Ισως και πάνω από μισό εκατομμύριο εργαζόμενοι εκτιμάται ότι από την 1η Ιουνίου θα τεθούν σε καθεστώς ευέλικτης απασχόλησης, με το κράτος να επιδοτεί το 60% των απωλειών που θα έχουν οι μισθοί τους λόγω του μειωμένου ωραρίου. Το… αντίτιμο θα είναι η προστασία από την απόλυση, καθώς όποιος τεθεί υπό τη λειτουργία του μηχανισμού, που η κυβέρνηση ονόμασε «Συν-Εργασία», θα απαγορεύεται να απολυθεί.

Επίσης, θα είναι πλήρως ασφαλισμένος, καθώς οι εισφορές του θα υπολογισθούν στον αρχικό μισθό. Και θα καταβληθούν εξ ολοκλήρου από τον εργοδότη, επιμερίζοντας έτσι ένα μέρος του βάρους και στους επιχειρηματίες. Η σχετική νομοθετική ρύθμιση θα έπρεπε να τεθεί σε γνώση των εργοδοτών… χθες, καθώς χιλιάδες επιχειρήσεις καλούνται να προσαρμοστούν από την επόμενη κιόλας Δευτέρα, 1η Ιουνίου. Βασικό κριτήριο για την ένταξή τους στον μηχανισμό «Συν-Εργασία» είναι ο τζίρος, και για την ακρίβεια το πόσο μειωμένος είναι τους τελευταίους μήνες. Ζητούμενο παραμένει και το εάν τελικώς οι επιχειρήσεις που πληρούν το κριτήριο της μείωσης του τζίρου κατά 20% θα μπορούν να εντάξουν το σύνολο των εργαζομένων τους στο πρόγραμμα ή ένα μέρος αυτών. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, η τελική διάταξη να ορίζει ότι στο πρόγραμμα θα μπορεί μια επιχείρηση που έχει μειωμένο τζίρο κατά τους 2 με 3 τελευταίους μήνες (σε σύγκριση με τους τζίρους των 3 τελευταίων ετών) να εντάξει έως το 50% των εργαζομένων της με σχέση εργασίας πλήρους απασχόλησης. Στην πλειονότητά τους οι επιχειρήσεις, με αιχμή αυτές που πλήττονται περισσότερο και σταδιακά επανεκκινούν, θα μπορούν παράλληλα με το πρόγραμμα «Συν-Εργασία», που θα τρέξει για τους μήνες Ιούνιο - Σεπτέμβριο, να κάνουν χρήση και των άλλων δύο εργαλείων, της αναστολής συμβάσεων έως και του 100% του προσωπικού τους, καθώς και του μέτρου για προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας – ήτοι μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση με διευθυντικό δικαίωμα και χωρίς κρατική επιχορήγηση, για τουλάχιστον το 50% του προσωπικού τους.

Το τρίπτυχο αυτό των μέτρων, σύμφωνα με τον κυβερνητικό σχεδιασμό, θα συντείνει στην προσπάθεια περιορισμού των δραματικών συνεπειών της πανδημίας στην απασχόληση. Ανάλογα βεβαίως με το πώς θα χρησιμοποιηθούν, μπορεί και να αποτελέσουν την κερκόπορτα για πρακτικές που στρεβλώνουν τον υγιή ανταγωνισμό, δημιουργούν συνθήκες φτωχοποίησης των εργαζομένων και οδηγούν σε δραματική αύξηση των απολύσεων και της ανεργίας, έχοντας στην πράξη τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα από τα επιδιωκόμενα. Οπως, για παράδειγμα, επισημαίνουν μιλώντας στην «Κ» έγκριτοι νομικοί αλλά και συνδικαλιστές, το πώς μια επιχείρηση θα επιλέξει να κάνει χρήση του ενός ή του άλλου μέτρου, παράλληλα με το ποιους εργαζομένους θα βάλει σε αναστολή συμβάσεων, ποιους θα επιλέξει να θέσει ως προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας χωρίς καμία κρατική στήριξη και ποιους θα θέσει υπό την ομπρέλα του συνεργατικού προγράμματος, αναμένεται να αποτελέσει στο αμέσως επόμενο διάστημα σημαντικό σημείο τριβής.

