Οι αθρόες προσλήψεις στην κρατική εταιρεία συντήρησης σιδηροδρομικού τροχαίου υλικού (ΕΕΣΣΤΥ) από την ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, κατά τη διετία 2016-2017, αναζητούν πλέον τον αποδέκτη του λογαριασμού ύψους 6,3 εκατ. ευρώ. Μέχρι στιγμής φαίνεται να τον πληρώνει το σύνηθες υποζύγιο, ο Ελληνας φορολογούμενος, αλλά μάλλον υπάρχουν ακόμη πολλές ανοικτές πληγές. Η αρχή έγινε κάπου στα μέσα του 2016. Η διοίκηση της ΕΕΣΣΤΥ, με τις ευλογίες του υπουργού Υποδομών Χρήστου Σπίρτζη, προσλαμβάνει αφειδώς νέο προσωπικό αποκλειστικά με συμβάσεις έργου. Πάνω από 400 άτομα αναλαμβάνουν έργο, υπερδιπλασιάζοντας έτσι το προσωπικό της κρατικής επιχείρησης.

Το χρονικό της υπόθεσης

Η ΕΕΣΣΤΥ ωστόσο είναι προς ιδιωτικοποίηση και ο μοναδικός μέτοχός της είναι το ΤΑΙΠΕΔ. Συνεπώς, η ίδια δεν διαθέτει την απαραίτητη χρηματοδότηση να καλύψει τη δαπάνη των συμβάσεων εργασίας που υπογράφει.

Ετσι, αποφασίζει να ενεργοποιήσει τη διαδικασία «ανάταξης» του τροχαίου σιδηροδρομικού υλικού, η οποία προβλέπεται στις συμβάσεις συντήρησης που έχουν υπογράψει μεταξύ τους οι ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ΕΕΣΣΤΥ και ΓΑΙΑΟΣΕ. Η ανάταξη είναι η βαριά συντήρηση των βαγονιών και των μηχανών που έχει αναλάβει να πραγματοποιήσει στο μέλλον η ΕΕΣΣΤΥ, για την οποία ωστόσο μέχρι τότε δεν υπάρχει σύμβαση εκτέλεσης.

Οι εργασίες για την περίοδο 1/1/2017 έως 31/8/2017 κοστολογούνται από την ΕΕΣΣΤΥ σε 5,1 εκατ. ευρώ και ο λογαριασμός αποστέλλεται στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Η τελευταία ωστόσο, καθώς δεν έχει εγκρίνει τις εργασίες, αρνείται να τον παραλάβει. Εξάλλου η ΤΡΑΙΝΟΣΕ πλέον έχει ιδιωτικοποιηθεί, με την έννοια ότι τον Ιανουάριο του 2017 έχει υπογραφεί η σύμβαση μεταβίβασης της εταιρείας στους Ιταλούς της Ferrovie dello Stato Italiano (FIS). Η μεταβίβαση ωστόσο των μετοχών δεν έχει συντελεστεί, αφού εκκρεμεί η πλήρωση των αιρέσεων της συμφωνίας.

Επιπλέον, η διοίκηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ βρίσκεται στα «μαχαίρια» με τη διοίκηση της ΕΕΣΣΤΥ. Η διοίκηση της πρώτης κατηγορεί συστηματικά τη διοίκηση της δεύτερης, ότι στην προσπάθειά της να καταστεί κερδοφόρος –και επομένως να μη χρειαστεί η ιδιωτικοποίησή της– τιμολογεί κατά το δοκούν και χωρίς να παράσχει καμία αναλυτική πληροφόρηση για τις εργασίες που εκτελεί. Ετσι, η ηγεσία του υπουργείου Υποδομών, μην μπορώντας πλέον να πιέσει την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, αρχίζει να πιέζει τη ΓΑΙΑΟΣΕ να «διευκολύνει» την ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Προτείνει δηλαδή τη μετακύλιση του κόστους της ΕΕΣΣΤΥ, μέσω της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, στη ΓΑΙΑΟΣΕ και το ποσό των 5,1 εκατ. ευρώ πλέον ΦΠΑ 1,22 εκατ. ευρώ να συμψηφιστεί με τα μισθώματα τροχαίου υλικού που παρέχει στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Η τελευταία συμφωνεί, αλλά η διοίκηση της ΓΑΙΑΟΣΕ δεν πείθεται εύκολα.

Μάλιστα, στη συνεδρίαση της 31ης Αυγούστου 2017, το Δ.Σ. της ΓΑΙΑΟΣΕ ομοφώνως αποφασίζει ότι η «πληρωμή των εργασιών εκτεταμένης συντήρησης “ιδιοπαραγωγής” που εκτελέστηκαν από την ΕΕΣΣΤΥ το α΄ εξάμηνο του 2017 είναι αναμφισβήτητα υποχρέωση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ». Παρά όμως την απόφαση αυτή, λίγες ημέρες αργότερα αποδέχεται το τιμολόγιο της ΤΡΑΙΝΟΣΕ με την αιτιολογία «μετακύλιση κόστους εργασιών ιδιοπαραγωγής Α΄ εξάμηνου και μηνών Ιουλίου - Αυγούστου 2017». Το ποσό δε των 5,1 εκατ. πλέον ΦΠΑ 1,22 εκατ. συμψηφίζεται με ισόποσες οφειλές της ΤΡΑΙΝΟΣΕ προς τη ΓΑΙΑΟΣΕ, σχετικές με τη μίσθωση τροχαίου υλικού.

