Aπό την ημέρα που αναγνωρίστηκε η φέτα ως προϊόν με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) μέχρι σήμερα, αποτελεί αντικείμενο μεγάλων εμπορικών συγκρούσεων σε διεθνές επίπεδο, αφού είναι ισχυρό εμπορικό όνομα.

Σήμερα υπάρχουν περισσότερες από 3.500 προστατευόμενες ονομασίες εκ των οποίων πάνω από 300 τυροκομικά προϊόντα ανάμεσά τους και η ελληνική φέτα. Με δεδομένο ότι η ευρωπαϊκή αγορά είναι μια εύρωστη αγορά, αυτό σημαίνει χαμένους τζίρους για επίδοξους εξαγωγείς προς της ΕΕ. Μάλιστα, σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα της «WSJ», οι εταιρείες παραγωγής τροφίμων στις ΗΠΑ ανησυχούν και διαμαρτύρονται.

Για τη φέτα η χρησιμοποίηση του όρου εντός της αμερικανικής αγοράς και σε άλλες χώρες εκτός ΕΕ «ροκανίζει» εξαγωγές και αλλοιώνει την εικόνα του παραδοσιακού ελληνικού τυριού στο εξωτερικό. Σύμφωνα με επιχειρηματίες του κλάδου της τυροκομίας, σήμερα στις ΗΠΑ εξάγεται περίπου το 5%-6% του συνόλου των εξαγόμενων ποσοτήτων φέτας από την Ελλάδα και εάν δεν υπήρχε σύγχυση στους καταναλωτές η ζήτηση εκτιμάται ότι θα ήταν μεγαλύτερη δίνοντας σημαντικές προοπτικές στις ελληνικές τυροκομικές επιχειρήσεις στη μεγάλη αυτή αγορά.

Κάτι αντίστοιχο θα ισχύει και για άλλες χώρες εκτός της ΕΕ όπου μπορεί να χρησιμοποιείται η ονομασία φέτα. Με δεδομένο ότι έως το 2030 η παγκόσμια αγορά λευκού τυριού που χρησιμοποιεί την ονομασία φέτα, εκτός της ΕΕ, θα φτάσει τα 19 δισ. ευρώ από 11,5 δισ. ευρώ που ήταν το 2019 μπορεί κανείς να αναλογιστεί τις προοπτικές που υπάρχουν για τους έλληνες παραγωγούς που σήμερα κατέχουν ένα μικρό κομματάκι από το «βαρέλι». 

Η αναμέτρηση που υποβόσκει μεταξύ EE και ΗΠΑ για τα προστατευόμενα προϊόντα που διακινούνται εντός των τειχών της Γηραιάς Ηπείρου φέρνει και πάλι στο προσκήνιο τον πόλεμο μεταξύ του λευκού τυριού και της ελληνικής «Φέτας», καθώς δεν είναι μυστικό ότι μεγάλες επιχειρήσεις από την Αμερική, αλλά και άλλες χώρες, θα ήθελαν πολύ τα προϊόντα τους να βρίσκονται με αυτή την ονομασία στην ευρωπαϊκή αγορά χωρίς τους περιορισμούς που σήμερα τίθενται, εξαιτίας της κατοχύρωσης των Προϊόντων Ονομασίας Προέλευσης και των προϊόντων Γεωγραφικής Ενδειξης για ορισμένα τρόφιμα και ποτά.

Μόνο το 2022 οι εξαγωγές φέτας στην παγκόσμια αγορά ξεπέρασαν τα 605 εκατ. ευρώ σε αξία, από το σύνολο των 750 εκατ. ευρώ για όλα τα τυροκομικά προϊόντα, με πιο δυνατές αγορές εκείνες στις οποίες υπάρχουν ελληνικές κοινότητες όπως η Γερμανία, οι ΗΠΑ, η Αυστραλία, Σουηδία και Μ. Βρετανία. Μάλιστα, σύμφωνα με εκτιμήσεις, πέρυσι εξήχθη πάνω από το 65% των 127.000 τόνων που ήταν η συνολική παραγωγή και σε υψηλές τιμές. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι εξαγωγές στο 9μηνο του 2022 έφτασαν τους 71.877 τόνους, αυξημένες κατά 2,9% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2021.

Η Δανία, η Γερμανία και η Γαλλία ήταν οι πρώτες που έθεσαν το θέμα με την κατάθεση του φακέλου από την Ελλάδα το 1994 στην Ευρωπαϊκή Ενωση, που ζητούσε την αναγνώριση της φέτας ως ΠΟΠ. Ομως και μετά το 2002 όταν η «φέτα» καταχωρίστηκε πλέον στο μητρώο των Προϊόντων Ονομασίας Προέλευσης της ΕΕ συνέχισε να δέχεται «αμφισβητήσεις» και μόλις το 2022 εκδόθηκε δικαστική απόφαση η οποία βάζει τέλος σε αμφισβητήσεις και απαγορεύει τη χρήση της ονομασίας εντός της ΕΕ στην περίπτωση προϊόντων που δεν πληρούν τις προδιαγραφές παραγωγής που έχει ορίσει η Ευρωπαϊκή Ενωση.

Δήμητρα Σκούφου, ΤΑ ΝΕΑ