Φιλόδοξους στόχους για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου, του καυσίμου που θα ολοκληρώσει την εξίσωση της ενεργειακής μετάβασης αντικαθιστώντας τα ορυκτά καύσιμα σε τομείς που είναι δύσκολο να εξηλεκτριστούν, όπως η βαριά βιομηχανία και οι μεταφορές, θέτει η Ελλάδα μέσω της εθνικής στρατηγικής για το υδρογόνο, στη βάση των εξίσου φιλόδοξων στόχων που έχει θέσει η Ε.Ε. στο πλαίσιο της στρατηγικής της για την κλιματική ουδετερότητα (Fitfor-55) και την απεξάρτηση από τα ρωσικά καύσιμα (REPOWEREU).

Μόλις πρόσφατα η πρόεδρος της Ε.Ε. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε τη δημιουργία μιας νέας ευρωπαϊκής τράπεζας υδρογόνου, ενώ είχε προηγηθεί μέσω του REPOWEREU η αναβάθμιση του στόχου για χρήση πράσινου υδρογόνου στους τομείς της βιομηχανίας και των μεταφορών, από τους 11 μετρικούς τόνους (MT) ετησίως έως το 2030 στους 20 ΜΤ, με χρήση σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Το σχέδιο των Βρυξελλών προβλέπει την αντικατάσταση 27 δισ. κ.μ. αερίου και 80.000 βαρελιών πετρελαίου την ημέρα, το κόστος του οποίου, σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Ενέργειας (ΙΕΑ) θα φθάσει τα 700-800 δισ. δολ. έως το 2030. Σε αυτό το περιβάλλον η Ελλάδα καταστρώνει τη δική της στρατηγική για την ένταξη του υδρογόνου στο ενεργειακό της μείγμα και αξιώνει ρόλο διαμετακομιστή πράσινου υδρογόνου μέσω των αγωγών φυσικού αερίου που διέρχονται των εδαφών της, αλλά και αυτών που βρίσκονται στο στάδιο του σχεδιασμού.

Ο Eastmed θα μπορούσε να καταστεί μακροπρόθεσμα «η ραχοκοκαλιά του εφοδιασμού της Ε.Ε. με υδρογόνο», σύμφωνα με την άποψη που εξέφρασε πρόσφατα στη γερμανική εφημερίδα Handelsblatt η γ.γ. Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου.

Ο οδικός χάρτης για την ένταξη του υδρογόνου στο ενεργειακό μείγμα της χώρας ολοκληρώθηκε από την αρμόδια 20μελή επιτροπή του ΥΠΕΝ υπό την προεδρία του καθηγητή του ΕΜΠ Παντελή Κάπρου και αναμένεται να παρουσιαστεί τη Δευτέρα 7 Νοεμβρίου σε ειδική εκδήλωση στο Ζάππειο, που συνδιοργανώνουν ο Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Υδρογόνου, οι Περιφέρειες Κρήτης, Δυτικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας και η επιτροπή για τη χάραξη εθνικής στρατηγικής για το υδρογόνο. Στην εκδήλωση θα παραβρεθούν ο διευθύνων σύμβουλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης Υδρογόνου Γιώργος Χατζημαρκάκης και οι υπουργοί Ανάπτυξης Αδωνις Γεωργιάδης, Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Χρήστος Στυλιανίδης, καθώς και ο υφυπουργός Μεταφορών και Υποδομών Μιχάλης Παπαδόπουλος.

Η Ελλάδα, σύμφωνα με την εθνική στρατηγική για το υδρογόνο, μπορεί να παράγει το 2040 περίπου 3 Mtoe πράσινου υδρογόνου (μετρικοί τόνοι ισοδύναμου πετρελαίου) και να εξάγει 1 Mtoe, ενώ το 2050 να παράγει 7,4 Mtoe και να εξάγει 2,3 Mtoe πράσινου υδρογόνου, το οποίο αντιστοιχεί σε αξία εξαγωγών της τάξης των 1,6 δισ. ευρώ τον χρόνο.

