ΤΟΥ HOLGER SCHMIEDING*

Ο προηγμένος κόσμος έχει δείξει πως ανακάμπτει τάχιστα από το πρωτόγνωρο σοκ, το οποίο υπέστη σε επίπεδο δημόσιας υγείας το 2020. Aν και ο χειμώνας που πέρασε αποδείχθηκε απροσδόκητα δριμύς εξαιτίας της πανδημίας στην Ευρώπη και αλλού, η επίδοση της οικονομίας έχει μέχρι σήμερα ξεπεράσει τις αισιόδοξες προβλέψεις μας. Παρά το γεγονός ότι το νέο κύμα μολύνσεων λόγω της μετάλλαξης «Δέλτα» ρίχνει τη σκιά του πάνω σε ορισμένους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, όπως ο τουρισμός, οι θεμελιώδεις δείκτες για τις ισχυρές οικονομίες του κόσμου προϊδεάζουν για στέρεη ανάπτυξη το δεύτερο εξάμηνο του 2021 και πέραν αυτού. Βήμα βήμα οι οικονομίες απεξαρτώνται από τις ιατρικές επιταγές και η πανδημία μετασχηματίζεται σε ενδημία. Μήπως, λοιπόν, ζούμε ένα πρελούδιο της «Χρυσής δεκαετίας του 2020»; Η ταχεία επανάκαμψη μετά την πανδημία θα μπορούσε να διαμορφώσει το σκηνικό μιας μακράς περιόδου ισχυρών κερδών σε επίπεδο παραγωγικότητας και κατά κεφαλήν ΑΕΠ. 

Οι προηγμένες χώρες και πολλές αναδυόμενες οικονομίες οδεύουν προς αυτήν τη χρυσή δεκαετία, εκτός εάν οι κυβερνώντες κάνουν λάθος. Σε πρώτη φάση η πρωτόγνωρη νομισματική και δημοσιονομική πολιτική, η οποία λειτούργησε υποστηρικτικά προς την οικονομία, καθώς και οι πλεονάζουσες αποταμιεύσεις των νοικοκυριών μπορούν υπό το πρίσμα της ζήτησης να αιμοδοτήσουν την ανάκαμψη πολύ πέραν των προπανδημικών επιπέδων. Προϊόντος του χρόνου, η συνεχιζόμενη ενίσχυση της προσφοράς χάρη στη γρηγορότερη διάχυση των τεχνολογικών επιτευγμάτων και τις υψηλότερες επενδύσεις ως απάντηση στις ελλείψεις εργατικών χεριών θα συμβάλει στην τόνωση του ρυθμού ανάπτυξης. Από πλευράς μας αναμένουμε ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη και λιγότερο ήπιο πληθωρισμό απ’ ό,τι είχαμε εκτιμήσει πριν από έξι μήνες. Αν και ο μέσος όρος των προσδοκιών μας έχει αναθεωρηθεί προς το καλύτερο, εκτιμούμε ότι η αύξηση σε επίπεδο πραγματικού ΑΕΠ θα αποδειχθεί αρκετά υψηλότερη για τις μεγάλες οικονομίες, όπως της Ευρωζώνης, των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας, της Κίνας, καθώς και της Βρετανίας.

Λαμβάνοντας υπόψη τη δυναμικότερη οικονομική ανάπτυξη και τον πιο έκδηλο πληθωρισμό, οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες θα αρχίσουν να αναδιπλώνονται νωρίτερα από όσο είχε προβλεφθεί πριν από έξι μήνες και πιθανώς και νωρίτερα από όσο υποδηλώνουν οι κατευθύνσεις, που οι ίδιες έχουν δώσει. Οι καθαρές αγορές περιουσιακών στοιχείων από τις κεντρικές τράπεζες ενδεχομένως να ολοκληρωθούν στα τέλη του 2021 στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ για τις ΗΠΑ αναμένεται πως σταδιακά θα βαίνουν προς τη λήξη τους το 2022. Το αντίστοιχο για την Ευρωζώνη τοποθετείται το 2023. Στα τέλη του 2022 ίσως ακολουθήσουν αυξήσεις στις ΗΠΑ και τη Βρετανία, ενώ στην περίπτωση της Ευρωζώνης τοποθετούνται στα τέλη του 2023, όπου και οι πληθωριστικές πιέσεις είναι συγκρατημένες. 

Διακρίνουμε, πάντως, τέσσερις σοβαρές απειλές. Η πρώτη έχει να κάνει με τις νέες μεταλλάξεις του ιού, οι οποίες πιθανολογείται ότι θα καταστήσουν αναποτελεσματικά τα υφιστάμενα εμβόλια και θα διακόψουν την ανάκαμψη, μέχρις ότου η ιατρική καταφέρει να αντεπεξέλθει. Η δεύτερη αφορά την πιο επίμονη και δυναμική αναθέρμανση του πληθωρισμού, η οποία ίσως να υποχρεώσει τις κεντρικές τράπεζες να πατήσουν απότομα φρένο αντί του να αναδιπλωθούν σταδιακά. Η τρίτη έχει να κάνει με την Κίνα, η οποία εάν επιτεθεί στην Ταϊβάν, η συνεπαγόμενη γεωπολιτική αναταραχή θα πλήξει δραματικά την παγκόσμια οικονομία και τις αγορές. Η τέταρτη και τελευταία σχετίζεται με τις υπερβολικές αυξήσεις φόρων και τα εμπόδια των ρυθμιστικών αρχών, που δυνητικά θα καταστρέψουν τη δυναμική της προσφοράς. Αυτοί οι κίνδυνοι, που προαναφέρθηκαν, είναι σοβαροί, αλλά εξαιρουμένου ίσως του πληθωρισμού δεν μας προβληματίζουν πιο πολύ από όσο προ εξαμήνου.

* Ο κ. Holger Schmieding είναι οικονομολόγος της Berenberg Bank.