Έρευνα για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης της ΔΕΗ στην αγορά ηλεκτρισμού διεξάγει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού (DGcom), έπειτα από καταγγελία για χειραγώγηση των τιμών που διαμορφώνονται στη χονδρεμπορική αγορά και για αποκόμιση κερδών μέσω εξαγωγών.

Ειδικότερα, η καταγγελία, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», αφορά την καταχρηστική συμπεριφορά της ΔΕΗ ως δεσπόζουσας εταιρείας της αγοράς και τη χειραγώγηση της Οριακής Τιμής του Συστήματος σε χαμηλά επίπεδα. Ετσι, ως ο μεγαλύτερος προμηθευτής (90%), αγοράζει ενέργεια σε χαμηλές τιμές και στη συνέχεια πουλάει ακριβά στο εξωτερικό, αφού στο διασυνοριακό εμπόριο έχει διασφαλίσει τη μεγαλύτερη δυναμικότητα των διασυνδέσεων της χώρας με τα βόρεια σύνορα και την Ιταλία. Ερευνα για την κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης της ΔΕΗ στην αγορά ηλεκτρισμού ξεκίνησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού (DGcomp) έπειτα από καταγγελία για χειραγώγηση των τιμών που διαμορφώνονται στη χονδρεμπορική αγορά και αποκόμιση κερδών από τις εξαγωγές. Η εξέλιξη έρχεται να προστεθεί στη μάχη που μαίνεται το τελευταίο δίμηνο και με αφορμή την κρίση επάρκειας εφοδιασμού σε ηλεκτρισμό και φυσικό αέριο μεταξύ ΔΕΗ και ιδιωτών παραγωγών και προμηθευτών και θα παίξει, σε κάθε περίπτωση, τον δικό της ρόλο στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς για την επίτευξη των δεσμευτικών στόχων μείωσης των μεριδίων της ΔΕΗ.

Οπως επιβεβαίωσαν προσφάτως αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, οι θεσμοί έχουν θέσει θέμα πώλησης μονάδων της ΔΕΗ, ως εναλλακτικό μέτρο στην περίπτωση που τα ΝΟΜΕ κριθούν αναποτελεσματικά για τη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ κάτω από το 50% μέχρι το 2019.

Είναι γνωστές οι πρόσφατες (μόλις το περασμένο Σάββατο) καταγγελίες του επικεφαλής της ΔΕΗ περί χειραγώγησης της Οριακής Τιμής του Συστήματος από τους ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγούς και κερδοσκοπίας από πλευράς τους. Ο κ. Παναγιωτάκης υποστήριξε πως η ΔΕΗ επωμίστηκε το βάρος της κρίσης.

Μια εντελώς διαφορετική εικόνα έφτασε στην DGcomp από καταγγελία, στην οποία και στηρίχθηκε η απόφαση για διενέργεια σχετικής έρευνας. Η καταγγελία, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, αφορά καταχρηστική συμπεριφορά της ΔΕΗ ως δεσπόζουσας εταιρείας της αγοράς και χειραγώγηση της Οριακής Τιμής του Συστήματος σε χαμηλά επίπεδα. Η Επιχείρηση, ως ο μεγαλύτερος προμηθευτής (90%), αγοράζει ενέργεια σε χαμηλές τιμές και στη συνέχεια πουλάει ακριβά στο εξωτερικό, αφού στο διασυνοριακό εμπόριο έχει διασφαλίσει τη μεγαλύτερη δυναμικότητα των διασυνδέσεων της χώρας με τα βόρεια σύνορα και την Ιταλία.

Η ημερήσια αγορά αποτελεί ιδιαίτερα κρίσιμη διαδικασία μέσω της οποίας καθορίζεται στην πραγματικότητα ποιες ηλεκτροπαραγωγικές ή εισαγωγικές επιχειρήσεις θα διοχετεύσουν ρεύμα στο σύστημα, σε ποια τιμή και υπό ποιες προϋποθέσεις. Πρακτικά, τα κέρδη της ΔΕΗ και των ιδιωτών διαμορφώνονται σε αυτό το πεδίο, όπως άλλωστε και η δυνατότητα των επιχειρήσεων εμπορίας ρεύματος να ανταγωνιστούν ή όχι στη λιανική αγορά. Η πρακτική της χειραγώγησης, σύμφωνα πάντα με τις καταγγελίες στην Κομισιόν, γίνεται από τη ΔΕΗ μέσω της χρήσης των υδροηλεκτρικών και λιγνιτικών μονάδων της. Στη μεν περίπτωση των υδροηλεκτρικών, σύμφωνα με τους καταγγέλλοντες, η ΔΕΗ κάνει ψευδή χρήση των ποσοτήτων υποχρεωτικών νερών που διοχετεύει στο σύστημα, των ποσοτήτων δηλαδή που μπαίνουν στην αγορά προκειμένου για λόγους ασφαλείας να «αδειάσουν» τα φράγματα. Ετσι, το ρεύμα που παράγεται από αυτά τα νερά κρατούν χαμηλά την Οριακή Τιμή, αφού σε διαφορετική περίπτωση για να καλυφθεί η ζήτηση θα έπρεπε να μπει στο σύστημα ενέργεια από κάποια μονάδα με υψηλότερο κόστος παραγωγής. Για να γίνει κατανοητό, πρέπει να αναφερθεί ότι στην ημερήσια χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού πραγματοποιείται κάθε μέρα ένα είδος δημοπρασίας. Ανάλογα με τη ζήτηση, πρώτα δίνουν ρεύμα στο σύστημα οι μονάδες φθηνού κόστους και στη συνέχεια οι ακριβότερες. Η τιμή ανά μεγαβατώρα που προσφέρει η τελευταία (ακριβότερη) μονάδα που μπαίνει στο σύστημα είναι η «Οριακή Τιμή του Συστήματος». Αυτή την τιμή εισπράττουν όσοι πουλάνε στον ΛΑΓΗΕ ρεύμα από εισαγωγές και με αυτή την τιμή υπολογίζεται το ρεύμα που αγοράζουν οι ιδιώτες που δραστηριοποιούνται στη λιανική του ρεύματος, όπως και η ΔΕΗ. Επίσης, σε αυτή την τιμή αποπληρώνονται οι παραγωγοί ρεύματος (ΔΕΗ και ιδιώτες). Το πού θα διαμορφωθεί λοιπόν η Οριακή Τιμή, είναι καθοριστικό για όλες τις επιχειρήσεις που εμπλέκονται.

Στην περίπτωση των λιγνιτικών μονάδων, η ΔΕΗ, σύμφωνα με τους καταγγέλλοντες, εμφανίζεται να κάνει προσφορές για ισχύ μεγαλύτερη από αυτή που τελικά διαθέτει στο σύστημα, με αποτέλεσμα να διαμορφώνει χαμηλά την Οριακή Τιμή και να κερδίζει από ακριβότερες εξαγωγές.

Καθημερινή (Χρύσα Λιάγγου)