Μείωση κατά 0,9% σε σχέση µε το α΄ τρίµηνο του 2024 και 3,1% σε ετήσια βάση παρουσίασε το β΄ τρίµηνο του έτους το ενήµερο χαρτοφυλάκιο των στεγαστικών δανείων των τεσσάρων συστηµικών τραπεζών, αποτέλεσµα των υψηλών αποπληρωµών που ξεπέρασαν τις νέες εκταµιεύσεις δανείων. Σύµφωνα µε τα σχετικά στοιχεία, το ενήµερο χαρτοφυλάκιο των τραπεζών µειώθηκε στα 25,5 δισ. ευρώ από 25,7 δισ. ευρώ στο τέλος του α΄ τριµήνου του 2024 και από 27,7 δισ. ευρώ το β΄ τρίµηνο του 2023. Η µείωση του χαρτοφυλακίου είναι οριζόντια για όλες τις τράπεζες, παρά την ώθηση που έδωσε το πρόγραµµα «Σπίτι µου», µε το χαρτοφυλάκιο της Alpha Bank να διαµορφώνεται στα 5,75 δισ., της Eurobank στα 7,16 δισ., της Εθνικής Τράπεζας στα 6,47 δισ. και της Τράπεζας Πειραιώς στα 6,13 δισ. ευρώ.

Η απόκτηση ακινήτου µέσω δανεισµού αποτελεί µικρό µόλις µέρος των αγοραπωλησιών που καταγράφονται στη χώρα, το σύνολο των οποίων το 2023 ανήλθε στις 174.475 ακίνητα, έναντι 144.053 το 2022 (αύξηση κατά 21,1%). Το ίδιο διάστηµα οι δανειακές συµβάσεις για την αγορά ή την ανέγερση κατοικίας ανήλθαν στις 14.621 και οι νέες εκταµιεύσεις στο 1 δισ. ευρώ.

Με βάση στοιχεία από τις τράπεζες για το α΄ εξάµηνο του 2024 οι νέες εκταµιεύσεις ανήλθαν στα 550 εκατ. ευρώ, ενώ άλλα 380 εκατ. ευρώ εκταµιεύτηκαν µέσω του προγράµµατος «Σπίτι µου». Πρόκειται για αιτήσεις που είχαν εγκριθεί ήδη από το 2023, ανεβάζοντας τις συνολικές εκταµιεύσεις του α΄ εξαµήνου στα 930 εκατ. ευρώ. Χωρίς ωστόσο τις εκταµιεύσεις του προγράµµατος «Σπίτι µου», τα νέα δάνεια που εκταµίευσαν οι τράπεζες το α΄ εξάµηνο είναι οριακά µειωµένα σε σχέση µε το α΄ εξάµηνο του 2023, όταν οι νέες εκταµιεύσεις είχαν φτάσει τα 570 εκατ. ευρώ.

Οπως έχει γράψει η «Κ», αρµόδια στελέχη αποδίδουν τη χαµηλή ζήτηση στις προσδοκίες που έχουν δηµιουργήσει οι κυβερνητικές ανακοινώσεις για επέκταση του προγράµµατος «Σπίτι µου», καθώς σηµαντική µερίδα των δυνητικών νέων αγοραστών αναµένει τα χαρακτηριστικά του νέου προγράµµατος προκειµένου να δει εάν επωφελείται από την επιδότηση και να λάβει τις οριστικές αποφάσεις. Ο βασικότερος ανασχετικός παράγοντας είναι ωστόσο η άνοδος των τιµών των κατοικιών, που σύµφωνα µε τα στοιχεία της ΤΤΕ αυξήθηκαν κατά 10,4% σε ετήσια βάση. Η άνοδος αυτή προστίθεται στην αύξηση κατά 13,8% που καταγράφηκε το 2023, φέρνοντας τις τιµές των κατοικιών κατά µόλις 4,1% χαµηλότερα από το ιστορικό υψηλό που είχε καταγραφεί πριν από τη δηµοσιονοµική κρίση του 2008. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε σχέση µε την κατώτατη τιµή που είχε καταγραφεί το γ΄ τρίµηνο του 2017, οι τιµές είναι αυξηµένες κατά 66,4%.

Σε µια προσπάθεια να κινητοποιήσουν το ενδιαφέρον των υποψήφιων αγοραστών για την αγορά στέγης, οι τράπεζες προωθούν ειδικά προγράµµατα για νέους έως 40 ετών ή µεγαλύτερες ηλικίες, µε γρήγορες διαδικασίες προέγκρισης, προνοµιακά επιτόκια και προσφορές σε σχέση µε τα έξοδα δανείου, όπως τα έξοδα έγκρισης φακέλου ή την εφάπαξ δαπάνη του νοµικού και τεχνικού ελέγχου και έξτρα ρευστότητα µέσω καταναλωτικών δανείων για την κάλυψη των αναγκών εγκατάστασης. Τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων µε έµφαση τα σταθερά ξεκινούν από 2,50% για διάρκεια 3 ετών και φθάνουν έως και το 4,90% για µεγάλη σταθερή διάρκεια, έως και 30 χρόνια, ενσωµατώνοντας την προοπτική µείωσης των επιτοκίων. Τα σταθερά επιτόκια ανταγωνίζονται τα κυµαινόµενα επιτόκια, που παρότι ακολουθούν επίσης πτωτική πορεία λόγω υποχώρησης του euribor που διαµορφώνεται σήµερα στο 3,5%, επιβαρύνονται µε µέσο περιθώριο spread κοντά στο 2%.

Ευγενία Τζώρτζη, Καθημερινή