Με μια στοχευμένη παραγγελία για έρευνες σε συγκεκριμένα έργα και κονδύλια στην περιοχή της Θεσσαλίας, η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη παρενέβη μετά το τέλος του διασωστικού έργου στον Θεσσαλικό Κάμπο, θέτοντας στο στόχαστρο των εισαγγελικών αρχών τους υπευθύνους της περιφέρειας και δύο δήμων της περιοχής.

Η παρέμβαση αφορά μόνον κονδύλια και έργα που έγιναν ή δεν έγιναν μετά την καταστροφική πλημμύρα του «Ιανού» στην περιοχή, δηλαδή το χρονικό διάστημα από το 2020 έως και σήμερα.

Επίσης εστιάζει σε ευθύνες συγκεκριμένων προσώπων της Περιφέρειας Θεσσαλίας και αυτοδιοικητικών παραγόντων, με πρώτο τον περιφερειάρχη Κώστα Αγοραστό, τους αντιπεριφερειάρχες στους νομούς της Θεσσαλίας, τον αρμόδιο της Περιφέρειας για την πολιτική προστασία και τις δημοτικές αρχές της Καρδίτσας και του Βόλου. Το ότι η παραγγελία της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου είναι στοχευμένη και συγκεκριμένη, εκτιμάται ως εξαιρετικά σημαντική, καθώς προοιωνίζεται μια πιο γρήγορη και αποτελεσματική έρευνα επί της ουσίας, καθώς εισαγγελικές έρευνες που αφορούν μεγάλες χρονικές περιόδους, συνήθως δεν καταλήγουν πουθενά, επιβεβαιώνοντας τη λαϊκή ρήση «ψάξε ψύλλους στ’ άχυρα».

Εκτός όμως από συγκεκριμένους αυτοδιοικητικούς παράγοντες σε περιφέρεια και δήμους για έργα και κονδύλια μετά τον «Ιανό», η ανώτατη εισαγγελέας προσδιορίζει την έρευνα και σε συγκεκριμένα έργα, που είτε όφειλαν να έχουν γίνει για να περιορίσουν την ανείπωτη καταστροφή είτε έγιναν, αλλά εκ του αποτελέσματος προκύπτει ότι η κατασκευή τους ήταν πρόχειρη, καθώς τα πήραν τα νερά και δεν έμεινε τίποτα.

Ειδικότερα η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου ζητεί έρευνα πρώτα απ’ όλα για τα κονδύλια που διαχειρίστηκε η Περιφέρεια μετά τον «Ιανό» για αντιπλημμυρικά έργα. Τι τα έκανε και τι δεν τα έκανε, πού δαπανήθηκαν εκατομμύρια ευρώ.

Το ίδιο ζητεί η κ. Αδειλίνη και για τον Δήμο Καρδίτσας, για τον οποίο αναφέρει συγκεκριμένα ότι έλαβε 12 εκατ. ευρώ για αντιπλημμυρικά έργα και πρέπει να ελεγχθεί για καταγγελίες, ότι το 60% αυτών των κονδυλίων διατέθηκε σε έργα βιτρίνας και όχι στη θωράκιση της περιοχής από πλημμυρικά φαινόμενα.

Στην εισαγγελική παραγγελία, που απευθύνεται στις εισαγγελικές αρχές τεσσάρων νομών της Θεσσαλίας (Καρδίτσας, Λάρισας, Τρικάλων και Μαγνησίας) αναφέρονται συγκεκριμένα έργα που πρέπει να αποτελέσουν την αιχμή των ερευνών:

• Ειδική αναφορά γίνεται στη γέφυρα του Ξηριά στον Αλμυρό, που είχε πληγεί από τον «Ιανό», ανακατασκευάστηκε, το έργο τελείωσε φέτος την άνοιξη και τελικά παρασύρθηκε από την πρόσφατη θεομηνία. Η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου ζητεί να ερευνηθεί, αν το έργο αυτό πληρούσε τις κατασκευαστικές προϋποθέσεις που όφειλαν να τηρηθούν και ποιες είναι οι ευθύνες των εμπλεκομένων αυτοδιοικητικών ή άλλων, καθώς και των αναδόχων του εν λόγω έργου.

• Ζητείται έρευνα γιατί δεν ολοκληρώθηκε το φράγμα του Ενιπέα στα Φάρσαλα, καθώς τονίζεται στο εισαγγελικό έγγραφο ότι βρίσκεται ακόμη στη δεύτερη φάση μελέτης, ενώ είχε χρηματοδοτηθεί –και αυτό– στη μετά «Ιανό» εποχή για να συμβάλει στη θωράκιση της περιοχής από τις πλημμύρες.

