Σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον από ξένες και ελληνικές επιχειρήσεις εκδηλώνεται για το έργο ανάπτυξης εθνικού συστήματος ολοκληρωμένης θαλάσσιας επιτήρησης (ΕΣΟΘΕ), συνολικού προϋπολογισμού 60 εκατομμυρίων ευρώ. Ενα έργο που ενδέχεται να συμπεριλάβει από την ανάπτυξη drones (μη επανδρωμένα ιπτάμενα οχήματα) στον εναέριο χώρο των ελληνικών θαλασσών έως την εγκατάσταση καμερών ημέρας, χαμηλού φωτισμού και θερμικής ακτινοβολίας, αλλά και δορυφορικές υπηρεσίες παρακολούθησης.

Κοινοτικά κονδύλια

Το έργο στην Ελλάδα συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ενωση και συγκεκριμένα από τον Τομέα Εσωτερικής Ασφάλειας κατά 75% και κατά 25% από το ελληνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Ενα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του έργου είναι πως είναι ανοιχτής αρχιτεκτονικής: η κάθε ενδιαφερόμενη εταιρεία μπορεί να προτείνει τις δικές της λύσεις με διαφορετικά κατά περίπτωση μέσα και τεχνολογίες, αρκεί να επιτυγχάνεται ο αντικειμενικός σκοπός της «ολοκληρωμένης θαλάσσιας επιτήρησης». Για τον λόγο αυτό προ μηνός το υπουργείο Ναυτιλίας (Διεύθυνση Προμηθειών και Εποπτείας Αποθηκών της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών) ξεκίνησε ανοιχτή δημόσια διαβούλευση, μη δεσμευτικής συμμετοχής οικονομικών φορέων, με σκοπό τη συλλογή παρατηρήσεων και σχολίων επί των τεχνικών προδιαγραφών για την ανάπτυξη του Εθνικού Συστήματος Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Επιτήρησης (ΕΣΟΘΕ). Καθώς πολλές ξένες και ακόμα περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις ενδιαφέρθηκαν, δόθηκε τώρα παράταση έως τις 22 Σεπτεμβρίου στη σχετική διαδικασία. Κατόπιν οι προτάσεις θα αξιολογηθούν και θα συναχθούν τα τεύχη του διαγωνισμού, ο οποίος αναμένεται να προκηρυχθεί και να ζητηθούν με αυτόν δεσμευτικές προσφορές στις αρχές του 2018. Μεταξύ των ομίλων που συμμετέχουν στη διαδικασία περιλαμβάνεται, σύμφωνα με κύκλους της Ακτής Βασιλειάδη, και η σουηδική Saab Solutions και εταιρεία συμφερόντων του γαλλικού ομίλου αεροδιαστημικής Thales Group, αλλά και όμιλοι από την Ισπανία και την Πορτογαλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Σημειώνεται πως η εν λόγω επιτήρηση αφορά τομείς όπως η άμυνα, τα τελωνεία, ο συνοριακός έλεγχος, η επιβολή του νόμου εν γένει, ο έλεγχος της αλιείας, η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και η ταχεία αντίδραση σε περιπτώσεις ρύπανσης και η θαλάσσια ασφάλεια και προστασία.

Η Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Επιτήρηση θα παρέχει μεθόδους ανταλλαγής πληροφοριών και δεδομένων μεταξύ των Αρχών που ενδιαφέρονται για τη θαλάσσια επιτήρηση ή που συμμετέχουν ενεργά σε αυτήν. Η ανταλλαγή δεδομένων καθιστά την επιτήρηση οικονομικότερη και αποτελεσματικότερη. Η μεταναστευτική κρίση, αλλά και το λαθρεμπόριο στη Μεσόγειο, έχουν καταστήσει επιτακτικότερη την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ των χωρών-μελών της Ε.Ε.

Ευρωπαϊκή πολιτική

Σήμερα, οι αρχές της Ε.Ε. και οι εθνικές αρχές που είναι αρμόδιες για διάφορες πτυχές της επιτήρησης, όπως οι συνοριακοί έλεγχοι, η ασφάλεια και η προστασία, οι αλιευτικοί έλεγχοι, τα τελωνεία, το περιβάλλον ή η άμυνα, συλλέγουν χωριστά τα δεδομένα και συνήθως δεν τα ανταλλάσσουν μεταξύ τους, με αποτέλεσμα τα ίδια δεδομένα να συλλέγονται ενδεχομένως πολλές φορές. Τη στιγμή αυτή αναπτύσσεται από κοινού με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. και του ΕΟΧ ένα Κοινό Περιβάλλον Ανταλλαγής Πληροφοριών (CISE), το οποίο θα ενσωματώνει τα υφιστάμενα συστήματα και δίκτυα επιτήρησης και θα παρέχει σε όλες τις αρμόδιες αρχές πρόσβαση στις πληροφορίες που χρειάζονται για τις θαλάσσιες αποστολές τους. Το CISE θα καταστήσει τα διάφορα συστήματα διαλειτουργικά ώστε, με τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών, να είναι δυνατή η ανταλλαγή δεδομένων και πληροφοριών.

Ο ελληνικός του βραχίονας πρέπει να είναι πλήρως εγκατεστημένος και λειτουργικός έως τα τέλη του 2022. Αν και ο χρόνος μπορεί να φαντάζει επαρκής, στην πραγματικότητα δεν είναι, εξαιτίας της πολυπλοκότητας του έργου και της ανάγκης για εκτεταμένα τεστ πριν από την ανάπτυξή του.

Ηλίας Μπέλλος (Καθημερινή)