Μεγάλη απειλή για τις ελληνικές εξαγωγές νωπών οπωροκηπευτικών προϊόντων αποτελεί η ρωσοουκρανική σύγκρουση, καθώς οι τομείς της γεωργίας και ειδικότερα των οπωροκηπευτικών θα αντιμετωπίσουν κίνδυνο μεγάλων πιέσεων.

Όπως αναφέρει ο ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγής Διακίνησης Φρούτων Λαχανικών Χυμών Incofruit Hellas, Γιώργος Πολυχρονάκης προς το FOODReporter, μετά την έναρξη του πολέμου σταμάτησαν οι εξαγωγές ελληνικών οπωροκηπευτικών προς την Ουκρανία.

Από την άλλη πλευρά, δεν εξάγουμε κατ’ευθείαν στη Ρωσία φρούτα και λαχανικά επειδή επέβαλε αυτή η χώρα εμπάργκο στα κοινοτικά φρούτα και λαχανικά και άλλα τρόφιμα που ισχύει από τον Αύγουστο του 2014. Σε κοντινές χώρες όπως η Ρουμανία και η Πολωνία, οι εμπορικές σχέσεις είναι σχετικά ομαλές μη εμφανίζοντας δυσκολίες, τουλάχιστον προς το παρόν. Αυτή τη στιγμή, οι αγορές στην Ουκρανία και όλες οι προγραμματισμένες αποστολές στη χώρα έχουν μπλοκαριστεί. Λόγω του κινδύνου εισόδου σε μια χώρα σε πόλεμο, οι μεταφορείς που είχαν φύγει στο παρελθόν έχουν πλέον γυρίσει πίσω.

Η Ουκρανία που βρίσκεται στην επικαιρότητα λόγω της έναρξης του πολέμου μετά τη ρωσική εισβολή με τις εξαγωγές των ελληνικών φρούτων και λαχανικών να έχουν διαμορφωθεί το 2021 σε 32.078 τόνους και αξίας 17,609 εκ ευρώ . Οι εξαγωγές μας νωπών φρούτων και λαχανικών την τελευταία τριετία κατά μ.ο στην Ουκρανία, Λευκορωσία και εμμέσως προς την Ρωσία ανέρχονται κατ’ εκτίμηση σε 115-115 χιλ τόνους (59+16+40) και οι εξαγόμενοι χυμοί και κομπόστες σε πρώτη ύλη καρπού ύψους 40 χιλ.τόνων.

Ήτοι ενός συνόλου 145-150 χιλ.τόνοι νωπών οπωροκηπευτικών εκτιμώμενης αξίας 160 έως 200 εκατ.ευρώ Όσον αφορά την ΕΕ, οι κοινοτικές εξαγωγές νωπών φρούτων και λαχανικών στην Ουκρανία το 2021 ανήλθαν σε 346.076 τόνους αξίας 181,8 εκατ. ευρώ και οι εισαγωγές στην Λευκορωσία σε 400 χιλ τόνου Αυτές όλες οι ποσότητες θα επαναπροσανατολίσουν τον προορισμό τους προς τις Ευρωπαϊκές αγορές όπου η υπερπροσφορά θα μειώσει τις τιμές πώλησεις σε χαμηλότερες τιμές από το κόστος παραγωγής, συσκευασίας και μεταφορών που ίσως να μην συμφέρει η συγκομιδή τους.

Το ρωσικό εμπάργκο ήταν σημαντική απώλεια της πρώτης εκτός ΕΕ αγοράς για τον ελληνικό τομέα οπωροκηπευτικών .

Το 2013, πριν από το εμπάργκο οι εισαγωγές ελληνικών φρούτων και λαχανικών στη Ρωσία ανήλθαν συνολικά σε 140.961 τόνους, και αξίας 164,481 εκατ.ευρώ καλύπτοντας ευρύ φάσμα προϊόντων. Ζητείται η παρέμβαση της πολιτείας

Με βάση αυτά τα δεδομένα και τις προοπτικές προτείναμε σε σύσκεψη την 2/3/2022 υπό τον Υπουργό ΥΠΑΑΤ κ.Γ Γεωργαντά μέτρα για την αντιμετώπιση των διαταραχών στις αγορές μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ήτοι:

• Η υποστήριξη του προγράμματος ανθεκτικότητας του Προέδρου Μακρόν με ενίσχυση της αντοχής του αγροδιατροφικού τομέα και της αύξησης της παραγωγής στις κρίσεις.

• Δημιουργία ενιαίου Ταμείου (κατά το πρότυπο του ενιαίου ταμείου ενέργειας) που θα παρέχει στήριξη στους ευρωπαίους παραγωγούς γεωργικών προϊόντων και τις επιχειρήσεις απέναντι στις αυξήσεις κόστους (εισροών) λόγω του κόστους των λιπασμάτων , φυτοφαρμάκων και ζωοτροφών αλλά και τυποποίησης-συσκευασίας,υλικών συσκευασίας, μεταποίησης και μεταφορικών. Κόστος που θα είναι μικρότερο των τιμών πώλησης που θα διαμορφωθούν από την υπερπροσφορά και την υποκατανάλωση και χρειάζεται ελάφρυνσή του για να μπορεί να προσαρμοσθεί στις διαμορφούμενες τιμές λιανικής πώλησης.

• Παράλληλη ενεργοποίηση των προβλεπόμενων πολιτικών της ΚΟΑ Οπωροκηπευτικών για αντιμετώπιση των κρίσεων στην αγορά για την αποσυμφόρηση της προσφοράς στην λιανική πώληση των νωπών οπωροκηπευτικών.

• Επανεξέταση του καθεστώτος εισαγωγών με εντατικοποίηση των ελέγχων από τρίτες χώρες στην ΕΕ.

• Επίσπευση προκήρυξης και γρήγορης αξιολόγησης του μέτρου 4.2.1 προκειμένου να εκσυχρονισθεί ο μηχανολογικός εξοπλισμός των συσκευαστηρίων – τυποποιητηρίων, ψυκτικών και αποθηκευτικών εγκαταστάσεων αλλά και μεταποιητικών επιχειρήσεων και να βελτιωθεί το κόστος τους καθιστώντας τς πιο ανταγωνιστικές.

Γεράσιμος Ζώτος Foodreporter