• Ερευνα ζητεί η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου και για το υδραυλικό έργο στη γέφυρα του ΟΣΕ στην οδό Παπαδιαμάντη στον Βόλο στον χείμαρρο Κραυσίδωνα, που αν είχε γίνει θα βοηθούσε, όπως τονίζεται, στο να μην πλημμυρίσει ο Βόλος.

• Επίσης για την περιοχή του Βόλου ζητείται έρευνα για το αν τα αντλιοστάσια στο Παλιό Λιμεναρχείο της πόλης λειτούργησαν σωστά και αν όχι, αν συνέβαλαν στην ένταση της πλημμύρας στην πρωτεύουσα της Μαγνησίας.

• Ερευνα θα γίνει και για έργα ασφαλτόστρωσης σε περιοχές που δεν είχαν πληγεί από τον «Ιανό» και σε εργολαβίες που δόθηκαν για έργα βιτρίνας και όπως τονίζεται στο εισαγγελικό έγγραφο δόθηκαν «με τόσο υψηλές εκπτώσεις που εξαρχής προκαλούσαν αμφιβολίες για την ποιότητα και την επάρκεια των έργων», ζητώντας την απόδοση ευθυνών και στους αναδόχους, στους εργολάβους δηλαδή.

• Τέλος, κατά την εισαγγελική παραγγελία έρευνα θα διεξαχθεί προκειμένου να καταδειχθεί αν υπήρξε έγκαιρη προειδοποίηση για εκκένωση των χωριών που επλήγησαν από την πλημμύρα, προκειμένου να σωθούν οι άνθρωποι, αλλά και να προλάβουν να σώσουν, ό,τι θα μπορούσαν από τις περιουσίες τους και τα υπάρχοντά τους.

Το σημαντικό της παρέμβασης της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου για τη βιβλική καταστροφή στον Θεσσαλικό Κάμπο είναι ότι θέτει το πλαίσιο των δικαστικών ερευνών, οριοθετημένο σε πρόσωπα, χρόνο, έργα και κονδύλια, ώστε οι σχετικές έρευνες να «τρέξουν» γρήγορα και να είναι αποτελεσματικές. Επιτέλους, να αποδοθούν ευθύνες.

Η παρέμβαση της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου αφορά το χρονικό διάστημα από το 2020 έως και σήμερα, δηλαδή μετά την καταστροφική πλημμύρα του «Ιανού».

Τι απαντά η Περιφέρεια Θεσσαλία σχετικά με τα έργα 

Απαντήσεις σχετικά με τα έργα αποκατάστασης των καταστροφών από τον «Ιανό» δίνει η Περιφέρεια Θεσσαλίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρείχε στην εφημερίδα «Καθημερινή», έχουν ολοκληρωθεί 35 έργα συνολικού προϋπολογισμού 82,5 εκατ. ευρώ. Ακόμη 28 έργα, προϋπολογισμού 71,5 εκατ. ευρώ, βρίσκονται σε εξέλιξη, ενώ 9 έργα, προϋπολογισμού 14,8 εκατ. ευρώ, δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει. Τα περισσότερα έργα εστιάζονται στην περιφερειακή ενότητα Τρικάλων, ενώ τα λιγότερα στη Μαγνησία και τις Σποράδες.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα πάντα με στοιχεία της περιφέρειας:

• Στην περιφερειακή ενότητα Τρικάλων έχουν ολοκληρωθεί 10 έργα, προϋπολογισμού 41,8 εκατ. ευρώ. Τα δύο μεγαλύτερα από αυτά (10 και 15 εκατ. ευρώ) αφορούν την αντιπλημμυρική προστασία και τον καθαρισμό της κοίτης του Πηνειού. Ακόμη 5 εκατ. ευρώ διατέθηκαν για τον καθαρισμό της κοίτης παραποτάμων του Πηνειού και 5 εκατ. ευρώ για τον καθαρισμό άλλων ρεμάτων και χειμάρρων. Ακόμη 6 έργα βρίσκονται σε εξέλιξη (23 εκατ. ευρώ), ενώ ένα έργο (1,4 εκατ. ευρώ) δεν έχει ξεκινήσει.

