Mπορεί η πανδημία να καθήλωσε τα αεροπλάνα παγκοσμίως και να άλλαξε άρδην το τοπίο σε ότι αφορά τα επαγγελματικά ταξίδια, ωστόσο ο Οκτώβριος φαίνεται να σηματοδοτεί την σταδιακή επαναφορά σε μία νέα κανονικότητα, τουλάχιστον σε ότι αφορά τις μετακινήσεις στελεχών από συγκεκριμένους κλάδους και σε συγκεκριμένες γεωγραφικές ζώνες.

Σύμφωνα με την Διεθνή Ομοσπονδία Αεροπορικών Μεταφορών (International Air Trasport Association), οι παγκόσμιες αεροπορικές μετακινήσεις βρίσκονται σε μία σταθερή ανοδική τροχιά από την δεκαετία του ’70 κι έπειτα, παρά τις αυξομειώσεις που παρατηρούνται ανά τακτά διαστήματα. Η Ομοσπονδία εκτιμά ότι συνήθως απαιτούνται περί τα πέντε έτη για την επάνοδο της αεροπορικής κίνησης σε φυσιολογικά επίπεδα, μετά από κάθε κρίση. Αυτό συνέβη μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001 αλλά και μετά την πρόσφατη οικονομική κρίση του 2007-08, ενώ το πλήγμα στην αεροπορική βιομηχανία δείχνει εξίσου οξύ και στην φάση της φετινής πανδημίας του covid-19. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Επαγγελματικών Ταξιδιών (Global Business Travel Association), οι απώλειες στις δαπάνες που σχετίζονται με τα επαγγελματικά ταξίδια αναμένεται να υπερβούν τα 2 τρις δολάρια παγκοσμίως το 2020, ενώ οι προοπτικές είναι δυσχερείς και για το 2021, δεδομένου ότι μόλις το 10% των εταιρειών που συμμετείχαν σε πρόσφατη έρευνα δήλωσε ότι σχεδιάζει να εγκρίνει κάποιες αεροπορικές μετακινήσεις μέσα στο επόμενο τρίμηνο.

Την ίδια στιγμή, η εφαρμογή τηλεδιάσκεψης Zoom κατέγραψε διπλάδια έσοδα φέτος σε σχέση με πέρσι, ενώ και οι ισοδύναμες εφαρμογές Webex και Teams των εταιρειών Cisco και Microsoft αντίστοιχα υπερδιπλασίασαν τον τζίρο τους, προσφέροντας λύσεις για τα στελέχη εν μέσω πανδημίας. 

Με βάση αυτά τα δεδομένα, αναλυτές της αγοράς εκτιμούν ότι ένα ποσοστό 15% - 25% των εσόδων που σχετίζονται με τα επαγγελματικά ταξίδια δύναται να χαθεί για πάντα. Είναι χαρακτηριστικό δε ότι το 40% των εσόδων που προκύπτουν για τις μεγάλες αλυσίδες ξενοδοχείων αλλά και για μεγάλο μέρος δρομολογίων των μεγάλων αεροπορικών εταιρειών προκύπτει χάριν στα επαγγελματικά ταξίδια των στελεχών επιχειρήσεων, οι οποίοι με την σειρά τους αποτελούν μόλις το 15% του συνόλου των επιβατών αεροπλάνων… 

Η ειδοποιός διαφορά ωστόσο σήμερα αφορά ειδικότερα στον ιατροφαρμακευτικό κλάδο και δη τις εταιρείες εκείνες που εργάζονται επάνω στην έρευνα για την εύρεση του εμβολίου εναντίον του covid-19. Στελέχη του κλάδου που συμμετείχαν σε πρόσφατη έρευνα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ ανέφεραν ότι έχουν προγραμματισμένα κάποια ταξίδια μέσα στον Οκτώβριο, σε συγκεκριμένες ωστόσο χώρες που έχουν ουσιαστικά προεγκριθεί ως σχετικά ασφαλείς -κυρίως στην ευρωπαϊκή ήπειρο- και για τις οποίες δεν απαιτείται η παραμονή σε καραντίνα.

