Την απειλή της παύσης πληρωµών ΕΤΜΕΑΡ (τέλος υπέρ ΑΠΕ) επισείει ο κλάδος των ενεργοβόρων βιοµηχανικών επιχειρήσεων ως ύστατο µέσο πίεσης προς την κυβέρνηση για την εκταµίευση ενός συνολικού ποσού άνω των 400 εκατ. ευρώ που θα έπρεπε να έχει αρχίσει να φτάνει στα ταµεία τους σταδιακά από το 2021 έως και το 2024. Πρόκειται για εγκεκριµένα ποσά στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής οδηγίας περί κρατικών ενισχύσεων για τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας των ενεργοβόρων βιοµηχανικών επιχειρήσεων, µε εκπροσώπους της βιοµηχανίας να εισηγούνται στον κλάδο την παύση πληρωµών ETMEAΡ, κάτι που θα αποφασιστεί µέσα στον Σεπτέµβριο.
Η υποµονή της εγχώριας ενεργειακής βιοµηχανίας, έπειτα από σειρά επιστολών και ατελέσφορων επαφών µε τους αρµόδιους κυβερνητικούς φορείς, φαίνεται να εξαντλείται µετά και τις ασφυκτικές πιέσεις στο κόστος λειτουργίας που ασκεί η νέα υψηλή διακύµανση των τιµών ηλεκτρικής ενέργειας.
Εκπρόσωποι της βιοµηχανίας µεταφέρουν στην «Κ» το οξύτατο πρόβληµα που δηµιουργείται για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων µετά και τα νέα µέτρα που λαµβάνουν άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για τη στήριξη των βιοµηχανιών τους. Η Ιταλία, σύµφωνα µε δηµοσίευµα του Montel, θα δηµοπρατήσει 20 TWH σε ενεργοβόρες βιοµηχανίες στην τιµή των 60 ευρώ/mwh – περίπου στο ήµισυ του τρέχοντος χονδρεµπορικού κόστους ενέργειας. Ο συνολικός όγκος ενέργειας, που αθροίζει περίπου το 7% της ζήτησης ενέργειας της χώρας, θα δηµοπρατηθεί για να καλύψει µια περίοδο τριών ετών. «∆ροµολογούµε ένα µέτρο που στοχεύει στη στήριξη της µετάβασης του βιοµηχανικού µας τοµέα προς τις ΑΠΕ», είπε ο υπουργός Ενέργειας της χώρας, Τζιλµπέρτο Πικέτο Φρατίν.
«Το µέτρο θα προσφέρει στήριξη σε εταιρείες έντασης ενέργειας, οι οποίες αντιπροσωπεύουν ουσιαστικό µέρος του ιταλικού παραγωγικού ιστού, παρέχοντάς τους πρόσβαση σε χαµηλότερες τιµές», συµπλήρωσε. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι οι τιµές ηλεκτρικής ενέργειας της Ιταλίας είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη λόγω της µεγάλης εξάρτησης της χώρας από το φυσικό αέριο.
Στις παραδοσιακά ακριβές αγορές της Ευρώπης εκτός από την Ιταλία είναι και η Ελλάδα, όπως και η διασυνδεδεµένη αγορά της Βουλγαρίας, η οποία αντέδρασε άµεσα στις υψηλές χονδρεµπορικές τιµές του Ιουλίου, συµπεριλαµβάνοντας στον µηχανισµό αποζηµιώσεων και τις επιχειρήσεις. Το υπουργικό συµβούλιο της Βουλγαρίας αποφάσισε την περασµένη εβδοµάδα να παρατείνει το «πλαφόν» στην παραγωγή ενέργειας ανά τεχνολογία έως και το τέλος του 2024, ορίζοντας την ανώτατη τιµή για την παραγωγή του Κοζλοντούι στα 150 λέβα/mwh, της λιγνιτικής παραγωγής στα 300 λέβα/mwh (συν το κόστος CO2) και της παραγωγής των ΑΠΕ στα 300 λέβα/mwh.