• Στην περιφερειακή ενότητα Λάρισας έχουν ολοκληρωθεί 10 έργα, προϋπολογισμού 18,8 εκατ. ευρώ. Το μεγαλύτερο από αυτά αφορά τον καθαρισμό και την αποκατάσταση των ρεμάτων του Δήμου Φαρσάλων (3,5 εκατ. ευρώ), του Δήμου Κιλελέρ (2 εκατ. ευρώ) και του Δήμου Ελασσόνας (2 εκατ. ευρώ). Ακόμη 5 βρίσκονται σε εξέλιξη (προϋπολογισμού 9,1 εκατ. ευρώ), ενώ 6 έργα (9,4 εκατ. ευρώ) δεν έχουν ξεκινήσει. Ανάμεσα στα τελευταία, δύο έργα για την αντιπλημμυρική προστασία των παρόχθιων εκτάσεων του Πηνειού και την αποκατάσταση βλαβών στο ποτάμι (αθροιστικά 2,8 εκατ. ευρώ).

• Στην περιφερειακή ενότητα Καρδίτσας έχουν ολοκληρωθεί 2 έργα (προϋπολογισμού 14,7 εκατ. ευρώ), ενώ ακόμη 8 βρίσκονται σε εξέλιξη (προϋπολογισμού 14,3 εκατ. ευρώ). Το μεγαλύτερο από τα έργα που ολοκληρώθηκε, προϋπολογισμού 10,7 εκατ. ευρώ, αφορούσε επεμβάσεις σε υδατορέματα, τάφρους και αναχώματα. Οπως υποστηρίζει η περιφέρεια, με δεδομένο ότι το μήκος των φυσικών και διευθετημένων ρεμάτων στον νομό ανέρχεται σε 800 χλμ. στην πεδινή ζώνη και 3.375 χλμ. στην ορεινή ζώνη, οι παρεμβάσεις έγιναν τοπικά σε καίρια σημεία, ιδίως κοντά σε τεχνικά έργα (λ.χ. γέφυρες) όπου διαπιστώθηκε στο παρελθόν ότι δημιουργούνται προβλήματα κατά τη διάρκεια πλημμυρικών φαινομένων.

• Τέλος, στη Μαγνησία και τις Σποράδες έχουν ολοκληρωθεί 8 έργα, προϋπολογισμού 8,2 εκατ. ευρώ, ενώ ακόμη 12 βρίσκονται σε εξέλιξη (19,4 εκατ. ευρώ). Σύμφωνα με την περιφέρεια, έχει καταγραφεί και οριοθετηθεί σημαντικός αριθμός ρεμάτων και πραγματοποιείται ετησίως ο καθαρισμός τους. Ενδεικτικά, το 2019 διατέθηκαν από 150.000 ευρώ για τον καθαρισμό των υδατορεμάτων στον Δήμο Ζαγοράς - Μουρεσίου και Νοτίου Πηλίου. Ανάμεσα στα έργα που έγιναν με άλλη εργολαβία ήταν οι καθαρισμοί ποταμών και ρεμάτων στον Βόλο, όπως ο Κραυσίδωνας, ο Ξηριάς και το Αλιγαρόρεμα (Αλυκές).

Εχουν ολοκληρωθεί 35 έργα αποκατάστασης των καταστροφών από τον «Ιανό», συνολικού προϋπολογισμού 82,5 εκατ. ευρώ, ενώ 28 έργα βρίσκονται σε εξέλιξη.

Απόκλιση

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι αυτά τα στοιχεία παρουσιάζουν σημαντική απόκλιση από εκείνα που έχει κατά καιρούς παρουσιάσει η περιφέρεια. Για παράδειγμα, σε συνέντευξη Τύπου στις 18 Ιανουαρίου 2022 ο περιφερειάρχης Κώστας Αγοραστός ανέφερε ότι στη Λάρισα έχουν ολοκληρωθεί ή βρίσκονται σε εξέλιξη αντιπλημμυρικά έργα 61,5 εκατ. ευρώ, στην Καρδίτσα 50,7 εκατ. ευρώ, σε Μαγνησία - Σποράδες 48,7 εκατ. ευρώ και στα Τρίκαλα 72,6 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που η περιφέρεια έδωσε στην «Κ», οι αντίστοιχοι προϋπολογισμοί είναι στα Τρίκαλα 66,3 εκατ. ευρώ, στην Καρδίτσα 42,5 εκατ. ευρώ, στη Λάρισα 37,5 εκατ. ευρώ και στη Μαγνησία 22,6 εκατ. ευρώ.

Ιωάννα Μάνδρου, Καθημερινή