Ενα δημοσιονομικό μαξιλάρι ύψους 3 δισ. ευρώ έχει δημιουργηθεί ήδη στο τετράμηνο, ενισχύοντας τις εκτιμήσεις πως θα υπάρξει και φέτος δημοσιονομικός χώρος ο οποίος μπορεί να αξιοποιηθεί είτε για μέτρα στήριξης είτε για υψηλότερο του προβλεπομένου πρωτογενές πλεόνασμα.

Τα χθεσινά οριστικά στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού του α΄ τετραμήνου επιβεβαίωσαν ότι η δημοσιονομική πορεία της χώρας μέχρι στιγμής, φέτος, είναι πολύ καλύτερη από τις προβλέψεις του προϋπολογισμού, έχοντας ήδη εξασφαλίσει ένα πρωτογενές πλεόνασμα 2,443 δισ. ευρώ έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 869 εκατ. ευρώ.

Ετσι, είναι πια ισχυρές οι πιθανότητες δημιουργίας κάποιου δημοσιονομικού χώρου στο τέλος του χρόνου, τον οποίο η κυβέρνηση μπορεί είτε να διανείμει μέσω μέτρων στήριξης είτε να αξιοποιήσει για να εμφανίσει μεγαλύτερο πλεόνασμα και άρα ταχύτερη μείωση χρέους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πάντως, στις προχθεσινές της συστάσεις προς την Ελλάδα, την κάλεσε εμμέσως να επιλέξει τη δεύτερη λύση.

Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση έχει θέσει στόχο ένα πρωτογενές πλεόνασμα φέτος 0,7% του ΑΕΠ, αν και η ίδια προέβλεψε στη συνέχεια στο Πρόγραμμα Σταθερότητας πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ.

Η Κομισιόν, πάλι, στις ανοιξιάτικες προβλέψεις της ανέφερε πλεόνασμα 1,9% του ΑΕΠ. Αν το τελευταίο επιβεβαιωθεί και η κυβέρνηση εμμείνει στον στόχο για πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ, τότε η διαφορά, περίπου 2,5 δισ. ευρώ, μπορεί να διατεθεί για πρόσθετα μέτρα στήριξης. Ενα μέρος θα χρειαστεί για να καλυφθούν τα έξοδα των εκλογών και κάποια από τα προεκλογικά μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση και έχουν εφαρμογή φέτος, όπως το youth pass, ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι έχουν προκύψει ήδη και αυξημένες υγειονομικές δαπάνες.

Στο υπουργείο Οικονομικών, πάντως, υποστηρίζουν ότι ακόμη είναι νωρίς για να προβλεφθεί αν θα υπάρξει δημοσιονομικός χώρος και πόσο μεγάλος. Προς το παρόν, η πορεία των εσόδων δείχνει να είναι συνεπής με το Πρόγραμμα Σταθερότητας, αλλά το τελικό αποτέλεσμα θα κριθεί από τα στοιχεία Ιουλίου - Αυγούστου, όταν εισπράττονται τα περισσότερα φορολογικά έσοδα, λόγω φορολογίας εισοδήματος και τουρισμού.

Σε κάθε περίπτωση, είτε αποφασίσει να δώσει «δώρο Χριστουγέννων», είτε να εμφανίσει μεγαλύτερο πλεόνασμα, η κυβέρνηση φαίνεται να έχει εξασφαλίσει την τήρηση των δημοσιονομικών στόχων της χώρας και να εντάσσεται χωρίς πρόβλημα στο νέο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας, που θα ισχύσει μάλλον από το 2025. Για το 2024 θα χρειαστεί να περιορίσει την αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών στο 2,6% σε σύγκριση με φέτος. Κάτι που είναι εντός των ορίων του Προγράμματος Σταθερότητας, όπως αναφέρουν πηγές του υπουργείου Οικονομικών.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, τα φορολογικά έσοδα το α΄ τετράμηνο ανήλθαν σε 17.803 εκατ. ευρώ, αυξημένα

κατά 1.567 εκατ. ευρώ ή 9,7% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2023. Τμήμα της αύξησης αυτής, ποσού περίπου 470 εκατ. ευρώ, αφορά την παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023, ενώ είχε εκτιμηθεί ότι το ποσό αυτό θα εισπράττονταν κατά τον μήνα Δεκέμβριο 2022. Το υπόλοιπο ποσό της υπερεκτέλεσης προέρχεται από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους, που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2023, όσο και από την καλύτερη απόδοση του ΦΠΑ τρέχοντος έτους.

Ειδικότερα, για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:

• Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 7.574 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 481 εκατ. ευρώ.

• Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 2.032 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 80 εκατ. ευρώ.

• Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 353 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 42 εκατ. ευρώ.

• Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 4.991 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 473 εκατ. ευρώ.