Ο συνολικός κύκλος εργασιών της εφοδιαστικής αλυσίδας υδρογόνου θα είναι στην Ελλάδα της τάξης των 10 δισ. ευρώ τον χρόνο το 2050. Εως τότε θα απαιτηθούν περίπου 60 GW ΑΠΕ για την τροφοδοσία των μονάδων ηλεκτρόλυσης (30 GW έως το 2040). Η εθνική στρατηγική προβλέπει fast track διαδικασίες αδειοδότησης έργων ΑΠΕ για την παραγωγή υδρογόνου, αδειοδότηση και σύνδεση στο δίκτυο και κρατικές ενισχύσεις έως το 2030 λόγω της μη ωρίμανσης της τεχνολογίας, παράγοντας που καθιστά πολύ υψηλό το κόστος των επενδύσεων. Στην ίδια λογική, εξάλλου, κινείται και η Ε.Ε., η οποία ενέκρινε τη χρηματοδότηση συνολικά 41 έργων, μεταξύ των οποίων και δύο ελληνικών από την εταιρεία Β&Τ Composites (έργο H2CAT) και την εταιρεία Advent (έργο Green Hipo) έως του ποσού των 800 εκατ. ευρώ δημοσία δαπάνη.

Εκτός χρηματοδότησης έμεινε σε αυτή τη φάση το mega project White Dragon, που αποτελεί σύμπλεγμα έργων για παραγωγή πράσινου υδρογόνου στη Δυτική Μακεδονία μέσω ηλεκτρόλυσης, που θα τροφοδοτείται από φωτοβολταϊκά και θα διοχετεύεται στο δίκτυο της ΔΕΣΦΑ και του αγωγού TAP. Το έργο θα υποβληθεί στην επόμενη φάση για ένταξη στη λίστα των σημαντικών έργων κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (Important Projects of Common European Interest - ΙPCEI) της Ε.Ε.

Κατά προτεραιότητα το υδρογόνο θα ξεκινήσει με την υποκατάσταση γκρίζου υδρογόνου στα διυλιστήρια και την τροφοδοσία πλοίων και αεροσκαφών. Ηδη πιλοτικά προγράμματα παραγωγής πράσινου υδρογόνου έχουν σχεδιάσει και τα δύο διυλιστήρια της χώρας. Η πρώτη φάση περιλαμβάνει επίσης την ανανέωση του στόλου αστικών λεωφορείων με 120-250 λεωφορεία υδρογόνου στα κέντρα μεγάλων πόλεων και των υπεραστικών με 30-50, των φορτηγών διανομής σε πόλεις (5.00010.000), των βαρέος τύπου για αποκομιδή απορριμμάτων (80-160), των Ι.Χ. (30.000-60.000), των τρένων (3-12 συρμοί για ηλεκτρική κίνηση), των επιβατηγών-οχηματαγωγών πλοίων κ.λπ.

Στα κτίρια το σχέδιο προβλέπει πλήρη εξάλειψη των πετρελαιοειδών στο μείγμα καυσίμων για θερμικές χρήσεις έως το 2035.

Στο δίκτυο φυσικού αερίου, ποσοστά υδρογόνου έως 10% μπορούν να μεταφερθούν με ελάχιστες μετατροπές, ενώ το ποσοστό μπορεί να αυξηθεί στο 20% έπειτα από ειδικές ρυθμίσεις.

Η εθνική στρατηγική περιλαμβάνει επίσης επιχειρηματικές πρωτοβουλίες σε σειρά από τομείς, όπως την κατασκευή των πρώτων ποντοπόρων πλοίων από Ελληνες εφοπλιστές, τη δρομολόγηση πλοίου υδρογόνου στη σύνδεση του Πειραιά με κοντινούς προορισμούς του Σαρωνικού και την αναβάθμιση του Βόρειου Οδικού Αξονα της Κρήτης (ΒΟΑΚ) σε αυτοκινητόδρομο «hydrogen road». Το σχέδιο αφορά κατασκευή πέντε πρατηρίων ανεφοδιασμού υδρογόνου στα 350 bar σε Χανιά, Ρέθυμνο, Ηράκλειο, Ιεράπετρα και Σητεία για τροφοδοσία υπεραστικών λεωφορείων (ΚΤΕΛ Κρήτης), καθώς και φορτηγών υδρογόνου με σκοπό τη σύνδεση με το νέο αεροδρόμιο Κρήτης, τον Λιμένα Ηρακλείου και τη Βιομηχανική Περιοχή Ηρακλείου. Περιλαμβάνει επίσης σχέδιο «νησιού υδρογόνου» κατά τα πρότυπα του πιλοτικού έργου στη Μαγιόρκα, αλλά και πειραματική εφαρμογή υδρογόνου ως καυσίμου σε υποβρύχια του Πολεμικού Ναυτικού.

Χρύσα Λιάγγου, Καθημερινή