Ο χάρτης με τους προορισμούς των ελληνικών εξαγωγών μοιάζει με εξερεύνηση των παλιών αποικιών –κυρίως βρετανικών και γαλλικών– που έχουν ανεξαρτητοποιηθεί. Αρκετές από αυτές τις χώρες είναι και «φορολογικοί παράδεισοι», κάτι που μπορεί να εξηγεί έως ένα βαθμό και τις «ελληνικές» εξαγωγές. Πρόκειται για «τριγωνικές εξαγωγές» προϊόντων που έχουν παραχθεί αλλού και επανεξάγονται από την Ελλάδα.

Οσοι παρακολούθησαν τους Ολυμπιακούς Αγώνες που διεξήχθησαν στο Παρίσι το 2024 θα θυμούνται πιθανόν τη συμμετοχή μιας αφρικανικής χώρας, του Εσουατίνι, που οι περισσότεροι δεν είχαν ξανακούσει. Οχι άδικα, καθώς αυτό το όνομα πήρε η Σουαζιλάνδη μόλις το 2018. Το Εσουατίνι πήρε μέρος και στην Ολυμπιάδα του 2020 –που λόγω COVID έγινε τελικά το 2021– η οποία δεν ήταν και αυτή με τη μεγαλύτερη τηλεθέαση... Το Εσουατίνι είναι ο μικρότερος, από πλευράς αξίας εξαγωγών, προορισμός για ελληνικά προϊόντα μεταξύ των 222 κρατών προς τα οποία έγιναν εξαγωγές το 2024, όπως προκύπτει από την ανάλυση των στοιχείων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ). Προς τη μικρή αυτή χώρα που βρίσκεται ανάμεσα στη Νότια Αφρική και τη Μοζαμβίκη πραγματοποιήθηκαν την προηγούμενη χρονιά εξαγωγές αξίας 352 ευρώ(!) που αφορούν σε «Πανικά κρεββατιού» (sic) –κοινώς καλύμματα– και συσκευές ραδιοανίχνευσης (ραντάρ).

Συνολικά η αξία των ελληνικών εξαγωγών το 2024 διαμορφώθηκε σε 49,90 δισ. ευρώ, με τον χάρτη των εξαγωγών να μοιάζει από ένα σημείο και μετά με εξερεύνηση των παλιών αποικιών –κυρίως βρετανικών και γαλλικών– που έχουν ανεξαρτητοποιηθεί ή λειτουργούν με καθεστώς αυτονομίας. Εκτός από «επίγειοι παράδεισοι», λόγω του φυσικού κάλλους και των εξωτικών τοπίων, πολλές από τις χώρες αυτές είναι και «φορολογικοί παράδεισοι», κάτι που μπορεί να εξηγεί έως ένα βαθμό και τις «ελληνικές» εξαγωγές. Πρόκειται, με άλλα λόγια, για τις λεγόμενες «τριγωνικές εξαγωγές», όπου η Ελλάδα μπορεί να εμφανίζεται ότι εξάγει διάφορα προϊόντα προς άλλες χώρες, τα οποία όμως έχουν παραχθεί αλλού, έχουν εισαχθεί από μια άλλη χώρα, της Ε.Ε. ή εκτός αυτής, και επανεξάγονται από την Ελλάδα. Οταν μάλιστα η προέλευση και ο προορισμός είναι τρίτη χώρα, τότε πρόκειται για συναλλαγές εκτός πεδίου ΦΠΑ.