Να σημειωθεί ότι, ανάλογα με το εργαλείο, διαφοροποιούνται και οι δεσμεύσεις των επιχειρήσεων ως προς το μεγάλο ζητούμενο, την προστασία των εργαζομένων από τις απολύσεις. Ετσι, για παράδειγμα, στο πρόγραμμα «Συν-Εργασία» θα προστατεύονται μόνο όσοι εργαζόμενοι ενταχθούν σε αυτό και για όσο διάστημα αυτό ισχύει. Στην περίπτωση της παράτασης των αναστολών στις συμβάσεις, ο εργοδότης υποχρεώνεται να μην προχωρήσει σε μείωση προσωπικού κατά τη διάρκεια των αναστολών αλλά και 45 ημέρες μετά. Αντίθετα, εάν κάποιος δεν προχωρήσει στην παράταση των αναστολών, δεν έχει καμία δέσμευση ως προς τις απολύσεις, εκτός βέβαια αυτών που ισχύουν ούτως ή άλλως στο εργατικό δίκαιο (ομαδικές απολύσεις κ.λπ.).

Τέλος, εφόσον κάποιος εργοδότης επιλέξει τη λύση του προσωπικού ασφαλούς λειτουργίας, δεν μπορεί να προχωρήσει σε απολύσεις για όσο διάστημα τουλάχιστον το 50% του προσωπικού του εργάζεται με καθεστώς μερικής ή εκ περιτροπής εργασίας.​​​​​​

Χωρίς απώλειες όσοι αμείβονται με τον κατώτατο μισθό

Οσο υψηλότερος είναι ο μισθός κάποιου εργαζομένου που θα τεθεί στο πρόγραμμα «Συν-Εργασία» τόσο μεγαλύτερες θα είναι και οι απώλειες που έχει, με το κράτος να δεσμεύεται ότι θα καλύψει από το 60% έως και το 100% των απωλειών.

Το 100% προστατεύεται στην περίπτωση που ο εργαζόμενος λαμβάνει τον κατώτατο μισθό των 650 ευρώ. Αυτό σημαίνει πως αν το ποσό που θα λάβει καθαρά στην τσέπη του ο μισθωτός, μετά την αμοιβή από τον εργοδότη και τη συμμετοχή του κράτους, είναι κάτω από το ύψος του κατώτατου μισθού, που αντιστοιχεί σε 555 ευρώ καθαρά, τότε το κράτος θα καλύψει τη διαφορά.

Για μεικτούς μισθούς κοντά στα 700 ευρώ, η απώλεια για τον εργαζόμενο εκτιμάται περίπου στο 7,5%, ενώ για υψηλότερα ποσά, κοντά στα 1.200 ευρώ, η απώλεια εκτιμάται σε 16%.

Προσοχή όμως, γιατί στους παραπάνω υπολογισμούς λαμβάνονται υπόψη τόσο οι φόροι στα νέα μειωμένα ποσά όσο και οι ασφαλιστικές εισφορές –εργοδοτικές και εργατικές– οι οποίες θα υπολογίζονται στο ύψος του ονομαστικού μισθού, ως είχε πριν από τη μείωση, και θα καλύπτονται από τον εργοδότη. ετσι, στην τσέπη, η μείωση θα φθάνει το 20%. Αντίστοιχα, μετά και τις μειώσεις των εισφορών, το όφελος για τους εργοδότες εκτιμάται στο 33%.

