Την επαναφορά του μαθηματικού τύπου, αλλά με τρόπο που να διασφαλίζει τη μη χειραγώγησή του και συνεπώς να ενισχύει τη διαφάνεια στα δημόσια έργα, προτείνουν οι εργοληπτικές οργανώσεις που εκπροσωπούν την πλειονότητα των εταιρειών του κλάδου, προκειμένου να εξαλειφθεί το φαινόμενο των υπερβολικών εκπτώσεων, το οποίο έχει γιγαντωθεί κατά τη διάρκεια του τελευταίου χρόνου.

Σύμφωνα με φορείς του κλάδου, το πρόβλημα εξελίσσεται σε «βραδυφλεγή βόμβα» για τη βιωσιμότητα των εταιρειών, δεδομένου ότι σε αρκετούς διαγωνισμούς δημοσίων έργων έχουν δοθεί προσφορές που κινούνται πέριξ του 25% κάτω του εργολαβικού κόστους, με εκπτώσεις της τάξεως του 65%-75%.

Οπως αναφέρει ο κ. Ζαχαρίας Αθουσάκης, πρόεδρος του ΣΑΤΕ (Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών), από κοινού με την ΠΕΔΜΕΔΕ (Πανελλήνια Ενωση Διπλωματούχων Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Εργων) έχουν προτείνει στην ομάδα εργασίας, η οποία έχει συσταθεί για τον σκοπό αυτό στο υπ. Υποδομών, την ψήφιση τροπολογίας για την καθιέρωση ενός αλγορίθμου, ο οποίος θα αποκλείει τις ακραίες τιμές εκπτώσεων και στη συνέχεια θα προκρίνει μια μέση εύλογη έκπτωση, επί της οποίας θα γίνεται στη συνέχεια η αξιολόγηση των προσφορών.

Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ. Αθουσάκη, «έχουμε ζητήσει, τόσο εμείς όσο και ο ΣΤΕΑΤ, που εκπροσωπεί τους μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους της χώρας, την επικαιροποίηση των τιμολογίων υλικών και λοιπών κονδυλίων έργων με σημερινές τιμές. Πρόκειται για ένα σημαντικό εργαλείο, το οποίο θα λειτουργεί ως δικλίδα ασφαλείας απέναντι σε φαινόμενα χειραγώγησης του μαθηματικού τύπου, καθώς δεν θα είναι εύκολο σε μια εταιρεία να υποβάλει προσφορές σε τιμές κάτω του κόστους, αφού κάτι τέτοιο θα γίνεται άμεσα αντιληπτό και θα αποκλείεται από τη συνέχεια του διαγωνισμού».

Οπως εξηγεί ο ίδιος, σήμερα, είναι συχνό το φαινόμενο υποβολής προσφορών κάτω του κόστους, καθώς ουδείς μπορεί να ορίσει με αντικειμενικότητα ποιο ακριβώς είναι αυτό το κόστος. «Οσοι είμαστε στα έργα, γνωρίζουμε λίγο ως πολύ π.χ. την κατώτατη τιμή που μπορεί να προμηθευτεί κάποιος σκυρόδεμα, αλλά θα πρέπει αυτό να γίνει σε επίπεδο θεσμικό», σημειώνει ο κ. Αθουσάκης.

Σημειωτέον ότι από τις αρχές του έτους, κανένα από τα έργα που έχουν ανατεθεί με υπερβολικές εκπτώσεις δεν έχει ξεκινήσει να υλοποιείται, καθώς καταγράφονται σημαντικές καθυστερήσεις στην υπογραφή των σχετικών συμβάσεων. Ετσι, δεν υπάρχει άμεση εικόνα των συνεπειών της εν λόγω πρακτικής στην ποιότητα των έργων. Ωστόσο στο παρελθόν, όταν και πάλι παρουσίαζε έξαρση το φαινόμενο των υπέρογκων εκπτώσεων, ήταν συνήθης η πρακτική των συμπληρωματικών συμβάσεων με διάφορες αιτιολογίες από την πλευρά των εργολάβων, με αποτέλεσμα εντέλει το κόστος ενός έργου να εκτοξεύεται.

Σήμερα, που οι έλεγχοι είναι πολλαπλάσιοι, μπορεί να μην επαναληφθούν τέτοιες πρακτικές, ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Αθουσάκη, τα έργα που θα προκύψουν θα βρίσκονται στα όρια του αποδεκτού από πλευράς ποιότητας κατασκευής για λόγους εξοικονόμησης κόστους.

Νίκος Ρουσάνογλου (Καθημερινή)