Εσοδα ύψους 1,5 με 2 δισ. ευρώ για το διάστημα Ιουλίου 2022 Ιουνίου 2023 εκτιμάται ότι θα αντλήσει το Δημόσιο από τη χονδρεμπορική αγορά ρεύματος μέσω του νέου μηχανισμού που θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιουλίου.

Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στα υπερέσοδα των μονάδων παραγωγής που συμμετέχουν στη χονδρεμπορική αγορά, τα οποία θα αντλούνται κατευθείαν από την «πηγή» και θα μεταφέρονται στον Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΔΑΠΕΕΠ) και από εκεί στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης για να χρηματοδοτήσουν τις επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος, οι οποίες θα συνεχίσουν να είναι το βασικό εργαλείο άσκησης της κυβερνητικής πολιτικής για την αντιστάθμιση των υψηλών τιμών.

Το αρχικό κυβερνητικό σχέδιο για διπλή εκκαθάριση της αγοράς ηλεκτρισμού, ώστε οι προμηθευτές να αγοράζουν σε μια μεσοσταθμική τιμή χαμηλότερη από την οριακή που ορίζουν σήμερα οι ακριβές μονάδες του φυσικού αερίου, με στόχο να οδηγηθούν οι τιμές λιανικές σε επίπεδα 30% πάνω από τα προ κρίσης (έμμεσο πλαφόν), δεν έγινε αποδεκτό από την Κομισιόν, η οποία έκρινε ότι επηρεάζει το διασυνοριακό εμπόριο και τους ενιαίους κανόνες λειτουργίας της ευρωπαϊκής αγοράς. Στη βάση αυτού του σχεδίου, η κυβέρνηση είχε στηρίξει και την ουσιαστική κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής.

Σύμφωνα με τα όσα ανακοινώθηκαν από το υπουργείο Ενέργειας, η Ε.Ε. έχει κάνει καταρχήν αποδεκτό μηχανισμό που προβλέπει την επιβολή ανώτατης τιμής αποζημίωσης στις μονάδες που συμμετέχουν στη χονδρεμπορική αγορά. Το κόστος αυτό έχει υπολογιστεί για τις ανάγκες του αρχικού μηχανισμού, και έχει λάβει υπόψη του το κόστος καυσίμου για το φυσικό αέριο και τον λιγνίτη και μια ενιαία τιμή για ΑΠΕ και υδροηλεκτρικά που ορίζεται στα 80-90 ευρώ η μεγαβατώρα.

Το κόστος φυσικού αερίου θα αναπροσαρμόζεται καθημερινά βάσει της τιμής του ΤΤF (χρηματιστήριο φυσικού αερίου στην Ολλανδία) και ETS (χρηματιστήριο ρύπων), και του λιγνίτη μόνο βάσει του ETS.

H διαφορά μεταξύ της αποζημίωσης και της χρηματιστηριακής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας θα μεταφέρεται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης και θα δεσμεύεται για τη χρηματοδότηση των μέτρων στήριξης των καταναλωτών για την αντιστάθμιση των επιπτώσεων της διεθνούς ενεργειακής κρίσης.

Στην ουσία, δηλαδή, βασικό εργαλείο αντιστάθμισης των υψηλών τιμών παραμένουν οι επιδοτήσεις, οι οποίες θα χρηματοδοτούνται και από μια νέα πηγή.

Ο κυβερνητικός στόχος, πάντως, που έχει εξαγγελθεί για επιστροφή της τιμής της κιλοβατώρας στα οικιακά τιμολόγια στα 14-15 λεπτά, με βάση την τρέχουσα χαμηλή για τα δεδομένα της ενεργειακής κρίσης χονδρεμπορική τιμή (226 ευρώ/mwh), μεταφράζεται σε κονδύλια της τάξης των 3,5 δισ. ευρώ για το επόμενο εξάμηνο, που σημαίνει ότι δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την ισχυρή στήριξη του κρατικού προϋπολογισμού.

Η πλευρά των παραγωγών διατυπώνει πολλά ερωτήματα σε σχέση κυρίως με τη μεθοδολογία υπολογισμού του κόστους λειτουργίας των μονάδων παραγωγής και αναμένει να δει το ολοκληρωμένο σχέδιο για να έχει μια πιο σαφή εικόνα. Σοβαρές αντιδράσεις φαίνεται να εκφράζει η ΔΕΗ, καθώς ο νέος μηχανισμός περιορίζει σημαντικά τα έσοδά της από τις χαμηλού λειτουργικού κόστους υδροηλεκτρικές μονάδες, που σήμερα αποζημιώνονται στην υψηλή οριακή τιμή.

Χρύσα Λιάγγου Καθημερινή