Στις δηµόσιες επενδύσεις ποντάρει η κυβέρνηση για να κρατήσει την ελληνική οικονοµία σε θετικό έδαφος το 2023 και να εξασφαλίσει υψηλότερες επιδόσεις από τον µέσο ευρωπαϊκό όρο, όπως προκύπτει από τον προϋπολογισµό του επόµενου έτους που κατατέθηκε χθες στη Βουλή. Μόνο το Ταµείο Ανάκαµψης συνεισφέρει 1,9 ποσοστιαίες µονάδες στην ανάπτυξη του 2023, που προβλέπεται να φθάσει το 1,8%.

Οι επενδύσεις συνολικά, δηµόσιες και ιδιωτικές, προβλέπεται να αυξηθούν το 2023 κατά 15,5% έναντι 10% φέτος. Ειδικά οι δηµόσιες επενδύσεις προβλέπεται να αγγίξουν τα 12 δισ. ευρώ, σηµειώνοντας ρεκόρ 10ετίας τουλάχιστον (βλ. πίνακα). Τα 8,3 δισ. ευρώ θα προέλθουν από το Πρόγραµµα ∆ηµοσίων Επενδύσεων, εθνικό και συγχρηµατοδοτούµενο και τα 3,6 δισ. ευρώ από το Ταµείο Ανάκαµψης. Σ’ αυτά πρέπει να προστεθούν άλλα 3,4 δισ. ευρώ που αντιστοιχούν σε δάνεια του Ταµείου Ανάκαµψης, ανεβάζοντας το συνολικό ποσό των προβλεπόµενων δηµοσίων πόρων για επενδύσεις σε 15,3 δισ. Επί της ουσίας, η ενίσχυση της επενδυτικής δυναµικής του ∆ηµοσίου το 2023 θα είναι µεγαλύτερη, καθώς τα προηγούµενα χρόνια ένα µέρος του Π∆Ε χρηµατοδοτούσε δράσεις αντιµετώπισης των συνεπειών της COVID-19, ενώ εφεξής αφορά σχεδόν αποκλειστικά επενδύσεις.

Τουρισµός

Εκτός από το στοίχηµα του Ταµείου Ανάκαµψης και των δηµοσίων επενδύσεων γενικότερα, η κυβέρνηση καλείται να κερδίσει και το στοίχηµα του τουρισµού, αφού ο προϋπολογισµός βασίζεται σε παραδοχή για αύξηση εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά 1%, που προϋποθέτει διατήρηση και το 2023 του 95% των τουριστικών εσόδων του 2019, έναντι 97,5% φέτος, περίπου 18 δισ. ευρώ. Με την ευρωπαϊκή οικονοµία σε στασιµότητα υπάρχουν ερωτηµατικά για την επίτευξη αυτής της επίδοσης.

Ο προβλεπόµενος ρυθµός ανάπτυξης 1,8% το 2023 συνιστά απότοµη προσγείωση από το 5,6% φέτος. Είναι όµως καλύτερο από το 1% των φθινοπωρινών προβλέψεων της Κοµισιόν για την Ελλάδα και σίγουρα καλύτερο από το 0,3% των ίδιων προβλέψεων για την οικονοµία της Ε.Ε. συνολικά.

Η κυβέρνηση συνέταξε έναν προϋπολογισµό µε το βλέµµα στραµµένο στους οίκους αξιολόγησης, από τους οποίους περιµένει να µη διαψεύσουν την προσδοκία ένταξης στην επενδυτική βαθµίδα το 2023. Ετσι, χρησιµοποίησε το όφελος από το υψηλότερο από το αναµενόµενο φετινό ΑΕΠ (5,6% έναντι 5,3% του προσχεδίου) για να µειώσει κατά τι το προβλεπόµενο πρωτογενές έλλειµµα στο 1,6% του ΑΕΠ, ενώ διατήρησε αµετάβλητο τον στόχο επιστροφής σε πρωτογενές πλεόνασµα 0,7% του ΑΕΠ το 2023 και δεν πρόσθεσε µέτρα στήριξης ή φοροελάφρυνσης σ’ εκείνα που είχαν ήδη εξαγγελθεί από τον πρωθυπουργό. Ακόµη και στο δυσµενές σενάριο που έχει συντάξει, µε χαµηλότερο ΑΕΠ κατά µία ποσοστιαία µονάδα, εξακολουθεί να προκύπτει πρωτογενές πλεόνασµα 0,3% του ΑΕΠ.

