Κατοχύρωση του brand «Τσίπουρο» και «Αργώ», δημιουργία θεματικού μυθολογικού πάρκου αναψυχής Πηλίου, άμεση επένδυση σε απαραίτητες υποδομές για την επίσκεψη μεγάλων γκρουπ στην πόλη, εξοπλισμός του αστικού χώρου με ειδικούς χάρτες και διαδραστικούς πίνακες με έμφαση στην περιοχή γύρω από τον προβλήτα των κρουαζιερόπλοιων είναι μερικές από τις προτάσεις που καταθέτουν δύο φοιτήτριες του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας για την ενίσχυση της κρουαζιέρας στον Βόλο η οποία φέτος κινείται σε ρηχά νερά.

Η εργασία εκπονήθηκε από τις φοιτήτριες Ελένη Λουροντζή και Στέλλα Πεταχτή στο πλαίσιο του μαθήματος «Μάρκετινγκ του Τόπου», του εργαστηρίου Τουριστικού Σχεδιασμού Έρευνας και Πολιτικής του Τ.Μ.Χ.Π.Π.Α. με διδάσκοντες τους Δέφνερ Αλέξιο και Ψαθά Εύα. Σκοπός της ήταν η κατάρτιση ενός προσχεδίου μάρκετινγκ για τον τουρισμό κρουαζιέρας στην πόλη του Βόλου.

Προς την κατεύθυνση ενίσχυσης του κλάδου της κρουαζιέρας στην περιοχή κινείται ο εθνικός και περιφερειακός χωροταξικός σχεδιασμός καθώς προτείνεται άμεσα για την πόλη του Βόλου η ανάπτυξη του τουρισμού κρουαζιέρας και η υλοποίηση των αντίστοιχων υποδομών.

Επιπλέον το περιφερειακό αναπτυξιακό πλαίσιο (ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2020) θέτει ως προτεραιότητα τη σύνδεση του τουρισμού με τους αναπτυξιακά δυναμικούς κλάδους της Περιφέρειας Θεσσαλίας όπως είναι ο πολιτιστικός, ο αγροδιατροφικός και οι τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνιών (ΤΠΕ). Υφίσταται, επίσης, από το 2011 «Σχέδιο Μάρκετινγκ για τον Τουρισμό του Βόλου», βασική στρατηγική του οποίου είναι η ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής, δηλαδή, του ‘Ήλιου και της Θάλασσας, του Πολιτισμού, του Τουρισμού της Υπαίθρου και της Περιήγησης.

Όπως αναφέρουν οι φοιτήτριες, ο τουρισμός κρουαζιέρας είναι ένας οικονομικός κλάδος που έχει πληγεί ελάχιστα από τη διεθνή οικονομική κρίση, με μοναδικό έτος συρρίκνωσης αυτό του. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Ελλάδα κατέχει την 6η θέση σε αριθμό επιβιβαζόμενων επιβατών κρουαζιέρας μετά την Ιταλία, την Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και τη Γαλλία. Εντός των ορίων του μεσογειακού χώρου το πιο ανταγωνιστικό λιμάνι το 2015 ήταν η Βαρκελώνη 2,54 εκατομμύρια επιβάτες ενώ ο Πειραιάς με 980.000 επιβάτες κατατάσσεται στην 9η θέση.

Στην Ελλάδα οι πόλεις που μοιράζονται την τουριστική κίνηση του είδους, σε όρους απόλυτου αριθμού αφίξεων, με το λιμάνι του Βόλου είναι το Ηράκλειο, τα Χανιά (Σούδα), το Ναύπλιο, η Καλαμάτα και η Θεσσαλονίκη.

Στον Βόλο, το έτος 2016 ο αριθμός αφίξεων κρουαζιεροπλοίων ήταν 46 σημειώνοντας σημαντική μείωση σε σχέση με το έτος 2015 (57 αφίξεις) αντίθετη με τη προηγούμενη τάση αύξησης των αφίξεων τα έτη 2013-2014. Οι τουρίστες κρουαζιέρας που επισκέπτονται τον Βόλο είναι κατά κύριο λόγο Ευρωπαίοι (Γερμανοί, Άγγλοι και Γάλλοι τα τελευταία δύο χρόνια), ενώ σημαντικός είναι και ο αριθμός των Αμερικανών τουριστών.

