Μειωμένο σε σχέση με πριν από έξι μήνες είναι το αγοραστικό ενδιαφέρον για την αγορά κατοικίας, αλλά η ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης παραμένει το ίδιο έντονη, καθώς οι υποψήφιοι αγοραστές είναι τουλάχιστον διπλάσιοι σε σχέση με τους πωλητές, σύμφωνα με το 3ο Βαρόμετρο για την αγορά ακινήτων, που πραγματοποίησε σε δείγμα 1.500 ατόμων σε Αττική και Θεσσαλονίκη η Μονάδα Ερευνών Κοινής Γνώμης και Αγοράς του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.

Σε «γόρδιο δεσμό» εξελίσσονται οι κενές κατοικίες πανελλαδικά, ιδίως όμως στην Αττική, όπου το ζήτημα του ελλείμματος διαθέσιμων ακινήτων τείνει να λάβει διαστάσεις «επιδημίας», συντηρώντας τις υψηλές τιμές πώλησης και ακόμη περισσότερο ενοικίασης. Με βάση τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής της ΕΛΣΤΑΤ το 2021, μόνο στο λεκανοπέδιο της Αττικής εντοπίζονται 255.300 κλειστές κατοικίες, ενώ πανελλαδικά το σχετικό νούμερο αγγίζει τα 793.000 ακίνητα. Εξ αυτών, σε περίπου 600.000 ακίνητα αντιστοιχούν 1 εκατ. δικαιώματα. Δηλαδή, στο 75% των κλειστών κατοικιών παρατηρείται το φαινόμενο της πολυϊδιοκτησίας, καθώς υπάρχουν σχεδόν δύο ιδιοκτήτες ανά ακίνητο.

Επομένως, αποδεικνύεται πλέον και με βάση τους αριθμούς ότι η πολυϊδιοκτησία και οι πολυετείς διαμάχες των κληρονόμων είναι πράγματι ένας από τους λόγους που κρατούν κλειστά τα ακίνητα.

Η φοροαπαλλαγή

Παράλληλα, φαίνεται πως και το μέτρο της φοροαπαλλαγής για τρία χρόνια, σε όσους ιδιοκτήτες επιστρέψουν τα κλειστά σπίτια τους στην αγορά, δεν θα έχει την προσδοκώμενη ανταπόκριση. Σύμφωνα με την ΠΟΜΙΔΑ, ένας καθοριστικός λόγος για τη διαφαινόμενη αποτυχία του μέτρου είναι ότι, με βάση τη σχετική διάταξη, το κίνητρο της φοροαπαλλαγής έχει συνδεθεί με τον ενοικιαστή και όχι με το ακίνητο. Ειδικότερα, αν για οποιονδήποτε λόγο αποχωρήσει ο ενοικιαστής κατά τη διάρκεια της τριετίας που ισχύει το μισθωτήριο που έχει υπογραφεί (π.χ. οφειλές, μετακίνηση σε άλλη πόλη, οικογενειακοί λόγοι ή λόγοι υγείας), τότε ο ιδιοκτήτης χάνει τη φοροαπαλλαγή τόσο για το έτος της αποχώρησης όσο και για το υπόλοιπο της περιόδου του συμβολαίου.

«Αν ο μισθωτής αποχωρήσει τον πρώτο χρόνο, π.χ. γιατί χώρισε ή γιατί μετατέθηκε ή γιατί δεν μπορεί να ανταποκριθεί οικονομικά στο συμφωνηθέν ενοίκιο, τότε ο ιδιοκτήτης, που θα έχει δαπανήσει και κάποια χρήματα για να επισκευάσει το μέχρι πρότινος κλειστό διαμέρισμά του, όχι μόνο θα χάσει τη φοροαπαλλαγή για το συγκεκριμένο έτος, αλλά και για τα επόμενα τρία χρόνια, ακόμη κι αν στη συνέχεια βρει άλλον ενοικιαστή», τόνισε ο κ. Παραδιάς μιλώντας στην πρόσφατη εκδήλωση για τα ακίνητα που διοργάνωσε ο σύμβουλος και επιχειρηματίας κ. Ηλίας Παπαγεωργιάδης. Επίσης, σύμφωνα με τον κ. Παραδιά, παραμένουν εκτός της ρύθμισης και πολλοί ενοικιαστές που έχουν την πλέον πιεστική ανάγκη στέγασης ιδίως στα νησιά και στην περιφέρεια, όπως αναπληρωτές εκπαιδευτικοί, αγροτικοί γιατροί, αστυνομικοί, συνοριοφύλακες και πολλές άλλες κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων και εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα σε τουριστικές εγκαταστάσεις, εργοτάξια κ.τ.λ., που ενδιαφέρονται κυρίως για ετήσιες μισθώσεις και όχι τριετείς.

Τα απλήρωτα ενοίκια

Σύμφωνα με τον κ. Παπαγεωργιάδη, ακόμη ένας σημαντικός λόγος που κρατάει τα ακίνητα κλειστά είναι η έλλειψη προστασίας των ιδιοκτητών απέναντι σε φαινόμενα κακόβουλων ενοικιαστών, που αφήνουν απλήρωτα ενοίκια και οφειλές (π.χ. σε ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ κ.λπ.), όπως επίσης και φθορές στο ίδιο το ακίνητο. «Αρκετοί ιδιοκτήτες διστάζουν να αξιοποιήσουν τα ακίνητά τους και επειδή φοβούνται ότι τα έξοδα θα είναι τελικά περισσότερα από τα πιθανά έσοδα. Αν μένουν και σε άλλη πόλη, προστίθεται και ο παράγοντας της έλλειψης χρόνου για να ασχοληθούν με το ακίνητό τους», ανέφερε ο κ. Παπαγεωργιάδης.

Νίκος Ρουσάνογλου, Καθημερινή