Τα παιχνίδια και οι απειλές της Ρωσίας με τις ροές φυσικού αερίου αυξάνουν τον κίνδυνο της πλήρους διακοπής του εφοδιασμού προς την Ευρώπη, μετατρέποντας το χειρότερο σενάριο για την ευρωπαϊκή οικονομία σε βασικό πλέον, κάτι που θα οδηγήσει σε νέα εκτόξευση στις τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας, όπως εκτιμούν οι αναλυτές.

Μετά την ανακοίνωση του G7 για πλαφόν στην τιμή του πετρελαίου, οι εντάσεις μεταξύ Ρωσίας, Ε.Ε. και ΗΠΑ έχουν κλιμακωθεί περαιτέρω, όπως εκτιμούν οι διεθνείς οίκοι, με την Gazprom να ανακοινώνει την επ’ αόριστον διακοπή λειτουργίας του Nord Stream 1 και τη Μόσχα να απειλεί ότι οι προμήθειες φυσικού αερίου προς την Ευρώπη δεν θα ξαναρχίσουν πλήρως, έως ότου η Δύση άρει τις κυρώσεις.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Wood, εάν η διακοπή του φυσικού αερίου συνεχιστεί οριστικά, θα οδηγήσει την Ευρώπη προς το δυσμενές σενάριο της ύφεσης ύψους 3,5% το 2023, έπειτα από ισχνή ανάπτυξη της τάξης του 2,3% φέτος, ενώ ο πληθωρισμός θα εκτιναχθεί από 9% φέτος σε 10,8% το 2023 κατά μέσο όρο. Για την Ελλάδα η Wood εκτιμά πως το σοκ θα είναι ισχυρό με 2,6% ύφεση το 2023 από ανάπτυξη 5% φέτος, με τον πληθωρισμό στο 9% σε μέσο όρο από 12% φέτος, ενώ το έλλειμμα του λογαριασμού τρεχουσών συναλλαγών θα διατηρηθεί στο 7%-7,5% και τα δύο έτη.

Προς το παρόν, όπως τονίζει η Wood, φαίνεται πως η Ρωσία θα συνεχίσει να «ανοιγοκλείνει» την παροχή φυσικού αερίου τους επόμενους μήνες, αλλά η επιδείνωση της κατάστασης είναι πολύ πιθανή, με οριστικό στοπ στις προμήθειες εντός του χειμώνα.

Από την πλευρά της η Morgan Stanley εκτιμά πως το βασικό της σενάριο είναι πλέον ότι δεν θα συνεχιστούν οι ροές μέσω του Nord Stream 1 και η Ευρώπη –αν και δεν θα χρειαστεί την εφαρμογή δελτίου ενέργειας τον φετινό χειμώνα– θα εισέλθει στον χειμώνα του 2023/2024 με ασυνήθιστα χαμηλό επίπεδο αποθήκευσης, καθώς η σωρευτική απουσία 30 κυβικών μέτρων/ημέρα τους επόμενους 12 μήνες θα επιβαρύνει σημαντικά τα αποθέματα. Ως αποτέλεσμα, η αμερικανική τράπεζα εκτιμά ότι οι τιμές του ρεύματος θα αυξηθούν κατά 100%-400% και του φυσικού αερίου θα σημειώσουν επίσης νέο ισχυρό ράλι.

«Το ακραίο σενάριο ενός πλήρους τερματισμού λειτουργίας του Nord Stream 1 έχει γίνει βασικό σε αυτό το στάδιο», τονίζει, την ίδια στιγμή, η JP Morgan σε νέα της ανάλυση. Οπως εκτιμά, οι νέες εξελίξεις με τις ροές και τη στάση της Ρωσίας θα οδηγήσουν σε περαιτέρω άνοδο των τιμών του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη και σε εκτεταμένες παρεμβάσεις στις ευρωπαϊκές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.

«Η πλήρης διακοπή κατά τη διάρκεια του χειμώνα θα πρέπει πλέον να θεωρείται βέβαιη», όπως προειδοποιεί. Μπορεί οι ευρωπαϊκές αποθήκες να έχουν ήδη γεμίσει σε ποσοστό 81,6%, ωστόσο η προοπτική πλήρους διακοπής του ρωσικού φυσικού αερίου τους επόμενους μήνες και αυτόν τον χειμώνα είναι πιθανό να ασκήσει περαιτέρω πίεση σε μια ήδη πολύ σφιχτή ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου, επισημαίνει η JP Morgan. Ακόμη και πλήρεις, οι ευρωπαϊκές αποθήκες αερίου αντιπροσωπεύουν συνήθως μόνο περίπου 25% της ετήσιας ζήτησης, όπως εξηγεί.

H JP Morgan αναμένει πάντως ευρείες παρεμβάσεις στην αγορά ενέργειας της Ευρώπης, οι οποίες θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν πλαφόν στις τιμές ρεύματος και φυσικού αερίου, καθώς και υποχρεωτική μείωση της χρήσης φυσικού αερίου σε μη απαραίτητες βιομηχανίες.

Ελευθερία Κουρταλή, Καθημερινή