Το ιδιωτικό συμφωνητικό

Επειδή όμως κανένας δεν είναι βέβαιος για το σύννομο της συναλλαγής, οι διευθύνοντες σύμβουλοι των τριών εταιρειών (ΓΑΙΑΟΣΕ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ΕΕΣΣΤΥ) στις 13 Σεπτεμβρίου 2017 υπογράφουν ιδιωτικό συμφωνητικό. Στο συμφωνητικό αυτό συνομολογείται η αποδοχή του τιμολογίου της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ενώ οι εργασίες που πραγματοποίησε η ΕΕΣΣΤΥ στο α΄ εξάμηνο του 2017 χαρακτηρίζονται «πρόδρομες» του πλαισίου εκτεταμένης συντήρησης που θα ακολουθήσει. Οι «πρόδρομες εργασίες», όπως αναφέρεται στο συμφωνητικό, «δεν θα εκτελεστούν στο πλαίσιο της εκτεταμένης συντήρησης που συμφωνήθηκε με τη σύμβαση συντήρησης, ενώ το κόστος αυτών θα αφαιρεθεί, ως ήδη καταβληθέν, από το οριστικό κόστος εκτεταμένης συντήρησης, όπως αυτό θα προσδιοριστεί...». Αξίζει να σημειωθεί ότι το συμφωνητικό αυτό υπογράφηκε μόλις μία ημέρα πριν ολοκληρωθεί η μεταβίβαση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στην FIS. Επίσης είναι ζητούμενο, αν ήταν σε γνώση του μοναδικού μετόχου των ΤΡΑΙΝΟΣΕ και ΕΕΣΣΤΥ, δηλαδή του ΤΑΙΠΕΔ.

Η υπογραφή όμως του ιδιωτικού συμφωνητικού φαίνεται να μη διασφαλίζει τον επικεφαλής της ΓΑΙΑΟΣΕ, Αθανάσιο Σχίζα. Ο τελευταίος, στις 8 Οκτωβρίου 2017, επανέρχεται και σε επιστολή του προς τον επικεφαλής της ΤΡΑΙΝΟΣΕ Φίλιππο Τσαλίδη αναφέρει ότι η εταιρεία του «δεν δύναται να αποδεχθεί οικονομική υποχρέωση που δεν προβλέπεται από τον νόμο ή σύμβαση».

Η έκθεση του ορκωτού

Εκτοτε, η υπόθεση φαίνεται να καταλαγιάζει για περίπου ένα χρόνο. Το πρόβλημα άρχισε να βγαίνει ξανά στην επιφάνεια το φθινόπωρο του 2018, όταν ο ορκωτός λογιστής της ΓΑΙΑΟΣΕ ξεκίνησε τη σύνταξη της έκθεσης ελέγχου επί των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων της εταιρείας για το έτος 2017. Ο ορκωτός λογιστής ζήτησε τις συμβάσεις από τις οποίες προέκυπτε η απαίτηση των 6,3 εκατ. ευρώ της ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Οπως διαπιστώνει όμως ο ίδιος «για την εν λόγω δαπάνη δεν τέθηκε στη διάθεσή μας σχετική απόφαση ανάθεσης αρμοδίου οργάνου της ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. πριν από την έναρξη των εργασιών, πρακτικά παραλαβής των εκτελεσθεισών εργασιών από αρμόδιες επιτροπές, καθώς και αναλυτική τιμολόγηση». Και συνεχίζει: «Μετά τα ανωτέρω και δεδομένου ότι άπτεται πολύπλοκων νομικών ζητημάτων που εκφεύγουν της αρμοδιότητάς μας, δεν είμαστε σε θέση να επιβεβαιώσουμε την πραγματοποίηση και τη νομιμότητα της εν λόγω δαπάνης...».

Η έκθεση αυτή του ορκωτού λογιστή παραμένει στα συρτάρια της ΓΑΙΑΟΣΕ και του υπερταμείου επί πολλούς μήνες. Το υπερταμείο, ως ο μοναδικός μέτοχος της ΓΑΙΑΟΣΕ, καίτοι διανύουμε τον δεύτερο μήνα του 2019, δεν έχει συγκαλέσει ακόμη την ετήσια τακτική Γ.Σ. των μετόχων της ΓΑΙΑΟΣΕ, ώστε να εγκρίνει τις οικονομικές καταστάσεις του 2017 και να απαλλάξει τη διοίκηση από τα πεπραγμένα της. Αντ’ αυτού συγκάλεσε στις 7 Φεβρουαρίου 2019 έκτακτη Γ.Σ. όπου «καρατόμησε» τη διοίκηση της ΓΑΙΑΟΣΕ. Σημειώνεται ότι, σε αντίθεση με τον Σεπτέμβριο του 2017, όπου σίγουρα το υπερταμείο δεν γνώριζε κάτι για την υπόθεση, αυτή τη φορά ήταν πλήρως ενήμερο για την υπόθεση. Ο πρώην πρόεδρος της ΓΑΙΑΟΣΕ Κων/νος Σταματάκης, ενόψει σύγκλησης της ετήσιας τακτικής Γ.Σ., το περασμένο φθινόπωρο παρέδωσε όλα τα σχετικά έγγραφα στον μέτοχό του. Ο κ. Σταματάκης μάλιστα εξέφρασε εγγράφως την αντίρρησή του στον συμψηφισμό του επίμαχου τιμολογίου.

Bαγγέλης Μανδραβέλης (Καθημερινή)