Οταν οι κορυφαίοι έµποροι φυσικού αερίου στον κόσµο συναντήθηκαν στο τέλος Απριλίου σε ένα ξενοδοχείο δίπλα στο κανάλι στα περίχωρα του Αµστερνταµ, η ατµόσφαιρα ήταν η συνηθισµένη: καφές, κρουασάν και διαπληκτισµοί για τις προσφορές του επικείµενου χειµώνα. Την ατµόσφαιρα άλλαξε η είδηση για διαρροή στο µεγαλύτερο εργοστάσιο υγροποιηµένου φυσικού αερίου της Ευρώπης, που βρίσκεται πάνω από τον αρκτικό κύκλο στη Νορβηγία.

Το πρόβληµα –που ανακαλύφθηκε κατά τη διάρκεια µιας προγραµµατισµένης δοκιµής των συστηµάτων ασφαλείας της εγκατάστασης– επιδιορθώθηκε γρήγορα, όχι πριν προκαλέσει ωστόσο µια στιγµιαία άνοδο στην τιµή του φυσικού αερίου. Για τους ιθύνοντες στην Ολλανδία, χρησίµευσε σαν µια άβολη υπενθύµιση της δύναµης µιας µεµονωµένης εταιρείας, της Equinor ASA. Στα δύο και πλέον χρόνια από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, εκτινάσσοντας τις τιµές ενέργειας στα ύψη, ο νορβηγικός γίγαντας πετρελαίου και φυσικού αερίου πήρε αθόρυβα το «στέµµα» από τη ρωσική Gazprom. Η Νορβηγία προµηθεύει τώρα το 30% του φυσικού αερίου του µπλοκ. Η Gazprom παρείχε περίπου το 35% του συνόλου του φυσικού αερίου της Ευρώπης πριν από τον πόλεµο. Και από τα περισσότερα από 109 δισ. κυβικά µέτρα φυσικού αερίου που εξήγαγε η Νορβηγία στην Ευρώπη πέρυσι –αρκετά για να τροφοδοτήσουν τη Γερµανία έως το 2026– περίπου τα δύο τρίτα διατέθηκαν στην αγορά και πωλήθηκαν από την Equinor. Οσο οι «27» συνεχίζουν να εξαρτώνται από τα ορυκτά καύσιµα, οι νορβηγικοί υδρογονάνθρακες θα είναι απαραίτητοι για να µείνουν αναµµένα τα φώτα στην Ευρώπη.

Η προοπτική της Equinor «άλλαξε δραµατικά µε τις µειωµένες ροές από τη Ρωσία», δήλωσε η Iρένε Ράµελχοφ, επικεφαλής του τµήµατος µάρκετινγκ της εταιρείας. «Υπήρξε µια χρονική στιγµή όπου (η Ευρώπη) σχεδόν µας θεωρούσε δεδοµένους. Αυτό δεν ισχύει πλέον». Η νέα εξέχουσα θέση της εταιρείας έχει επίσης εγείρει ερωτήµατα σχετικά µε το εάν οι Ευρωπαίοι ηγέτες θέτουν για άλλη µία φορά σε κίνδυνο τις χώρες τους βασιζόµενοι κατά κύριο λόγο σε έναν µόνο προµηθευτή.

Ο Γερµανός υπουργός Οικονοµίας Ρόµπερτ Χάµπεκ, ο οποίος είναι επίσης υπεύθυνος για την κλιµατική πολιτική στη µεγαλύτερη οικονοµία της Ευρωζώνης, επισκέφθηκε το Οσλο τον Ιανουάριο του 2023. Και η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ταξίδεψε δύο µήνες αργότερα στο κοίτασµα φυσικού αερίου Troll της Νορβηγίας, το οποίο παρέχει 10% των προµηθειών της ηπείρου. Η επίτροπος Ενέργειας της Ε.Ε. Κάντρι Σίµονς, τέλος, επισκέφθηκε επίσης τη Νορβηγία δύο φορές την τελευταία διετία.

Η Νορβηγία, που δεν είναι µέλος της Ε.Ε., υποστήριζε εδώ και καιρό ότι το φυσικό αέριο πρέπει να έχει κεντρικό ρόλο στην «πράσινη µετάβαση» του µπλοκ – και πλέον βρίσκει πρόθυµους oµοϊδεάτες. Ο νέος ρόλος της Νορβηγίας τής αποφέρει κέρδη –οι εξαγωγές φυσικού αερίου έφτασαν το υψηλό ρεκόρ των 130 δισ. δολαρίων το 2022– αλλά επίσης θέτει ερωτήµατα για το πράσινο µέλλον της. Ενώ η χώρα πρωτοστατεί σε πρωτοβουλίες όπως η µετάβαση στα ηλεκτρικά οχήµατα, η πρόσφατη αύξηση της ζήτησης για φυσικό αέριο είχε ως αποτέλεσµα την ανακατεύθυνση οικονοµικών πόρων και ταλέντων πίσω στον τοµέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.

Για τους εµπόρους επίσης, το να ποντάρουν τα πάντα στην Equinor προκαλεί νέα προβλήµατα. Το περασµένο καλοκαίρι, όταν η εταιρεία ανακοίνωσε ότι η συντήρηση στις εγκαταστάσεις φυσικού αερίου της επεκτείνεται, µέσα σε λίγα λεπτά, οι τιµές φυσικού αερίου εκτοξεύθηκαν κατά 20%.

Bloomberg (kathimerini)