Σε όλη τη διάρκεια του περασμένου έτους αλλά και φέτος μέχρι σχετικά προσφάτως οι τιμές των κατοικιών βρίσκονταν σε ιλιγγιώδη ύψη στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου και προπαντός στις ανεπτυγμένες οικονομίες. Η δύναμη που τις είχε οδηγήσει στη στρατόσφαιρα δεν ήταν άλλη από την πανδημία, που είχε αυξήσει τη ζήτηση για χώρους ικανούς να συνδυάσουν την οικογενειακή ζωή και την τηλεργασία. Η συγκυρία όμως έχει αλλάξει, με καθοριστική εξέλιξη την επιθετική άνοδο των επιτοκίων σε όλες τις μεγάλες οικονομίες.
Oπως αναφέρει σχετικό ρεπορτάζ του CNN, οι αυξήσεις επιτοκίων έχουν οδηγήσει το κόστος δανεισμού σε επίπεδα που δεν έχουν καταγραφεί ξανά εδώ και πάνω από μία δεκαετία. Συμπαρασύρουν έτσι τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων και τις δόσεις των στεγαστικών δανείων και αναπόφευκτα καθιστούν πολύ πιο δαπανηρή και ίσως απρόσιτη την αγορά μιας κατοικίας. Ενδεικτική περίπτωση η αμερικανική αγορά, όπου τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων έχουν φθάσει στο 7% για πρώτη φορά από το 2002, ενώ μόλις πριν από ένα χρόνο βρίσκονταν μόλις στο 3%. Οσον αφορά την Ε.Ε. και τη Βρετανία, τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων έχουν υπερδιπλασιασθεί σε σύγκριση με το περασμένο έτος και αποθαρρύνουν τους επίδοξους αγοραστές. Σύμφωνα με στοιχεία της UBS, έχουν σχεδόν διπλασιασθεί τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων σε 25 μεγαλουπόλεις ανά τον κόσμο. Το πρόβλημα είναι σοβαρότερο σε χώρες στις οποίες μεγάλο ποσοστό των στεγαστικών δανείων έχει κυμαινόμενο επιτόκιο, όπως για παράδειγμα στη Σουηδία και στην Αυστραλία. Στις χώρες αυτές το πλήγμα από την αύξηση των επιτοκίων θα είναι μεγαλύτερο και ενδεχομένως θα προκαλέσει εσπευσμένες πωλήσεις κατοικιών που θα οδηγήσουν τις τιμές σε ταχύτερη πτώση. Και όλα αυτά συμβαίνουν ενώ ο πληθωρισμός διαβρώνει το εισόδημα των νοικοκυριών και των, υπό άλλες συνθήκες, επίδοξων αγοραστών.
Ετσι, οι τιμές των κατοικιών έχουν ήδη μπει σε πτωτική πορεία από τον Καναδά μέχρι την Κίνα, με την υποχώρησή τους να προοιωνίζεται ίσως την ευρύτερη πτώση της αγοράς μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Σύμφωνα με στοιχεία της Oxford Economics, οι τιμές των ακινήτων υποχωρούν ήδη σε πάνω από τις μισές ανεπτυγμένες οικονομίες, μεταξύ των οποίων η Βρετανία, η Γερμανία, η Σουηδία, η Αυστραλία και ο Καναδάς. Σε όλες αυτές τις χώρες οι τιμές έχουν μειωθεί περίπου 7% στο διάστημα από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Αύγουστο. Σχετικό ρεπορτάζ του CNN παραθέτει την εκτίμηση του Ανταμ Σλάτερ, οικονομολόγου της Oxford Economics, ο οποίος υπογραμμίζει πως η κατάσταση στην αγορά ακινήτων είναι η πιο ανησυχητική που έχει καταγραφεί μετά τη διετία 2007-2008 και οι περισσότερες αγορές αναμένουν πτώση των τιμών που μπορεί να φθάσει έως και το 15% με 20%.
Οι τιμές των κατοικιών υποχωρούν και στις ΗΠΑ, αφού πρώτα εκτοξεύθηκαν στη διάρκεια της πανδημίας καταγράφοντας τη μεγαλύτερη άνοδο από τη δεκαετία του 1970 και μετά. Οικονομολόγοι της Goldman Sachs προβλέπουν πως μέχρι τον Μάρτιο του 2024 θα σημειώσουν πτώση από 5% έως 10% σε σύγκριση με τα υψηλά επίπεδα που κατέγραψαν τον Ιούνιο. Ο Ενρίκε Μαρτίνεζ Γκαρσία, οικονομολόγος της Federal Reserve του Ντάλας, εξέφρασε προσφάτως μια ακόμη απαισιόδοξη εκτίμηση, πως στις ΗΠΑ επίκειται πτώση των τιμών των ακινήτων έως και κατά 20%. Οσον αφορά άλλωστε τη δεύτερη οικονομία στον κόσμο, την Κίνα, που εδώ και μήνες πλήττεται από μια βαθύτατη κρίση στην αγορά ακινήτων, οι τιμές των κατοικιών βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση, καθώς έχουν μειωθεί κατά 43% φέτος.
Και βέβαια την ίδια στιγμή σημειώνουν πτώση και οι πωλήσεις κατοικιών, καθώς οι τράπεζες είναι πλέον πολύ προσεκτικές στις χορηγήσεις πιστώσεων, ενώ οι επίδοξοι αγοραστές κατοικιών καθυστερούν τις αγορές υπό τον φόβο περαιτέρω αύξησης του κόστους δανεισμού και μιας περαιτέρω επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης. Στη Βρετανία, για παράδειγμα, τον Σεπτέμβριο οι πωλήσεις κατοικιών ήταν μειωμένες κατά 32% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία. Επίσης, δημοσκόπηση που έγινε τον Οκτώβριο κατέδειξε ότι οι εκδηλώσεις ενδιαφέροντος από επίδοξους αγοραστές υποχώρησαν για έκτο συναπτό μήνα και βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδα από το 2008, αν βέβαια εξαιρεθούν οι πρώτοι μήνες του 2020, όταν η αγορά ήταν κλειστή εξαιτίας της πανδημίας. Στις ΗΠΑ, επίσης, οι πωλήσεις παλαιών κατοικιών ήταν μειωμένες κατά 28% τον Οκτώβριο σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους, για ένατο συναπτό μήνα.
kathimerini