Στην Ντομίνικα (που δεν πρέπει να συγχέουμε με τη Δομινικανή Δημοκρατία), η οποία βρίσκεται στην Καραϊβική, μεταξύ Μαρτινίκας και Γουαδελούπης και είχε υπάρξει και ισπανική και γαλλική και βρετανική αποικία, οι εξαγωγές της Ελλάδας ανήλθαν το 2024 σε 162.659 ευρώ, περιλαμβάνοντας κυρίως εξαρτήματα κινητήρων και... αντηλιακά. Η Ντομίνικα, σημειωτέον, περιλαμβάνεται στη λίστα των «φορολογικών παραδείσων», όπως και το επίσης εξωτικό Παλάου, στον Δυτικό Ειρηνικό, με την αξία των ελληνικών εξαγωγών προς τη νησιωτική αυτή χώρα να διαμορφώνεται το 2024 σε σχεδόν 5,5 εκατ. ευρώ, με το μεγαλύτερο μέρος αυτών να αφορά πετρελαιοειδή και λιπαντικά. Και αν στην Ντομίνικα στέλνουμε αντηλιακά, στη Γροιλανδία που βρίσκεται στο επίκεντρο το τελευταίο διάστημα εξάγουμε καπέλα, κυρίως πλεκτά, και υποδήματα.

Ο μακρύς κατάλογoς των προορισμών των ελληνικών εξαγωγών περιλαμβάνει επίσης ατόλες, αλλά ακόμη και περιοχές που δεν κατοικούνται μόνιμα αλλά φιλοξενούν απλώς επιστημονικές αποστολές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα Γαλλικά Νότια και Ανταρκτικά Εδάφη, γαλλική υπερπόντια περιοχή στον νότιο Ινδικό Ωκεανό. Τα νησιά αυτά δεν έχουν αυτόχθονα ούτε μόνιμο πληθυσμό και οι όποιοι κάτοικοι επανδρώνουν επιστημονικές αποστολές ή υποστηρίζουν αυτές τις αποστολές.

Εκεί η Ελλάδα έστειλε το 2024 είδη υπόδησης και εξαρτήματα κινητήρων.

Ανάλογο είναι το παράδειγμα των λεγόμενων Απομακρυσμένων Νησίδων Ηνωμένων Πολιτειών –εννέα απομονωμένες κτήσεις των ΗΠΑ–, επίσης χωρίς μόνιμο πληθυσμό που βρίσκονται κυρίως στον βόρειο και κεντρικό Ειρηνικό και πρόκειται κυρίως για ατόλες. Εκεί το 2024 η Ελλάδα έστειλε μέλι, μπίρα, ελαιόλαδο, κρασιά, αλλά και δομικά υλικά (πέτρες και ξυλεία για οικοδομή).

Ταγέρ, κοστούμια και άλλα είδη ένδυσης, αθλητικές φόρμες και ομπρέλες για βροχή και ήλιο ήταν τα προϊόντα που κυρίως εξήχθησαν από την Ελλάδα σε έναν εν πολλοίς άγνωστο και μάλλον επίσης εξωτικό προορισμό, τις νήσους Τερκς και Κάικος, βρετανικό υπερπόντιο έδαφος στην Καραϊβική.

Πολύ πιο κοντινή, αλλά άγνωστη στο ευρύ κοινό, είναι η Θέουτα, αυτόνομη κοινότητα στη Βόρεια Αφρική, απέναντι από το Γιβραλτάρ, η οποία αποτελεί ισπανικό έδαφος. Αλουμίνιο, ραντάρ, πυξίδες, αλλά και ταγέρ είναι τα προϊόντα που εστάλησαν σε αυτή τη μικρή γωνιά.

Στην κορυφή βεβαίως των εξαγωγικών προορισμών για τα ελληνικά προϊόντα παραμένει η Ιταλία, με την αξία των εξαγωγών να φτάνει το 2024 τα 5,23 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος (497 εκατ. ευρώ) αφορά τις εξαγωγές ελαιολάδου και ακολουθεί η ηλεκτρική ενέργεια (400 εκατ. ευρώ) και τα ψάρια (267 εκατ. ευρώ). Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Γερμανία με τις ελληνικές εξαγωγές να φτάνουν τα 3,51 δισ. ευρώ και με κυριότερα προϊόντα τα φάρμακα (322 εκατ. ευρώ) και το τυρί φέτα (266 εκατ. ευρώ) και στην τρίτη θέση η Κύπρος, με τις ελληνικές εξαγωγές να διαμορφώνονται σε αξία το 2024 σε 3,31 δισ. ευρώ.

Δήμητρα Μανιφάβα, Καθημερινή