Μάλιστα, για την καλύτερη εξυπηρέτηση των συγκεκριμένων στελεχών αρκετές εταιρείες έχουν στραφεί ακόμη και στην ενοικίαση ιδιωτικών τζετ ώστε να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη μετακίνηση τους, όπου αυτό είναι αναγκαίο. Για τα στελέχη αυτά, η διά ζώσης επαφή δεν μπορεί να υποκατασταθεί από τις τηλεδιασκέψεις μέσω Διαδικτύου, από τις οποίες φαίνεται να προκύπτει επιπροσθέτως και μια ιδιάζουσα κόπωση που σχετίζεται με τα κενά της επικοινωνίας που δημιουργεί η έλλειψη προσωπικής επαφής.

Από κοινού με τον κλάδο των Επιστημών με επίκεντρο τον άνθρωπο, αναλυτές του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ υπογραμμίζουν την επιδίωξη και της ταξιδιωτικής βιομηχανίας να σπάσει τους περιορισμούς και να ανοίξει εκ νέου ταξιδιωτικές οδούς, όπου αυτό είναι ασφαλώς εφικτό. Στο πλαίσιο αυτό, τα ταξίδια εντός της γηραιάς ηπείρου αλλά και μεταξύ ευρωπαϊκών χωρών και περιοχών της Μέσης Ανατολής αλλά και της Ασίας φαίνεται να κερδίζουν έδαφος ως προς την προοπτική μίας μερικής έστω επανόδου μέσα στο 2021.

Σε αντιδιαστολή, η ανάκαμψη φαίνεται να αργεί πολύ ακόμη για την αμερικανική ήπειρο, συνέπεια της επιβαρυμένης επιδημιολογικής εικόνας τόσο στην Βόρεια όσο και στη Νότια Αμερική. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Απρίλιο, η πτώση στην πληρότητα των αμερικανικών αερογραμμών άγγιξε το 70%, κάμψη τετραπλάσια σε σχέση με την περίοδο μετά την 11η Σεπτεμβρίου και σχεδόν εξαπλάσια συγκριτικά με την ύφεση της διετίας 2008-09.

Η Ευρώπη η μεγαλύτερη αγορά για τα επαγγελματικά ταξίδια

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Επαγγελματικών Ταξιδιών, η Ευρώπη συνιστά την μεγαλύτερη αγορά για τα επαγγελματικά ταξίδια, με τις σχετικές δαπάνες για φέτος να εκτιμώνται -προ πανδημίας- λίγο κάτω από τα 1,5 τρις δολάρια. Ακολουθεί η περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, με εκτιμώμενες δαπάνες 500 δισ δολαρίων και η Βόρεια Αμερική, με δαπάνες περί τα 230 δισ δολάρια. 

Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι και προ δεκαπενταετίας, με την ανάδυση του γρήγορου Ίντερνετ, οι Κασσάνδρες έσπευδαν να ξεγράψουν τον ταξιδιωτικό κλάδο στην βάση της υπερ-εξάρτησής του από τις μετακινήσεις στελεχών για επαγγελματικούς λόγους. Αντιστρόφως, ο αυξημένος ρόλος των προσωπικών σχέσεων σε μία οικονομία που βασίζεται στις υπηρεσίες κατέστησε τις μετακινήσεις αναπόσπαστο κομμάτι της επιχειρησιακής κουλτούρας.

Ενθαρρυντικό είναι τέλος το γεγονός ότι, σύμφωνα με την McKinsey, η Κίνα είχε επανέλθει στο 70% της μέσης αεροπορικής κίνησης ήδη από τον Ιούνιο, ενώ χώρες όπως η Μαλαισία και η Σιγκαπούρη εξετάζουν την προοπτική δημιουργίας “ασφαλών διαδρόμων” αποκλειστικά για όσους ταξιδεύουν για επαγγελματικούς λόγους, κάνοντας επί της ουσίας πράξη τη “νέα κανονικότητα”. 

Μαίρη Λεμπέση businessdaily.gr