο μείγμα ΑΠΕ, που σήμερα έχει ανατραπεί υπέρ των Φ/Β και κατά δεύτερον, να αναπτυχθούν λύσεις αποθήκευσης.   

Ο Αντώνης Κοντολέων, ο επικεφαλής της ΕΒΙΚΕΝ, υπογράμισε ότι η ανάπτυξη των ΑΠΕ δεν εμποδίζεται από την έλλειψη επαρκών δικτύων, αλλά από την αλόγιστη αύξηση της παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας που δεν συνοδεύεται και από αύξηση της ζήτησης! Όπως είπε χαρακτηριστικά, ο συντελεστής φορτίου πριν από μερικές δεκαετίες ήταν στο 70% και σήμερα βρίσκεται στο 40%!  

«Αν υποτεθεί ότι είχαμε σήμερα άπειρα δίκτυα και άπειρες ΑΠΕ, τί θα τα κάναμε», αναρωτήθηκε και πρόσθεσε: «Πού είναι η ζήτηση για να απορροφήσει τις ΑΠΕ;»

Για τον επικεφαλής της ΕΒΙΚΕΝ το πρόβλημα της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας θα λυθεί όταν σταματήσει η συρρίκνωση της εγχώριας βιομηχανίας. Όμως αυτό απαιτεί χρόνο και χρήμα και η μέχρι σήμερα πολιτική των Βρυξελλών είναι βέβαιο ότι θα επιφέρει μείωση της βιομηχανικής δραστηριότητας όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη.

*Tο άρθρο δημοσιεύτηκε στο energia.gr