Στην Ελλάδα, οι επιδοτήσεις που ανακοίνωσε η κυβέρνηση για τις καταναλώσεις του Αυγούστου αφορούν µόνο τα οικιακά τιµολόγια, που σηµαίνει ότι οι ενεργοβόρες βιοµηχανίες θα πληρώσουν τις πολύ υψηλές τιµές που διαµορφώνονται στη χονδρεµπορική αγορά, µε αποτέλεσµα να διευρυνθεί περαιτέρω το έλλειµµα ανταγωνιστικότητας έναντι των ανταγωνιστών τους όχι µόνο στη διεθνή αλλά και στην ευρωπαϊκή αγορά.
Εκπρόσωποι της ενεργοβόρου βιοµηχανίας µιλούν για συνθήκες οικονοµικής ασφυξίας και προειδοποιούν για ένα «θερµό» φθινόπωρο από άποψη αντιδράσεων, προβάλλοντας τρία ζητήµατα που χρονίζουν και επιβαρύνουν σηµαντικά το ενεργειακό τους κόστος.
Το πρώτο αφορά το ΕΤΜΕΑΡ. Βάσει της ευρωπαϊκής νοµοθεσίας, οι ενεργοβόρες βιοµηχανίες είναι οι µόνες που δικαιούνται µειωµένο ΕΤΜΕΑΡ. Ωστόσο, στην Ελλάδα το µέτρο εφαρµόστηκε µε τρόπο που οδήγησε στο να πληρώνουν µειωµένο ΕΤΜΕΑΡ και επιχειρήσεις που δεν δικαιούνται, µε αποτέλεσµα η βιοµηχανία να αναµένει την εκ των υστέρων εκκαθάριση από τον ∆ΑΠΕΕΠ (διαχειριστής των ΑΠΕ) για να λάβει τα ποσά που δικαιούται. Συνολικά υπολογίζονται σε 40 εκατ. ανά έτος από το 2021 έως και το 2024.
Μέχρι στιγµής δεν έχει εκταµιευθεί από τη βιοµηχανία ούτε το ποσό των 40 εκατ. για το 2021 που έχει ήδη εκκαθαριστεί, µε το επιχείρηµα από πλευράς του ∆ΑΠΕΕΠ ότι δεν έχουν εισπραχθεί τα ποσά που θα πρέπει να επιστρέψουν όσοι ωφελήθηκαν από τη χαµηλότερη χρέωση χωρίς να τη δικαιούνται. Στο µεταξύ, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα απαλλάξει αυτές τις επιχειρήσεις από την επιστροφή των ποσών που αντιστοιχούν σε µειωµένο ΕΤΜΕΑΡ, ενώ το πρόβληµα παραµένει καθώς συνεχίζεται η λάθος χρέωση του ΕΤΜΕΑΡ και παράλληλα καθυστερεί η κοινοποίηση νέου µηχανισµού στην Ε.Ε., που θα έπρεπε να υποβληθεί έως τις 31/12/2023.
Το δεύτερο ζήτηµα αφορά την αντιστάθµιση, δηλαδή τον µηχανισµό µέσω του οποίου οι ενεργοβόρες επιχειρήσεις αποζηµιώνονται για το κόστος CO2. Για το 2023 οι ενεργοβόρες βιοµηχανίες θα πρέπει να αποζηµιωθούν µε ένα συνολικό ποσό της τάξεως των 250 εκατ. ευρώ. Μέχρι και σήµερα δεν έχει αποδοθεί στις επιχειρήσεις ούτε ένα ευρώ, καθώς η διαδικασία εκταµιεύσεων µπλόκαρε αρχικά µε αφορµή το ύψος του ΦΠΑ στα δελτία πληρωµών και στη συνέχεια µε αφορµή την επιβολή χαρτοσήµου.
Το τρίτο ζήτηµα αφορά την καθυστέρηση εφαρµογής του µηχανισµού Temporary Crisis and Transitional Framework (TCTF). Το µέτρο προβλέπει επιδότηση για επιλέξιµες ενεργοβόρες επιχειρήσεις και, παρότι θεσπίστηκε, από πέρυσι µέχρι σήµερα δεν έχει εκδοθεί η προβλεπόµενη υπουργική απόφαση για την εφαρµογή του.