Εκλογική χρονιά

∆εδοµένου ότι το 2023 είναι εκλογική χρονιά, στην πράξη αναµένεται να προκύψουν πρόσθετες παροχές. Για τον σκοπό αυτό αναµένεται να χρησιµοποιηθεί ποσό περίπου 1 δισ. ευρώ, που προκύπτει από το αποθεµατικό για τη στήριξη των νοικοκυριών από την ενεργειακή κρίση, αλλά και από τη φορολόγηση των διυλιστηρίων, που θα τεθεί σε εφαρµογή µόλις ψηφιστεί ο σχετικός ευρωπαϊκός κανονισµός. Ειδικότερα, από το αποθεµατικό για τα τιµολόγια ρεύµατος, συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ, εκτιµάται ότι θα χρειαστούν µόνο τα 400 εκατ., εφόσον η τιµή του φυσικού αερίου διατηρηθεί στα 120 ευρώ η MWH και θα περισσέψουν άλλα 600 εκατ. ευρώ για άλλες παροχές. Αλλα 400 εκατ. ευρώ υπολογίζεται ότι θα προκύψουν από τη φορολόγηση των διυλιστηρίων.

Σηµειώνεται ότι οι δηµοσιονοµικές παρεµβάσεις για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων για την αντιµετώπιση της ενεργειακής κρίσης έφθασαν φέτος τα 10,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 4,8 δισ. ευρώ πλήρωσε ο προϋπολογισµός και 5,9 δισ. το Ταµείο Ενεργειακής Μετάβασης. Επιπλέον, 4,4 δισ. ευρώ ήταν το δηµοσιονοµικό κόστος για το 2022 για την αντιµετώπιση των συνεπειών της COVID-19. Για το 2023 το κέντρο βάρους µετατοπίζεται στην αντιµετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων στους οικογενειακούς προϋπολογισµούς, µε µέτρα 4,2 δισ. ευρώ (κατάργηση εισφοράς αλληλεγγύης στο δηµόσιο και ιδιωτικό τοµέα και τους συνταξιούχους, µονιµοποίηση της µείωσης ασφαλιστικών εισφορών, πρόγραµµα ανακαινίζω/εξοικονοµώ για νέους κ.ά., σύµφωνα µε τις πρωθυπουργικές εξαγγελίες).

Ακρίβεια

Ο πληθωρισµός θα είναι πράγµατι µεγάλο «αγκάθι», µε άγνωστη προοπτική. Σύµφωνα µε τον προϋπολογισµό προβλέπεται να φθάσει το 9,9% φέτος και να υποχωρήσει στο 5% το 2023, κάτι που σηµαίνει ότι στο τέλος του 2023 το κόστος ζωής θα είναι 15,5% υψηλότερο από το τέλος του 2021.

Η θετική παρενέργεια του πληθωρισµού αντανακλάται στο χρέος, που προβλέπεται να υποχωρήσει στο 159,3% του ΑΕΠ το 2023, από 168,9% φέτος και 194,5% το 2021. Σε απόλυτα µεγέθη, πάντως, το χρέος θα είναι 357 δισ. το 2023, έναντι 355 δισ. ευρώ το 2022 και 353,4 δισ. το 2021.

Ο υπουργός Οικονοµικών Χρήστος Σταϊκούρας και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονοµικών Θόδωρος Σκυλακάκης επισήµαναν, εξάλλου, σε δήλωσή τους στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισµού, τους κινδύνους και τις συνθήκες αβεβαιότητας που περιβάλλουν τις µακροοικονοµικές προβλέψεις. «Σ’ αυτό το πλαίσιο, βασικό όπλο της οικονοµικής άµυνας της χώρας είναι η συνετή δηµοσιονοµική διαχείριση», τόνισαν.

Ειρήνη Χρυσολωρά, Καθημερινή