Σημαντικές αλλαγές έχουν επέλθει στο τοπίο του χαλβά στην Ελλάδα, στη μετά Χαϊτογλου εποχή. Αρκετοί είναι εκείνοι, που υποστηρίζουν ότι μετά το θάνατο του ιδρυτή της βιομηχανίας και leader του χαλβά, Αλέξανδρου Χαΐτογλου, οι κανόνες του παιχνιδιού μεταβλήθηκαν. Χαρακτηριστική είναι η τοποθέτηση προσώπου, το οποίο δραστηριοποιείται για αρκετές δεκαετίες στο χώρο: "Μετά το θάνατο του Αλέξανδρου άλλαξαν οι ισορροπίες στο συγκεκριμένο κλάδο, καθότι εκείνος είχε τη δυνατότητα και τη δύναμη να επηρεάσει την αγορά και τη ζήτηση σουσαμιού, ακόμα και σε παγκόσμιο επίπεδο. Σε αυτό το πλαίσιο, είχε ιδρύσει μία επιτροπή στο εξωτερικό, η οποία είχε ως αρμοδιότητα να ελέγχει μονοπωλιακές πολιτικές από συγκεκριμένες χώρες - παραγωγούς σουσαμιού, με αποτέλεσμα να διατηρείται σε σταθερά επίπεδα η ζήτηση της πρώτης ύλης".

Όπως εξηγεί το συγκεκριμένο πρόσωπο, με δεδομένο ότι η Κίνα καταναλώνει το 50% της παγκόσμιας παραγωγής, η επιτροπή Χαΐτογλου είχε τη δυνατότητα να ελέγχει τη διάθεση του σουσαμιού διεθνώς. Αυτό, για παράδειγμα, σήμαινε ότι, σε περίπτωση, που καταστρεφόταν μέρος της κινεζικής παραγωγής λόγω καιρικών συνθηκών, η Κίνα δεν θα κατέφευγε μόνο στην Ινδία - ώς έταιρη χώρα παραγωγής - για να προμηθευτεί τις ποσότητες που επιθυμούσε, αλλά οι απαιτήσεις της θα μοιράζονταν και σε άλλες σουσαμοπαραγωγούς χώρες.

Μέσω της συγκεκριμένης κίνησης, η τιμή του προϊόντος διατηρούνταν σε σταθερά επίπεδα, καθότι η αποκλειστική διάθεση μεγάλων ποσοτήτων από μία αγορά θα εκτόξευε την τιμή. "Όταν πριν από περίπου τέσσερα χρόνια η Κίνα υπέστη ζημιά στην παραγωγή της, εκτοξεύτηκαν συνολικά οι τιμές παγκοσμιώς, αποτελώντας ζημιογόνο παράγοντα και για τις ελληνικές επιχειρήσεις", τονίζει. Σημειώνεται ότι οι κυριότερες χώρες, από τις οποίες προμηθεύεται σουσάμι η Ελλάδα, είναι η Ινδία, το Σουδάν και η Αιθιοπία.

Το ταχίνι στο ελληνικό τραπέζι

 Αναφερόμενος στην εγχώρια αγορά, ο ίδιος άνθρωπος επισημαίνει ότι οι μελέτες που είχε εκπονήσει ο Χαΐτογλου σε συνεργασία με πανεπιστημιακά ιδρύματα και άλλους φορείς, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι είχε προσφέρει σημαντικό διαφημιστικό μερίδιο στα μέσα ενημέρωσης, ήταν δύο από τους λόγους που έκαναν δημοφιλές τόσο το σουσάμι, όσο και το ταχίνι. Επί της ουσίας, κατάφερε να φέρει στο τραπέζι των Ελλήνων τα συγκεκριμένα προϊόντα.

Σε επίπεδο τιμών επισημαίνει ότι, ενώ επί εποχής Χαΐτογλου, ο ίδιος διατηρούσε σε υψηλά επίπεδα τις τιμές στο σύνολο της αγοράς, γεγονός άμεσα συνυφασμένο με την ποιότητα, πλέον οι ισορροπίες έχουν αλλάξει πανελλαδικά. "Η αγορά έγινε σχετικά ανεξέλεγκτη, καθότι αρκετοί επαγγελματίες προβαίνουν σε πλειστηριασμούς - πωλήσεις σουσαμιού σε πολύ χαμηλή τιμή, ενίοτε με την εισροή ποσοτήτων αμφιβόλου ποιότητας".

Μεταξύ άλλων, επισημαίνει το άνοιγμα της ψαλίδας στις τιμές του σουσαμιού σήμερα, κάνοντας λόγο για χάος, το οποίο επικρατεί και που σε μεγάλο ποσοστό οφείλεται στις σημαντικές αποκλίσεις, που εμφανίζονται στην ποιότητα. "Το σουσάμι του Σουδάν επί παραδείγματι είναι ανώτερο ποιοτικά από εκείνο της Ινδίας, ωστόσο η προμήθεια από το Σουδάν εκτοξεύει την τιμή".

Γιώργος Λαμπίρης (Fnb)