Το επιθυμητό μίγμα μάρκετινγκ που επιλέχθηκε για τη διαμόρφωση των στόχων του τελικού σχεδίου βασίζεται στη φιλοσοφία του «κοινωνικού μάρκετινγκ» και συνεπώς στοχεύει στην ευημερία της τοπικής κοινωνίας, στην εξισορρόπηση των συμφερόντων μεταξύ των εταίρων του σχεδίου και των τουριστών και στην ανάδειξη του τουριστικού προϊόντος μέσω οικολογικών και κοινωνικών κριτηρίων.

Προτάσεις

Οι δύο φοιτήτριες πρόσθεσαν πως «τα συμπεράσματα και οι προτάσεις του προσχεδίου μάρκετινγκ στηρίχθηκαν σε μεγάλο βαθμό σε συνεντεύξεις που πραγματοποιήθηκαν με εκπροσώπους του Οργανισμού Λιμένος Βόλου και του Επιμελητηρίου Μαγνησίας, ωστόσο σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο μάρκετινγκ είναι απαραίτητη η συμμετοχή όλων των άμεσα ενδιαφερόμενων φορέων.

Αρχικά, παρά τα απογοητευτικά στατιστικά στοιχεία για την κρουαζιέρα στην πόλη του Βόλου, μεταξύ των τοπικών φορέων εμφανίζεται αρκετά αυξημένο ενδιαφέρον γύρω από τον κλάδο και διάθεση για συνεργασία και συμμετοχή στην εκπόνηση ενός σχεδίου μάρκετινγκ.

Ακόμη, όσον αφορά στο προϊόν που προσφέρεται αυτή τη στιγμή από την πόλη του Βόλου στον τουρίστα κρουαζιέρας αυτό περιορίζεται στην εξυπηρέτηση της μετακίνησης από και προς την Καλαμπάκα και τα Μετέωρα.

Η σχέση αυτή Βόλου – Καλαμπάκας και η λειτουργία που εξυπηρετεί η πόλη ως «λιμάνι Μετεώρων» δεν αποτελεί αρνητικό στοιχείο, όμως η ανακατανομή του βάρους των επισκεπτών στους δύο προορισμούς θεωρείται αναγκαία.

Οι βασικές προτάσεις που συνθέτουν την στρατηγική του σχεδίου για την διάχυση των ωφελειών του κλάδου στην τοπική οικονομία και ενδεχομένως την αναζωογόνησή του μέσω της αύξησης του αριθμού των αφίξεων κρουαζιεροπλοίων και επισκεπτών είναι οι εξής:

* Κατοχύρωση του brand «Τσίπουρο» μέσω της ανάδειξης τόσο των παραδοσιακών χώρων κατανάλωσης όσο και του τρόπου παρασκευής του.

* Κατοχύρωση του brand «Αργώ» μέσω της κατασκευής ενός υψηλών προδιαγραφών «Μουσείο Αργούς».

* Διερεύνηση της δυνατότητας χρηματοδότησης ή παροχής κινήτρων για την δημιουργία θεματικού μυθολογικού πάρκου αναψυχής Πηλίου.

* Έμφαση σε υψηλής ποιότητας υπηρεσίες και υποδομές και εφαρμογή σύγχρονων συστημάτων ΤΠΕ.

* Άμεση επένδυση σε απαραίτητες υποδομές για την επίσκεψη μεγάλων γκρουπ στην πόλη (parking λεωφορείων στους χώρους των μουσείων και αρχαιολογικών χώρων και κατάλληλη διαμόρφωσή τους ώστε να είναι ευχάριστα επισκέψιμοι καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους – δαπεδοστρώσεις, σκίαση, διαδρομές).

* Εξοπλισμός του αστικού χώρου με ειδικούς χάρτες και διαδραστικούς πίνακες με έμφαση στην περιοχή γύρω από τον προβλήτα των κρουαζιεροπλοίων.

ΦΩΤΗΣ ΣΠΑΝΟΣ (Θεσσαλία)