Το 2013, όταν το μοντέλο Dreamliner της Boeing καθηλώθηκε στο έδαφος, χρειάστηκαν περισσότερα από 20 εκατ. δολάρια και τρεις μήνες για να λυθεί το πρόβλημα. Ισως η κρίση που προκάλεσε το νέο 737 Max αποδειχθεί πολύ δυσκολότερη, καθώς είναι ανυπολόγιστο το κόστος για τη φήμη της εταιρείας έπειτα από δύο θανατηφόρα ατυχήματα.

Το βραχυπρόθεσμο κόστος που θα απαιτηθεί για να διορθωθεί το λογισμικό του αεροσκάφους μάλλον θα είναι διαχειρίσιμο για την Boeing. Εκείνο, όμως, που μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερο και παραμένει άγνωστο είναι το κόστος που θα αντιμετωπίσει η Boeing εάν οι αεροπορικές εταιρείες χάσουν την εμπιστοσύνη τους στο μοντέλο Max. Εκκρεμούν παραγγελίες για 4.600 κομμάτια του μοντέλου, που αντιπροσωπεύουν μελλοντικά έσοδα ύψους 550 δισ. δολαρίων. Και επειδή όλα τα αεροσκάφη του ίδιου μοντέλου είναι ακινητοποιημένα στο έδαφος, άμεση προτεραιότητα της Boeing είναι να βρει το πρόβλημα και να το διορθώσει.

Από τον Οκτώβριο και την πρώτη πτώση του ίδιου μοντέλου στην Ινδονησία, η εταιρεία συνεργάζεται με τις αμερικανικές ρυθμιστικές αρχές για να εκπονήσουν νέα εκδοχή του λογισμικού και νέες κατευθυντήριες γραμμές για την εκπαίδευση στη χρήση του. Η νέα εκδοχή αναμένεται τον Απρίλιο, αλλά ίσως χρειαστεί πολύ περισσότερος καιρός για την τελική λύση ανάλογα με το συμπέρασμα στο οποίο θα καταλήξουν οι έρευνες. Οσο περισσότερος χρόνος χρειαστεί για να βρεθεί λύση τόσο υψηλότερο θα είναι το κόστος. Για να διορθωθεί η μπαταρία στα αεροσκάφη τύπου Dreamliner χρειάστηκαν 465.000 δολάρια ανά αεροσκάφος, σύμφωνα με τον Κάρτερ Κόουπλαντ, αναλυτή της Melius Research. Ο ίδιος αναλυτής υπολογίζει ότι η Boeing ίσως αναγκαστεί να δαπανήσει σχεδόν 1 δισ. δολάρια για να λύσει τα προβλήματα σε όλα τα αεροσκάφη τύπου 737 Max.

Στο μεταξύ, οι αεροπορικές εταιρείες που έχουν στον στόλο τους τα επίμαχα αεροσκάφη, τα έχουν ακινητοποιήσει και διεκδικούν αποζημιώσεις. Υπολογίζεται πως χρειάζεται 1 εκατ. δολάρια για κάθε αεροσκάφος που θα ενοικιασθεί για να αντικαταστήσει επί τρεις μήνες ένα 737 Max. «Προφανώς δεν πρόκειται να αναλάβουμε εμείς το κόστος», σχολιάζει σχετικά ο Μπιορν Κζος, διευθύνων σύμβουλος της Norwegian Air, που προσθέτει πως «θα στείλουμε τον λογαριασμό σε αυτούς που παρήγαγαν τα αεροσκάφη». Η εν λόγω εταιρεία αναγκάστηκε να θέσει εκτός λειτουργίας 18 αεροσκάφη της ύστερα από σχετική εντολή των ευρωπαϊκών ρυθμιστικών αρχών.

Παράλληλα, μπορεί οι συγγενείς των θυμάτων να υποβάλουν μηνύσεις κατά της Boeing. Μια εταιρεία με το μέγεθος της Boeing μάλλον θα μπορέσει να απορροφήσει το κόστος όλων αυτών. Πρόκειται για έναν κολοσσό της αεροδιαστημικής που κατασκευάζει επιβατικά και στρατιωτικά αεροσκάφη και έχει ετήσια έσοδα άνω των 100 δισ. δολαρίων. Η μεγαλύτερη πρόκληση για την Boeing θα είναι ο χειρισμός των παραγγελιών. Αν τα αεροσκάφη αργήσουν να παραδοθούν επειδή θα χρειαστεί να ανασχεδιαστούν, η Boeing θα πρέπει να χαμηλώσει τις τιμές στους αερομεταφορείς.

Υπάρχει, άλλωστε, ο κίνδυνος να αποφεύγουν οι επιβάτες το μοντέλο 737 Max για πολύ καιρό, οπότε μακροπρόθεσμα θα χάσει πελάτες. Στην περίπτωση αυτή θα αποκτήσει πλεονέκτημα η ευρωπαϊκή ανταγωνίστριά της, Airbus, και το μοντέλο της, το A320neo. Φαίνεται, πάντως, απίθανο να ακυρώσουν διαμιάς οι αεροπορικές εταιρείες τις παραγγελίες τους για το μοντέλο 737 Max. Συνήθως οι αεροπορικές δίνουν μια προκαταβολή περίπου 20% της αξίας της παραγγελίας τους για το μοντέλο αυτό που κοστίζει 120 εκατ. δολάρια και το οποίο αποπληρώνουν σταδιακά. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της βιομηχανίας και αναλυτών του κλάδου, δύσκολα θα ακυρώσουν τις δεσμεύσεις τους εάν δεν προκύψουν στοιχεία που να αποδεικνύουν δομικό πρόβλημα στο αεροσκάφος.

NATALIE KITROEFF / THE NEW YORK TIMES