Προς ένα ευμέγεθες υπερπλεόνασμα δείχνουν τα στοιχεία εκτέλεσης προϋπολογισμού του 9μήνου Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου ότι βαδίζουμε και φέτος, ανοίγοντας τον δρόμο στην κυβέρνηση να προχωρήσει σε μέτρα ελάφρυνσης των κοινωνικά ασθενέστερων, όπως είπε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, αλλά και σε ένα «μέρισμα» για τις επιχειρήσεις, που θα αφορά την εφάπαξ ελάφρυνσή τους από φορολογία εισοδήματος.

Το «μέρισμα» στις επιχειρήσεις εκτιμάται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού στα 138 εκατ. ευρώ, αλλά σύμφωνα με πηγές, εφόσον το υπερπλεόνασμα υπερβεί τις εκτιμήσεις του ίδιου προσχεδίου για 346 εκατ. ευρώ, μπορεί να διαμορφωθεί σε υψηλότερο επίπεδο. Αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών που ρωτήθηκε χθες σχετικώς δεν θέλησε να διευκρινίσει ποια μορφή θα έχει αυτή η εφάπαξ ελάφρυνση. Ωστόσο, πηγές αναφέρουν ως πιθανή μια ελάφρυνση στο μέτωπο της προκαταβολής φόρου και συγκεκριμένα μιλούν για επανεκκαθάριση της προκαταβολής φόρου. 

Ετσι, η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να ισορροπήσει την κοινωνική με την αναπτυξιακή διάσταση στη διανομή του φετινού υπερπλεονάσματος. Το πρωτογενές πλεόνασμα του 9μήνου, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, ήταν σχεδόν τριπλάσιο από τον στόχο, 4,4 δισ. ευρώ έναντι 1,4 δισ. ευρώ, και σημαντικά υψηλότερο από το αντίστοιχο του 2018 (2,5 δισ. ευρώ), όταν ο προϋπολογισμός έκλεισε με πρωτογενές πλεόνασμα 4,3% του ΑΕΠ.

Ακόμη, βεβαίως, τα στοιχεία είναι προσωρινά και αφορούν τον κρατικό προϋπολογισμό και όχι τη γενική κυβέρνηση, για την οποία τίθεται ο στόχος του 3,5% του ΑΕΠ, αλλά αποτελούν ασφαλώς μια ένδειξη για το μέγεθος του αναμενόμενου υπερπλεονάσματος.

Ιδιαίτερα ενθαρρυντικό για την κυβέρνηση είναι το γεγονός ότι ειδικώς τα φορολογικά έσοδα υπερέβησαν τον στόχο κατά 616 εκατ. ευρώ το 9μηνο και κατά 193 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο, επιβεβαιώνοντας την πορεία ανάκαμψης που σημειώνουν από τον Ιούλιο.

Χάρη σε αυτή την πορεία, άλλωστε, ανετράπησαν οι προηγούμενες εκτιμήσεις για δημοσιονομικό κενό και προέκυψε η εκτίμηση για υπέρβαση του στόχου του 3,5% του ΑΕΠ το 2019. Ο Σεπτέμβριος ήταν κρίσιμος μήνας, καθώς ήταν βαρύς φορολογικά, αφού πληρωνόταν ο ΕΝΦΙΑ και η δεύτερη δόση του φόρου εισοδήματος. Μάλιστα, ο ΕΝΦΙΑ ήταν φέτος μειωμένος μεσοσταθμικά κατά 22%. Εφόσον η πορεία αυτή επιβεβαιωθεί και τον Οκτώβριο, ισχυροποιούνται τα επιχειρήματα της κυβέρνησης για αύξηση των φορολογικών εσόδων τον επόμενο χρόνο, κάτι που θα συμβάλει στη μείωση της όποιας διαφοράς με τους θεσμούς απομείνει στην εκτίμηση για το 2020.

Πάντως, αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών δήλωνε από χθες αισιόδοξος ότι δεν θα χρειαστεί άλλη επικοινωνία με τους θεσμούς για το θέμα, καθώς η διαφορά των δύο πλευρών στις εκτιμήσεις για τον επόμενο χρόνο έχει ουσιαστικά εκλείψει.

Εκτός από την καλύτερη από την αναμενόμενη πορεία των φορολογικών εσόδων, στη σύγκλιση των μεγεθών, με βάση τις εκτιμήσεις των δύο πλευρών, συνέβαλε και η ικανοποιητική για την ελληνική πλευρά πορεία της ρύθμισης των 120 δόσεων, που της επέτρεψε να εγγράψει στον προϋπολογισμό του 2020 πρόσθετα έσοδα 300 εκατ. ευρώ, καθώς και η νομοθετική ρύθμιση για το διαδικτυακό στοίχημα, που πρόσθεσε μια επιπλέον πηγή εσόδων. Από την άλλη, η κυβέρνηση αναθεώρησε προς τα κάτω την πρόβλεψή της για αύξηση των εσόδων από την επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και από τις εξοικονομήσεις από την επισκόπηση δαπανών.

Το προσχέδιο του προϋπολογισμού, με τις ανωτέρω τροποποιήσεις, υπέβαλε χθες η κυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.

Αμετάβλητη παρέμεινε η πρόβλεψή της για ρυθμό ανάπτυξης 2,8% μετά τα μέτρα Μητσοτάκη, παρά τις μετριοπαθέστερες εκτιμήσεις των θεσμών (το ΔΝΤ προέβλεψε χθες 2,2% για το 2020, βλ. παραπλεύρως).

Το αρνητικό στοιχείο σε ό,τι αφορά την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2019, είναι η μεγάλη υστέρηση των εσόδων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων: Περιορίστηκαν στο 1,5 δισ. ευρώ, στο ίδιο επίπεδο με το 2018, έναντι στόχου για 2,3 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας υστέρηση 796 εκατ. ευρώ. Το ΠΔΕ υποεκτελείται στο 9μηνο κατά 542 εκατ. ευρώ και βαδίζει προς υποεκτέλεση έως το τέλος του έτους κατά 600 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού.

Σύντομα, εξάλλου, αναμένεται να εκδοθεί η κοινή υπουργική απόφαση για το επίδομα του πετρελαίου  θέρμανσης, που θα είναι φέτος αυξημένο (67 αντί των 57,5 δισ. ευρώ) και θα δοθεί σχεδόν στο σύνολό του εξαρχής, εντός του έτους.

Ειρήνη Χρυσολωρά Καθημερινή