Η πολεµική µηχανή της Ρωσίας ανεβάζει στροφές, καθώς «ναυάγησε» το σχέδιο της ∆ύσης να περιορίσει τα έσοδα του Κρεµλίνου από το πετρέλαιο. Οι HΠΑ και οι σύµµαχοί τους στην οµάδα του G7 έθεσαν δύο στόχους το 2022, όταν ενέκριναν την επιβολή πλαφόν στην τιµή του ρωσικού πετρελαίου: να περιορίσουν την ικανότητα της Μόσχας να επωφεληθεί από τις εξαγωγές, επιτρέποντας παράλληλα στον µαύρο χρυσό να συνεχίσει να ρέει στις διεθνείς αγορές προκειµένου να αποφευχθεί ένα παγκόσµιο σοκ τιµών. Ενάµιση χρόνο µετά, µόνον ο τελευταίος στόχος φαίνεται να πέτυχε. Οι τιµές ενέργειας ήταν σχετικά σταθερές σε όλο τον κόσµο, γεγονός που βοήθησε στην εκπόνηση του σχεδίου. Ωστόσο, οι πολεµικές επιχειρήσεις της Ρωσίας στην Ουκρανία εντείνονται, καθιστώντας όλο και πιο σαφές ότι οι προσπάθειες της ∆ύσης να συµπιέσει τα πετρελαϊκά έσοδα της Μόσχας παραπαίουν.

∆ιάφοροι παράγοντες επέτρεψαν στη Ρωσία να συνεχίσει να επωφελείται από τα ισχυρά πετρελαϊκά έσοδα, όπως η επιεικής επιβολή του ανώτατου ορίου τιµών. Η ανάπτυξη ενός εκτεταµένου στόλου µε «σκιώδη» τάνκερ επέτρεψε επίσης στη Ρωσία να παρακάµψει σε µεγάλο βαθµό τις κυρώσεις, καθιστώντας την οικονοµία της πιο ανθεκτική. Η κυβέρνηση Μπάιντεν επιµένει ότι η στρατηγική ήταν αποτελεσµατική και πως το «πλαφόν» κόστισε στη Ρωσία και την ανάγκασε να ανακατευθύνει χρήµατα που θα χρησιµοποιούσε στην Ουκρανία για να χρηµατοδοτήσει ένα εναλλακτικό πετρελαϊκό «οικοσύστηµα». «Κάναµε πολύ ακριβό για τη Ρωσία να στείλει πετρέλαιο στην Κίνα και την Ινδία, µε την επιστράτευση “σκιώδους” στόλου και την παροχή ασφάλισης», είπε πρόσφατα η υπουργός Οικονοµικών Τζάνετ Γέλεν. Η διατήρηση της ροής του πετρελαίου άλλωστε ήταν και παραµένει προτεραιότητα για την κυβέρνηση Μπάιντεν, η οποία θέλει να αποφύγει πάση θυσία την εκτίναξη των τιµών της βενζίνης που εξόργισε τους Αµερικανούς προ διετίας.

Το ανώτατο όριο απαγορεύει στις ναυτιλιακές εταιρείες και στις ασφαλιστικές εταιρείες µε έδρα την οµάδα των «7» να διακινούν ρωσικό αργό, εκτός εάν η αποστολή είναι κάτω από το όριο των 60 δολαρίων ανά βαρέλι που είχε ορίσει ο συνασπισµός στο τέλος του 2022. Η τιµή του ρωσικού πετρελαίου έπεσε κάτω από το ανώτατο όριο των 60 δολαρίων στις αρχές του 2023, αλλά µέχρι το τέλος του περασµένου έτους διαπραγµατευόταν πάνω από τα 70 δολάρια το βαρέλι. Καθώς η Ρωσία δηµιούργησε το δικό της «στοκ» δεξαµενοπλοίων και εναλλακτικών ασφαλίσεων, ανακατηύθυνε τις εξαγωγές της σε χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία και η Τουρκία, οι οποίες εκπροσωπούν πλέον το µεγαλύτερο µέρος των πωλήσεών της.

Μια έκθεση που δηµοσιεύθηκε αυτόν τον µήνα από την S&P Global ανέφερε ότι το 76,6% των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου, ή τρία εκατ. βαρέλια την ηµέρα, µεταφέρθηκαν τον Απρίλιο µε δεξαµενόπλοια από εταιρείες που δεν εδρεύουν στο G7. Ο όγκος των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου τον περασµένο µήνα ήταν ο υψηλότερος από τον ∆εκέµβριο του 2022 και τα φορολογικά έσοδα από το πετρέλαιο διπλασιάστηκαν από τον Απρίλιο του 2023. Τον Απρίλιο το ∆ΝΤ αναβάθµισε τις προοπτικές για την ανάπτυξη της Ρωσίας στο 3,2% το 2024, σηµειώνοντας ότι το µεγαλύτερο µέρος του πετρελαίου της εξάγεται σε τιµές πάνω από το ανώτατο όριο των 60 δολαρίων. Oµάδα διεθνών ασφαλιστικών εταιρειών είπε τον περασµένο µήνα ότι το ανώτατο όριο τιµών εφαρµόζεται όλο και πιο δύσκολα, «καθώς περισσότερα πλοία και συναφείς υπηρεσίες κινούνται σε αυτό το παράλληλο εµπόριο».

Στις ΗΠΑ, το υπουργείο Οικονοµικών ανακοίνωσε περισσότερες κυρώσεις σε ρωσικά πλοία και προειδοποίησε για τακτικές φοροδιαφυγής, όπως η διόγκωση του κόστους αποστολής για να συγκαλύψει τις τιµές του πετρελαίου που στην πραγµατικότητα πωλούνται πάνω από το ανώτατο όριο.

kathimerini