Η πρώτη χρονιά του Τζερόμ Πάουελ ως προέδρου της Αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed) ήταν ταραγμένη.

Προσπαθώντας να αναλύσει τη νομισματική πολιτική της Fed, ο Πάουελ κατάφερε ορισμένες φορές να τρομάξει τους επενδυτές και άλλες να τους καθησυχάσει, τη στιγμή που τα οικονομικά δεδομένα φανερώνουν όλο και πιο αντιφατικά μηνύματα, ενώ ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κλιμακώνει τις επιθέσεις κατά της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας.

Με το 2018 να ολοκληρώνεται με δραματική πτώση των μετοχών και της απόδοσης των αμερικανικών ομολόγων, οι χρηματοπιστωτικές αγορές θα πρέπει να προετοιμαστούν για μια δύσκολη χρονιά το 2019, καθώς ο Πάουελ αναμένεται να σχολιάσει δημόσια τις εξελίξεις στην οικονομία και την πολιτική που ακολουθεί η Fed χωρίς να ακολουθεί έτοιμα εκ των προτέρων σχόλια. Ο Πάουελ ανέλαβε πρόεδρος της Fed τον περασμένο Φεβρουάριο, αποφασισμένος να βελτιώσει την επικοινωνία της τράπεζας με το ευρύ κοινό και με το Κογκρέσο. Συναντάται τακτικά με μέλη του Κογκρέσου και μιλάει για την πολιτική της Fed με στυλ πιο εκλαϊκευμένο και λιγότερο παρόμοιο με αυτό των οικονομικών εγχειριδίων.

Μπορεί ακριβώς αυτό το στυλ του Πάουελ να τον κατέστησε αρεστό στον Τραμπ, αλλά μάλλον επιδείνωσε την αναταραχή που επικρατεί στις αγορές, καθώς οι επενδυτές «κρέμονται» από κάθε λέξη που εκστομίζει ο Πάουελ στην προσπάθεια να προβλέψουν σε πόσες αυξήσεις των επιτοκίων δανεισμού θα προχωρήσει το επόμενο διάστημα η αμερικανική κεντρική τράπεζα. Ο Καρλ Τάνενμπαουμ, επικεφαλής οικονομολόγος της Northern Trust, λέει πως η τακτική του Πάουελ έχει προκαλέσει οργή μεταξύ των επενδυτών.

Τον Δεκέμβριο ο επικεφαλής της Fed είχε αναφερθεί στις τρέχουσες συνθήκες λέγοντας πως η Fed προχωράει μέσα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο. Αν και η μεταφορά που χρησιμοποίησε ο Πάουελ είχε ως στόχο να δείξει πως η Fed τηρεί επιφυλακτική στάση εν μέσω περιόδου αβεβαιότητας, η φράση προκάλεσε έντονο προβληματισμό μεταξύ των επενδυτών. «Το πρόβλημα είναι πως η Fed δεν μπορεί απλώς να κάθεται σε ένα σκοτεινό δωμάτιο. Η Fed πρέπει να προσπαθήσει να ρίξει φως σε όσα συμβαίνουν», λέει ο Τάνενμπαουμ. Ολοι οι πρόεδροι της Fed έχουν κάνει λάθη και έχουν προκαλέσει, ως αποτέλεσμα, αναταραχή στις αγορές. Το 2013 ο Μπεν Μπερνάνκι είχε προκαλέσει πτώση των παγκοσμίων χρηματιστηρίων όταν είχε αφήσει να εννοηθεί πως η Fed θα μπορούσε να επιβραδύνει τις αγορές κρατικών ομολόγων.

Το 1996 ο Αλαν Γκρίνσπαν είχε προσπαθήσει να ρίξει τις τιμές των μετοχών αναφερόμενος σε «παράλογη υπερβολή» αν και το αποτέλεσμα των σχολίων του ήταν βραχύβιο. Ωστόσο οι προηγούμενοι πρόεδροι της Fed δεν ήταν ποτέ αναγκασμένοι να λειτουργούν υπό το καθεστώς ανοιχτής αμφισβήτησης από τον Λευκό Οίκο, με τα σχόλια του Τραμπ να προκαλούν και αυτά αναστάτωση στις αγορές.

Η κατάσταση γίνεται πιο περίπλοκη διότι η επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης ενδέχεται να πλήξει την αμερικανική αγορά εργασίας και τον ισχυρό ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας. Προσθέστε τον εμπορικό πόλεμο με την Κίνα και την αναστολή λειτουργίας της αμερικανικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης και το αποτέλεσμα είναι τόσο έντονη αβεβαιότητα, ώστε οι αγορές να στοιχηματίζουν πως η Fed δεν θα αυξήσει τα επιτόκια δανεισμού ούτε μια φορά το 2019. Ισως λοιπόν να είναι η κατάλληλη στιγμή η Fed να ανακοινώσει πως δεν γνωρίζει όλες τις απαντήσεις, λέει η Αλις Ρίβλιν, πρώην αντιπρόεδρος της Fed. «Αυτό θα είναι δύσκολο», παραδέχεται η ίδια ανακαλώντας στη μνήμη της ότι μια φορά την είχε επιπλήξει ο Γκρίνσπαν επειδή είχε χρησιμοποιήσει τη λέξη «υποθέτω». «Μη χρησιμοποιείς τη λέξη “υποθέτω”, είχε πει, διότι ακούγεται λες και δεν ξέρουμε τι κάνουμε. Και εγώ είχα σκεφτεί πως εντάξει, αλλά αφού δεν γνωρίζουμε».

JASON LANGE, ANN SAPIR / REUTERS