Eπιχειρηµατική εµφύλια σύρραξη πυροδοτεί ο «µικροµεγαλισµός» του προέδρου του Συνδέσµου Βιοµηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ) Θανάση Σαββάκη, καθώς οδηγεί σε κατακερµατισµό της επιχειρηµατικής εκπροσώπησης.

Συγκεκριµένα, προ ημερών ο ΣΒΒΕ πραγµατοποίησε έκτακτη γενική συνέλευση και αποφάσισε τη διαγραφή του γεωγραφικού προσδιορισµού που µέχρι σήµερα τον καθιστά περιφερειακό σύνδεσµο και τη µετονοµασία του σε Σύνδεσµο Βιοµηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ). Η ονοµασία παραπέµπει στον Σύνδεσµο Επιχειρήσεων και Βιοµηχανιών (ΣΕΒ), καθώς φιλοδοξία του κ. Σαββάκη και της ηγετικής οµάδας περί τον βορειοελλαδίτικο σύνδεσµο είναι να αποτελέσουν το αντίπαλο δέος στον αθηνοκεντρικό κατ’ αυτούς ΣΕΒ, στον οποίο προεδρεύει ο κ. Θεόδωρος Φέσσας. Τι παρακινεί τους Βορειοελλαδίτες και προχωρούν σε ένα τόσο επιθετικό βήµα; Η αλήθεια είναι ότι αυτό δεν θα συνέβαινε αν δεν είχαν τις πλάτες αλλά και την πίεση της σηµερινής κυβέρνησης, η οποία, όπως και στο πολιτικό πεδίο, επιχειρεί διά του «διαίρει και βασίλευε» να δηµιουργήσει νέες συµµαχίες και να διασπάσει παλιότερους σχηµατισµούς.

Σε αυτό το πλαίσιο, είχε προηγηθεί τον περασµένο Ιούλιο το νοµοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας που νοµοθέτησε την ανακήρυξη του ΣΒΒΕ σε εθνικό κοινωνικό εταίρο, µε το επιχείρηµα ότι η εγχώρια βιοµηχανία στερείται εκπροσώπησης από τους υφιστάµενους κοινωνικούς εταίρους και ειδικότερα από τον ΣΕΒ.

Αυτό που πραγµατικά συµβαίνει είναι ότι η κυβέρνηση τα έχει βρει σκούρα στη σχέση της µε τους πραγµατικούς κοινωνικούς εταίρους και επιχειρεί να ξαναµοιράσει την τράπουλα της εργοδοτικής εκπροσώπησης βάζοντας και µια νέα εργοδοτική οργάνωση στο παιχνίδι.

Το πρόβληµα αυτής της καιροσκοπικής πολιτικής τακτικής είναι ότι ανάγει έναν περιφερειακό εργοδοτικό σύνδεσµο σε κοινωνικό εταίρο εθνικής εµβέλειας, όπως είναι δηλαδή σήµερα οι ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ, ΣΕΤΕ. Ποιο είναι άραγε το κενό εκπροσώπησης που καλείται δήθεν να καλύψει ο ΣΒΒΕ; Τέτοιο κενό, φυσικά, δεν υφίσταται. Απαντάει όµως στο διαχρονικό αίτηµα των Βορείων να µπουν στα... αθηναϊκά σαλόνια µε το καπέλο του «ισότιµου κοινωνικού εταίρου».

Για πρώτη φορά στα ευρωπαϊκά χρονικά προτείνεται να απονεµηθεί η ιδιότητα του κοινωνικού εταίρου σε µια περιφερειακού χαρακτήρα εργοδοτική οργάνωση, όπως ο ΣΒΒΕ. Οι πολιτικές και προσωπικές σκοπιµότητες πίσω από τα βαφτίσια του ΣΒΒΕ προκάλεσαν τις αντιδράσεις σηµαντικών επιχειρήσεωνµελών του οι οποίοι τον εγκαταλείπουν.

Ο σχεδιασµός αυτός καλύπτει µία ακόµη ανάγκη: στην προσπάθειά της να µην καταρρεύσει εντελώς στη Βόρεια Ελλάδα, λόγω Σκοπιανού, η κυβέρνηση αναζητούσε τοπικά ερείσµατα και φαίνεται ότι τα βρήκε στο πρόσωπο των «γενναίων του ΣΒΒΕ».

Ετσι ο κ. Σαββάκης πρόθυµα τοποθετήθηκε ήδη από το καλοκαίρι υπέρ της «επιβεβληµένης επίλυσης του προβλήµατος Ελλάδας - ΠΓ∆Μ, στο πλαίσιο της ανάδειξης της χώρας µας σε παράγοντα σταθερότητας στην περιοχή», όπως χαρακτηριστικά έχει αναφέρει σε συνέντευξή του. Επίσης, όπως έχει δηλώσει, «ουτοπιστικές και εκτός πραγµατικότητας θέσεις» θα οδηγήσουν την Ελλάδα σε αδιέξοδα και ενδεχοµένως σε διεθνή αποµόνωση.