Δηλώσεις για παράταση αναστολής συμβάσεων

Οι συνεχείς ανατροπές στα εργασιακά, και κατά συνέπεια στις υποχρεώσεις των επιχειρήσεων έναντι του Δημοσίου όσον αφορά τις δηλώσεις προσωπικού, μισθοδοσίας και εν γένει την εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας, έχουν φέρει το τελευταίο τρίμηνο στα όριά τους λογιστές και φοροτεχνικούς. Με αλλεπάλληλες υπουργικές αποφάσεις και εγκυκλίους, τα συναρμόδια υπουργεία Εργασίας και Οικονομικών διαφοροποιούν συνεχώς τις υποχρεώσεις. Συγκεκριμένα, από την Παρασκευή 22/5/2020 έως και την επόμενη Κυριακή 31/5/2020 οι επιχειρήσεις - εργοδότες που δεν θα επαναλειτουργήσουν με εντολή δημόσιας αρχής κατά τον μήνα Μάιο 2020 θα πρέπει να υποβάλουν υπεύθυνες δηλώσεις για παρατάσεις αναστολής συμβάσεων εργασίας. Προσοχή όμως, για ορισμένους ΚΑΔ, και συγκεκριμένα για όσες επιχειρήσεις προέβησαν σε αναδρομική τροποποίηση ενεργού ΚΑΔ, οι αιτήσεις θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί έως την Παρασκευή 28/5/2020. Αντιστοίχως, εργαζόμενοι με «παγωμένες» συμβάσεις που επιθυμούν να αλλάξουν στοιχεία ΙΒΑΝ ή μισθώματος κύριας κατοικίας πρέπει να υποβάλουν αιτήσεις έως τη Δευτέρα 1/6/2020. Ομοίως και όσοι, ενώ οι συμβάσεις τους τελούν σε αναστολή, δεν υπέβαλαν αρχικά αιτήσεις ή στις αιτήσεις τους υπήρχαν λάθη, με αποτέλεσμα να μην λάβουν την ειδική αποζημίωση των 800 ευρώ. Τέλος, έως τις 31/5/2020 μπορούν να υποβάλουν υπεύθυνες δηλώσεις οι εργαζόμενοι με παράλληλη απασχόληση.

Δώρο Πάσχα

Με νέα κοινή υπουργική απόφαση, το οικονομικό επιτελείο ενημερώνει επίσης τους εργοδότες ότι το δώρο Πάσχα θα πρέπει να καταβληθεί στους εργαζομένους το αργότερο έως τις 30 Ιουνίου 2020, εξ ολοκλήρου από τους ίδιους. Στη συνέχεια, και εφόσον δηλωθεί από τα λογιστήρια των επιχειρήσεων σε ειδικό έντυπο του συστήματος «Εργάνη», θα πιστωθεί από το Δημόσιο, και δη από το υπουργείο Εργασίας, στους λογαριασμούς των εργοδοτών το ποσό που αντιστοιχεί στην κρατική συμμετοχή για το διάστημα που οι συμβάσεις των μισθωτών είχαν τεθεί σε αναστολή. Αντιστοίχως, οι εργοδότες αποδίδουν και το σύνολο των οφειλόμενων εισφορών για το σύνολο του δώρου Πάσχα. Μάλιστα, έως τις 10 Ιουλίου οι εργοδότες θα πρέπει να υποβάλουν διακριτή αναλυτική περιοδική δήλωση (ΑΠΔ) για το δώρο Πάσχα, καταχωρίζοντας σε ξεχωριστούς κωδικούς τα ποσά του επιδόματος που βαρύνουν τον εργοδότη και τον κρατικό προϋπολογισμό.

Αλλαγές εκτιμάται ότι επέρχονται και στο θέμα της θερινής άδειας των εργαζομένων, κυρίως λόγω της εκτεταμένης χρήσης του μέτρου της άδειας ειδικού σκοπού από χιλιάδες εργαζόμενους γονείς. Με εγκύκλιό του το υπουργείο Εργασίας σημειώνει ότι οι εργαζόμενοι μπορούν να κάνουν χρήση της καλοκαιρινής άδειάς τους ακόμη κι αν δεν υπολείπονται 12 εργάσιμες για όσους απασχολούνται 6ήμερο και 10 εργάσιμες για όσους απασχολούνται 5νθήμερο. Υπενθυμίζεται ότι η άδεια ειδικού σκοπού εφαρμόστηκε σε κυκλικώς επαναλαμβανόμενα 4ήμερα, με χρήση 1 ημέρας κανονικής άδειας για κάθε 3 ημέρες άδειας ειδικού σκοπού. 

Ρούλα Σαλούρου Καθημερινή