Είναι σωστό να δανείζεσαι 800 εκατομμύρια για τις τρέχουσες ανάγκες του κράτους και την ίδια στιγμή να δίνεις πρόσθετα και έκτακτα, δηλαδή μη προβλεπόμενα από τον προϋπολογισμό, επιδόματα; Κανείς σωστός διαχειριστής δεν θα έκανε κάτι παρόμοιο. Το κάνει όμως η ελληνική κυβέρνηση και το κάνει με τη συνεργασία των Ευρωπαίων ελεγκτών. Πολλοί από εμάς σκέφτονται ότι αυτή η κατ’ αρχήν παραδοξότητα εξυπηρετεί μόνον κομματικούς στόχους.
Πριν από λίγες ημέρες («Κ» 24 Οκτωβρίου 2017) πρότεινα να διατεθεί μέρος του έκτακτου πλεονάσματος, δηλαδή της υπερφορολόγησης, στην ελάφρυνση των ασφαλιστικών κρατήσεων. Η αύξηση του μισθού και η ταυτόχρονη μείωση του κόστους εργασίας είναι δύο σπουδαίες ενισχύσεις της πραγματικής οικονομίας, θα μειώσουν την ανεργία και θα διευκολύνουν στην αποκάλυψη πρόσθετων εισοδημάτων που τώρα κρύβονται υπό το βάρος των επιβαρύνσεων. Υπάρχει όμως και ο αντίλογος. Θα θυμάστε ότι το πλεόνασμα εσόδων επί των τρεχουσών δαπανών χρειάζεται για την εξόφληση των τόκων επί του δημοσίου χρέους. Οταν πληρώνονται οι τόκοι από τα δικά μας χρήματα, το χρέος σταματά να μεγαλώνει. Αυτός ο απλός κανόνας διακρίνει την καλή από την άθλια δημοσιονομική διαχείριση και, δυστυχώς, δεν τηρήθηκε επί πάρα πολλά έτη, μέχρις ότου ήρθε η κρίση και μας υποχρέωσε να κλείσουμε βιαστικά και βίαια αυτή την ψαλίδα. Για τον λόγο αυτόν, είναι πάρα πολλοί αυτοί που λένε ότι το πιο απλό είναι να κατευθυνθεί ολόκληρο το πλεόνασμα στην εξόφληση των τόκων.
Εξάλλου, προσθέτουν οι ίδιοι, αυτός ακριβώς είναι ο στόχος που σύμφωνα με το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα πρέπει να επιτύχουμε του χρόνου με το πλεόνασμα να φτάνει στο 3,5% του ΑΕΠ. Αφού, κακώς, η υπερφορολόγηση οδηγεί σε πλεόνασμα 2,8%, αντί του 1,75% που «ήθελε» το τρίτο μνημόνιο, ας κάνουμε τουλάχιστον κάτι θετικό, εξηγούν οι ίδιοι. Η επιλογή αυτή θα συγκρατήσει το δημόσιο χρέος, προσθέτουν, αφού διαφορετικά πρέπει να δανειστούμε για να πληρώσουμε τους τόκους. Υπάρχει ένα ακόμη επιχείρημα που αποτρέπει την πολιτική εκμετάλλευση της υπερφορολόγησης και είναι πολύ σημαντικό. Οπως ίσως θυμάστε, προκειμένου να επιστρέψουμε ομαλά στις αγορές όταν θα βγούμε από το μνημόνιο, αυτό που εννοείται όταν μιλούμε για «καθαρή έξοδο», είναι απαραίτητο να διαθέτει το κράτος ένα καλό «κομπόδεμα», δηλαδή ένα σεβαστό χρηματικό απόθεμα. Σεβαστό από τις αγορές, επειδή θα το λάβουν υπόψη τους όταν θα ορίσουν το επιτόκιο για τα χρήματα που θα τους ζητούμε. Με δύο λόγια, το επιτόκιο θα είναι μικρότερο αν γνωρίζουν ότι μας παίρνει να μετριάσουμε το ύψος του δανεισμού μας έναντι της βουλιμίας κερδών, που χαρακτηρίζει πάντα τις αγορές.
Mπάμπης Παπαδημητρίου (Καθημερινή)
.gif)