Σύµφωνα µε τον ίδιο, «η διευθέτηση του ζητήµατος θα έχει σαφείς θετικές επιδράσεις στις διµερείς σχέσεις των δύο χωρών, αλλά κυρίως θα συντελέσει στην εµπέδωση της σταθερότητας ολόκληρης της περιοχής των ∆υτικών Βαλκανίων». Ο κ. Σαββάκης, σε µια πολύ ευαίσθητη συγκυρία και µε την κυβέρνηση στριµωγµένη, έσπευσε να πάρει θέση και να στηρίξει ουσιαστικά τους κυβερνητικούς χειρισµούς, επικαλούµενος τη σταθερότητα και ανάπτυξη της περιοχής. Μόνο που ήταν η συνεχιζόµενη κρίση, τα απόνερα του Προσφυγικού (περίπτωση Ειδοµένης) και κυρίως η βαριά υπερφορολόγηση από αυτή την κυβέρνηση που οδήγησαν πολλές επιχειρήσεις της Βόρειας Ελλάδας, και δη της Θεσσαλονίκης, σε κλείσιµο και µετανάστευση στα γειτονικά κράτη. Ωστόσο, σε αυτά δεν δείχνει να δίνει µεγάλο βάρος.

Κατά τον ΣΒΒΕ, αλλά και την κυβέρνηση, ο ΣΕΒ έχει απολέσει τον βιοµηχανικό του χαρακτήρα µετά τη διεύρυνσή του και σε άλλους κλάδους της οικονοµίας και εκπροσωπεί πλέον ευρύτερα την επιχειρηµατικότητα. Είναι όµως έτσι; Η επιχειρηµατολογία συγκρούεται µε δύο αδιαµφισβήτητα µεγέθη: τα βιοµηχανικά µέλη του ΣΕΒ που εκπροσωπούν το 60% της εγχώριας µεταποίησης εξακολουθούν να αποτελούν την πλειοψηφία και διαµορφώνουν τον σηµαντικότερο όγκο δράσεων και προτεραιοτήτων του Συνδέσµου (φορολογικά, εργασιακά, χωροταξία, περιβάλλον, αδειοδοτήσεις, ενέργεια).

Ο ΣΕΒ παραµένει το βαρύ πυροβολικό της εγχώριας βιοµηχανίας και µια µατιά στο ∆.Σ. του λύνει κάθε απορία επ’ αυτού. Αντίθετα, τα βιοµηχανικά µέλη του ΣΒΒΕ εκπροσωπούν µετά βίας το 10%-12% της εγχώριας βιοµηχανίας και έχουν αυστηρή γεωγραφική διασπορά στη Βόρεια Ελλάδα. Προκαλούνται ερωτήµατα, λοιπόν, ως προς το ποιο είναι το κενό που έρχεται να καλύψει ο ΣΒΒΕ που δραστηριοποιείται αυστηρά στη Βόρεια Ελλάδα και εκπροσωπεί µικροµεσαίες, κυρίως, µεταποιητικές επιχειρήσεις. Χωράει η ελληνική αγορά δύο εθνικούς κοινωνικούς εταίρους που εκπροσωπούν τη βιοµηχανία, η οποία αποτελεί το 9% του ΑΕΠ;

Ο µετασχηµατισµός του ΣΒΒΕ από περιφερειακό σύνδεσµο σε εθνικό φορέα εκπροσώπησης της βιοµηχανίας και της µεταποίησης χαρακτηρίζεται θεσµικό παράδοξο για µια σειρά λόγων, και συγκεκριµένα:

■Καλλιεργεί σχέσεις εξάρτησης µε το κράτος: Η εκάστοτε κυβέρνηση εκµεταλλευόµενη την οικονοµική εξάρτηση που δηµιουργεί η ιδιότητα του κοινωνικού εταίρου µέσω προγραµµάτων χρηµατοδότησης µπορεί να αξιώσει συµβιβασµούς σε βάρος των επιχειρηµατικών συµφερόντων διασπώντας το επιχειρηµατικό µέτωπο σε κρίσιµες διαπραγµατεύσεις. Λίγοι γνωρίζουν ότι το µεγαλύτερο µέρος της δραστηριότητας των κοινωνικών εταίρων χρηµατοδοτείται από το ∆ηµόσιο. Σήµερα µόνο ο ΣΕΒ είναι ουσιαστικά αυτοχρηµατοδοτούµενος.

■Ευτελίζει διά του πληθωρισµού των κοινωνικών εταίρων τον κοινωνικό διάλογο. Επιπλέον, η ιδιότητα του κοινωνικού εταίρου συνδέεται θεσµικά µε την υποχρέωση συµµετοχής σε όργανα και επιτροπές της ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης που επηρεάζουν την επιχειρηµατικότητα. Οταν δύο φορείς µε κοινά µέλη κάθονται στο ίδιο τραπέζι διαπραγµατεύσεων για µια συλλογική σύµβαση, µε βάση το υφιστάµενο πλαίσιο για την επιχείρηση που εκπροσωπείται και από τους δύο, θα ισχύσει η σύµβαση που είναι πιο ευνοϊκή για τους εργαζοµένους (αρχή της συρροής). Αν εκφράζουν κοινές θέσεις οι δύο φορείς, έχει καλώς. Αν όµως έχουν διαφοροποιηµένες θέσεις, τότε τίθεται ουσιαστικό ζήτηµα εκπροσώπησης για τα κοινά µέλη.

Σύµφωνα µε τις τροποποιήσεις στο καταστατικό του ΣΒΒΕ, ο Σύνδεσµος Βιοµηχανιών Ελλάδος υπό τη νέα του επωνυµία έχει, µεταξύ άλλων, στόχους την εκπροσώπηση σε διεθνείς οργανισµούς, τη συµµετοχή στις διαπραγµατεύσεις για την εθνική συλλογική σύµβαση, τη διαχείριση επενδυτικών προγραµµάτων, την ίδρυση ινστιτούτων κ.ά. Aλέξανδρος Κασιμάτης (Bussines Stories)